Landbouwers zoeken nauwelijks psychologische hulp

Agricall is een initiatief in samenwerking met het Leuvense Instituut voor Stress en Werk, een spin-off van de KUL, en kwam er met steun van het federale ministerie van Arbeid en Tewerkstelling en het Europees Sociaal Fonds. Eind volgend jaar wordt bekeken of het project verlengd wordt.

Tegenvallende prijzen, de hoge eisen op vlak van bedrijfsbeheer, boekhouding en nieuwe technieken, het slechte imago, de opeenvolging van crisissen... Boeren en boerinnen krijgen heel wat te verduren. De stress is hoog. Het hoge aantal zelfmoorden is geen geheim. Een aantal schrijnende verhalen werd onlangs nog gebundeld in "Als boeren overleven wordt...", een uitgave van de Koning Boudewijnstichting.

De nood mag dan al erg hoog zijn, hulp zoeken zullen land- en tuinbouwgezinnen niet gauw doen, blijkt nog maar eens. Zo'n dertig land- en tuinbouwers belden de dienst de voorbije maanden. Het ging zowel om jongeren als ouderen. Er belden iets meer mannen (in Wallonië iets meer vrouwen). De bellers kampten met depressie, het burn-out-syndroom, hadden financiële en/of alcoholproblemen, stonden op het punt om te stoppen of waren bijzonder onzeker over de toekomst. Vaak gaat het om een opeenstapeling van problemen.

"Dikwijls is het al een proces van jaren. Het is de druppel die de emmer doet overlopen die hen uiteindelijk naar de telefoon doet grijpen", zegt onderzoekster Annelies Deprez van Agricall. De hulplijn stuurt eventueel psychologen ter plaatse.

"Dertig oproepen kan inderdaad weinig lijken. De drempel om hulp te zoeken, blijft erg hoog", zegt Deprez. In de land- en tuinbouw vloeien werk en privé-leven in elkaar. Tegenslagen worden als een persoonlijk falen beschouwd, als mislukken in het leven. "De sociale druk en controle is in de sector zeer groot", vult Freddy Robberecht van de communicatiedienst van de Boerenbond aan.

Volgens Robberecht zullen boeren en boerinnen zeker niet snel naar een anoniem telefoonnummer bellen, maar veeleer te rade gaan bij de consulenten en de proosten van de landbouworganisaties.

Via de landbouworganisaties en de media zullen de medewerkers van Agricall proberen om het initiatief beter bekend te maken. Tijdens de zomermaanden worden sensibiliseringscampagnes gehouden voor huisartsen, veeartsen en OCMW's. Er zal meer uitleg gegeven worden over stress in de land- en tuinbouw en hoe die te detecteren.

In het najaar worden in alle vijf Vlaamse provincies thema-avonden georganiseerd voor de landbouwfamilies zelf. Daarbij zal de nadruk liggen op het fenomeen stress en preventie van depressies, angsten en slapeloosheid. Tijdens een bezoek aan een landbouwersgezin dat de hele veestapel opgeruimd zag omwille van BSE, kondigde minister van Volksgezondheid, Magda Aelvoet, donderdag aan dat ze zou bekijken hoe er aan meer psychologische begeleiding kan gedaan worden voor landbouwers. Ook de communicatie zou beter kunnen.

Robberecht kan zich vinden in de idee om een sociaal assistent mee te sturen als een inspecteur moet melden dat de hele veestapel vernietigd moet worden. Ook de psychologische nazorg is van belang.