Landbouwers likken wonden na hevige hagelbuien van vorige week

Met temperaturen die dezer dagen oplopen tot 30 graden, denken weinigen nog terug aan het noodweer dat op 9 juli ons land trof en bepaalde regio's in Vlaanderen ernstig raakte. Dat geldt zeker niet voor de getroffen boeren. “Wij hebben er slapeloze nachten van”, vertelt vleesveehouder Guido Robberechts uit Londerzeel.

Het met hagel verwoeste maïsveld van Robberechts was één van de percelen die woensdag bezocht werd tijdens een rondgang, door Boerenbond georganiseerd, langs getroffen bedrijven in Londerzeel. De Vlaams-Brabantse gemeente behoort tot één van de meest geteisterde regio’s van de hagelbuien en rukwinden die vorige week over Vlaanderen trokken. 

Naast Boerenbond-voorzitter Lode Ceyssens was ook de gedeputeerde voor Landbouw van Vlaams-Brabant Tom Dehaene en Londerzeel-burgemeester Conny Moons aanwezig om de boeren een hart onder de riem te steken. Daarnaast wilde Boerenbond met de rondgang ook de herinnering aan het noodweer levend houden en de impact ervan tonen. “Het is absoluut noodzakelijk dat deze zomerstorm erkend wordt als natuurramp zodat de getroffen bedrijven een schadevergoeding bij het Vlaams Rampenfonds kunnen aanvragen”, verklaart Ceyssens.

Schadecommissies van de gemeenten bijeen

In de dagen volgend op het noodweer heeft de landbouworganisatie ook de burgemeesters, schepenen en gouverneurs van de getroffen provincies aangeschreven met de vraag om de schadecommissies onmiddellijk te activeren en centrale meldpunten te voorzien om de land- en tuinbouwers verder te helpen met hun eerste vragen. Rapporten van deze schadecommissies kunnen niet alleen bijdragen tot de erkenning als natuurramp, zij dienen ook als bewijsstukken voor inkomstenderving bij de fiscus.

De rondgang van Boerenbond startte op het bedrijf van de landbouwfamilie Lamberts in Londerzeel. Het bedrijf zag vijf hectare maïs verloren gaan, en 1,65 hectare aardappelen. Op het aardappelperceel is goed zichtbaar hoe de hagelstenen de planten tegen de grond hebben geslagen. “Het blad is nagenoeg compleet verwoest en de plant steekt nu al zijn energie in herstel, waardoor er geen energie naar de knol gaat”, vertelt Jan Lamberts die een handvol ondermaatse jonge aardappelen toont. “Hierdoor zullen we bij lange na onze kilo’s niet halen en is het maar de vraag of de aardappelen überhaupt verkoopbaar zijn”, vertelt de boer.

Vee weg uit vrees voor voertekorten

In het geval van Robberechts is er van oogst al helemaal geen sprake. De jonge maïsplanten zijn door de hagel met de grond gelijk gemaakt. In totaal verloor de boer door het noodweer naar eigen zeggen twee derde van zijn potentiële maïsopbrengst. Een week na het onweer kijkt hij al verder vooruit, naar de winter en zijn voervoorraad. “Het is lastig en erg kostelijk om deze maïs te vervangen met kwalitatieve alternatieven”, vertelt de vleesveehouder die het grasaandeel in het rantsoen wil opvoeren de komende tijd. “Daarnaast ga ik een kwart van mijn dieren wegdoen”, vertelt de rundveehouder die 200 Belgisch witblauwe vleeskoeien houdt.

Behalve de schade aan zijn teelten, heeft de hagel ook voor stress gezorgd bij het vee. Tijdens het noodweer graasden zijn dieren buiten. “De dikke neervallende hagelstenen hebben enorm veel stress met zich meegebracht voor de koeien”, aldus Robberechts die claimt dat dit de oorzaak is van een drietal miskramen bij zijn runderen de voorbije dagen.

Van miskramen in de veestapel heeft melkveehouder Leen Mertens vooralsnog geen last. “Maar dat kan later nog komen.” Wel zag ook zij 70 procent van haar maïsareaal vernietigd worden. “Gelukkig hebben we vorig jaar veel maïs geoogst en hebben nog een redelijke voorraad in de silo’s liggen, maar tegen april volgend jaar zijn we er wel doorheen”, vertelt de jonge boerin.

De Vlaams-Brabantse, die in 2018 in het bedrijf van haar vader stapte en in 2019 een nieuwe stal bouwde (met windmolen), is momenteel op zoek naar alternatieve veevoeders. Door het maïsaandeel in het rantsoen nu al terug te schroeven, probeert ze de voorraad zo lang mogelijk te rekken. Van een vermindering van de 300-koppige veestapel is nog geen sprake. “Maar minder productieve koeien worden wel eerder afgevoerd dan voorheen”, vertelt ze.  

Net zoals alle andere boeren hoopt Raes dat de zomerstorm erkend wordt als natuurramp, maar de financiële malaise is volgens hem nu al een feit. “Zelfs als het onweer als natuurramp erkend wordt, dan krijgen we de compensatie pas over drie à vier jaar uitbetaald. Dan zul je net zien dat het een goed jaar is en dan passeert de fiscus nog een keer langs de kassa.”

Gedeputeerde Tom Dehaene vindt dat de boeren recht hebben op compensaties en hij lobbyt op het hoogste niveau om de zomerhagel als natuurramp erkend te krijgen. “De moeilijkheid schuilt er natuurlijk in dat de schade zeer plaatselijk is. Het is in die zin onvergelijkbaar met de overstromingen in West-Vlaanderen vorig najaar. Ik ben er echter van overtuigd dat als er voldoende dossiers ingediend worden, dat een erkenning als natuurramp zeker mogelijk is”, besluit hij.