Landbouwsector vreest voor scenario uit 1976

Nu het KMI deze week een hittegolf verwacht, neemt de bezorgdheid bij de land- en tuinbouwers almaar toe. Hier en daar wordt teruggedacht aan het jaar 1976 toen er vanaf het vroege voorjaar tot een eind in de zomer geen regen viel. Hoewel ABS en Boerenbond het woord ‘algemene ramp’ vandaag nog niet in de mond nemen, is het voor de landbouworganisaties wel duidelijk dat in sommige streken grote oogstverliezen in specifieke teelten onvermijdelijk zijn. Ook in Wallonië kreunen de boeren onder de droogte.

In zijn voorwoord kijkt ABS-voorzitter Hendrik Vandamme terug op het jaar 1976. Toen viel er tijdens de hele groeiperiode van de meeste landbouwgewassen nauwelijks regen waardoor half juli de oogst van wintergranen al was afgerond en gras helemaal niet meer groeide. Er moesten ook enorme inspanningen geleverd worden om voldoende water bij de dieren in de weide te brengen. “Anno 2017 stevenen we af op een gelijkaardige situatie als er niet snel regen van betekenis komt en daar ziet het de eerstvolgende dagen en zelfs weken niet naar uit”, stelt hij.

Wie, net zoals Vandamme, met twee voeten in de praktijk staat en door percelen met voorjaarsgewassen gaat, ziet die gewassen met de dag achteruitgaan. “Ze krimpen als het ware of gaan versneld in bloei of beginnen af te rijpen lang voor ze volgroeid zijn. De schade is reeds zichtbaar en wordt steeds groter”, klinkt het. Ook Boerenbond komt tot die conclusie. “Uitermate kritiek is de toestand voor vollegrondsgroenten, vroege aardappelen en vlas die op dit moment zouden geoogst moeten worden of het moment bereiken waarop de groei stopt. Ook gerst begint noodrijp te worden”, klinkt het.

Door de droogte zijn de opbrengsten laag, soms is ook de kwaliteit niet optimaal. “En waar momenteel groenten ingezaaid of geplant zouden moeten worden, is dat nu (nog) niet mogelijk. Dit leidt tot verlies van plantmateriaal en potentiële opbrengsten”, stelt Boerenbond. Het is volgens de landbouworganisatie op dit moment onmogelijk om in te schatten hoe groot de schade zal zijn.” Indien het binnenkort toch zou beginnen regenen, kan zeker de grasgroei, die momenteel is stilgevallen, weer starten. Ook de groei van maïs, tarwe, late aardappelen, fruit, enz. kan dan herpakken.”

Daarom wil Boerenbond nog niet spreken van een algemene landbouwramp. ABS neemt het woord ook nog niet in de mond, maar heeft wel al aan Vlaams landbouwminister Joke Schauvliege gevraagd om het nodige te doen om het landbouwrampenfonds te activeren. “We voelen ons gesterkt in onze vraag door de communicatie van het KMI waarin de droogteperiode als “zorgwekkend en stilaan dramatisch voor de natuur” wordt genoemd. We kijken uit naar de analyse die door de bevoegde diensten zal gebeuren en rekenen alvast op een engagement dat tegemoetkomt aan onze vraag om de schade te compenseren”, zegt ABS-voorzitter Vandamme.

Het doet de organisatie ook stilstaan bij de discussie over weers- en teeltverzekeringen. “De discussie loopt intussen bijna tien jaar en mag zo stilaan zijn einde kennen. De verzekeringssector zit blijkbaar met grote schrik dat zij een eventuele calamiteit niet de baas zullen kunnen en dat de verzekeringspremies te hoog en te afschrikkend zullen zijn voor de land- en tuinbouwers”, aldus Vandamme. Met de voorstellen die vandaag op tafel liggen, is er volgens hem geen reden om er niet mee te starten.

“Het landbouwrampenfonds kan immers blijven bestaan naast een verzekeringssysteem, waarbij er overigens Europese tussenkomsten van 60 procent mogelijk zijn voor de polissen.” De ABS-voorzitter wijst erop dat land- en tuinbouwers het weer niet in de hand hebben en vragende partij zijn voor een behoorlijke dekking van opbrengstverliezen in geval van calamiteiten, via een rampenfonds of een private verzekering. “Het bestaan van het ene systeem mag het ontwikkelen van het andere niet in de weg staan en dat is het ook niet”, stelt Vandamme.

Niet alleen de Vlaamse land- en tuinbouwers zijn bezorgd, ook in Wallonië vrezen de boeren dat het scenario uit 1976 zich gaat herhalen. De Fédération wallonne de l’agriculture (FWA) heeft al bij de overheid aangedrongen om maatregelen te nemen ten gunste van de landbouwsector. Een cijfer kleven op de schade die de droogte zal veroorzaken, is vandaag nog niet mogelijk, laat ook FWA weten.