Landbouwconjunctuurindex bereikt nieuw dieptepunt
Na een licht herstel in maart 2015 is de Vlaamse landbouwconjunctuurindex dit najaar gezakt van 77 naar 67, een nieuw dieptepunt. Alle deelsectoren gaan erop achteruit, met uitzondering van de fruitteelt. De deelsectoren melkvee en varkens bereiken een absoluut dieptepunt. De helft van de boeren kampt er met financiële problemen. “Door de lage verkoopprijzen staat het landbouwinkomen onder druk. Ook het Russisch invoerverbod is nog steeds van kracht”, zo verklaart het Beleidsdomein Landbouw en Visserij de resultaten.
De resultaten van het najaar 2015 zijn gebaseerd op een extrapolatie van 617 ingevulde enquêtes. De index kan gaan van nul (alle landbouwers zeer negatief) tot 200 (alle landbouwers zeer positief). Bij een index van 100 zijn er evenveel negatieve als positieve antwoorden. De globale landbouwconjunctuurindex is in Vlaanderen gedaald van 77 naar 67. De ontevredenheid over de afgelopen zes maanden is nagenoeg gelijk gebleven: daar ging de index van 66 afgelopen voorjaar naar 64 dit najaar. Het optimisme over de toekomst daalt heel wat sterker: van 87 in het voorjaar naar 79 nu. “Op het moment van de enquête was het overleg over Europese steunmaatregelen voor de sector nog in volle gang”, klinkt het.
Bij de vier landbouwsectoren (akkerbouw, melkvee, vleesvee en varkens) zien we de index dalen. Voor melkvee en varkens wordt er zelfs een nieuw dieptepunt bereikt. De index van de varkenssector daalt sterk: van 75 naar 60, het laagste punt sinds de meting van de conjunctuurindex. De varkenshouders zijn heel ontevreden over de afgelopen periode en ook de toekomst zien ze minder rooskleurig in. Bijna iedereen (94%) zegt dat de verkoopprijs licht tot sterk gedaald is en 41 procent denkt dat deze neerwaartse trend zal aanhouden. Hoewel de krachtvoederprijzen stabiel tot licht dalend zijn, blijft de rentabiliteit in de sector een probleem.
Bij melkvee valt de index terug van 72 naar 49. Dat is zelfs slechter dan in het voorjaar van 2009. De melkveehouders zijn minder tevreden over het verleden en staan minder hoopvol tegenover de toekomst. De melkprijs is tussen januari 2014 en juli 2015 gezakt van 40,5 naar 26,7 eurocent per kilo melk. Slechts vier procent van de melkveehouders gelooft dat de melkprijs de komende zes maanden opnieuw licht zal stijgen. De komende zes maanden hoopt 33 procent meer melk te produceren, 13 procent gaat zijn productie afbouwen.
De index van de akkerbouwsector zakt van 72 naar 65. Iets meer dan twee derde van de akkerbouwers gaf aan dat hun verkoopprijs de afgelopen zes maanden was gedaald, voor de komende maanden verwacht ruim 58 procent onder hen nog lagere prijzen. Hoewel de vleesveesector nog de hoogste index onder de landbouwsectoren laat optekenen, zien we toch ook dat hij verder daalt van 87 zes maanden geleden naar 80 nu. De meerderheid zegt dat de verkoopprijs is gezakt (64%) en verder gaat zakken (41%). Bijna 23 procent wil zijn productie uitbreiden, 11 procent denkt daarentegen aan inkrimpen.
Net zoals bij de landbouwsectoren, gaan ook alle tuinbouwsectoren er opnieuw op achteruit. De enige uitzondering wordt gevormd door de fruitteelt. Telers van groenten in openlucht zien hun index afnemen naar 74. Bijna 58 procent zegt dat de verkoopprijs is gezakt en volgens 25 procent zal deze evolutie zich doorzetten. Door de aanhoudende droogte liggen de opbrengsten beduidend lager. De index van de sector groenten onder glas zakt van 103 naar 94, maar blijft de beste van alle deelsectoren. Bijna de helft van de respondenten geeft aan dat de prijs van glasgroenten de voorbije zes maanden is gedaald, voor de komende zes maanden denkt 35 procent dat de prijs zal stijgen. Sierteelt onder glas daalt van 88 naar 78.
Fruitteelt stijgt als enige deelsector twee rondes na elkaar, van 66 naar 80. De fruittelers zijn meer tevreden over de afgelopen zes maanden en zijn ook iets optimistischer wat de toekomst betreft. Bijna 38 procent denkt dat de verkoopprijs tijdens de volgende periode zal stijgen. De oogst van appels en peren is normaal en van goede kwaliteit. De zoektocht naar nieuwe afzetmarkten voor peren begint vruchten af te werpen.
Het aantal land- en tuinbouwers dat geen belemmeringen ondervond, daalde in de afgelopen zes maanden opnieuw van 34 naar 27 procent. Dat houdt in dat meer bedrijfsleiders zich belemmerd voelen (73%). Het aandeel met financiële problemen stijgt van 25 naar 35 procent. Bij de melkvee- en varkenshouders is dat de helft. Beperkingen van overheidswege blijft gelijk op 32 procent. De akkerbouwsector is het minst tevreden over de overheid (50%). Verder gaf 27 procent aan dat het weer (voorjaarsdroogte en lokale hagel in augustus) spelbreker was, exact een kwart had problemen met de afzet en 8 procent met dier- of plantenziektes.
Op de vraag hoe de administratieve lasten de voorbije vijf jaar geëvolueerd zijn, antwoordt 82 procent van de respondenten dat ze zijn gestegen, 18 procent geeft aan dat hun tijdsbesteding gelijk is gebleven. Naargelang de taak doet men vaker een beroep op externen. Zo besteedt 60 procent het invullen van de belastingaangifte uit, 39 procent de mestbankaangifte en 34 procent de verzamelaanvraag. Het bijhouden van Sanitel en de lastenboeken doet de land- en tuinbouwer meestal zelf.
Meer informatie: De Vlaamse Landbouwconjunctuurindex - resultaten najaar 2015
