Kunnen zuinige LED's de gloeilamp in serres vervangen?

Aan de KULeuven, UGent en Hogeschool Gent buigen wetenschappers zich over de verlichting van serres met LED-lampen in plaats van gloeilampen. De verwachting is dat LED's energiezuiniger zijn en de groei van gewassen kunnen optimaliseren. In de proefcentra van Destelbergen en Hoogstraten lijkt de teelt van snijbloemen en aardbeien onder LED's goed te lukken, maar is de kostprijs van het systeem voorlopig geen meevaller.

"In theorie kan je planten telen zonder zonlicht", zegt professor tuinbouwplantenteelt Marie-Christine Van Labeke. Ze verwijst naar de afgesloten klimaatkassen aan de UGent waar geen straaltje zonlicht doorheen priemt. De universiteit van Gent onderzoekt samen met Hogeschool Gent wat er gebeurt met gewassen die opgekweekt worden onder LED-lampen.

"We weten dat de verschillende kleuren in licht de processen in planten beïnvloeden”, vertelt Van Labeke. Nu de industrie ook gekleurde lampen kan leveren aan tuinbouwbedrijven, kunnen we verder gaan dan enkel wetenschappelijke studies. In het najaar wordt twee jaar onderzoek naar de optimale kleurencombinaties van licht (meestal rood en/of blauw) en naar de energiezuinigheid van LED’s afgerond.

De bedrijfswereld denkt dat LED's een toekomst hebben, al is de techniek volgens Van Labeke nog niet algemeen toepasbaar. Zij meent dat de methode eerst nog rendabeler moet worden gemaakt vooraleer LED’s perspectieven bieden voor glastuinbouwbedrijven. Meer nog dan ruimte is voor onze tuinbouwbedrijven energie een dure productiefactor. In een land als Japan waar ruimte heel duur is en sla opgekweekt wordt in verschillende lagen en onder kunstmatig licht, zou de techniek eerder kunnen doorbreken.

Ook aan de KULeuven worden de mogelijkheden van LED-lampen onderzocht. Wetenschappers onderzoeken de meerwaarde van LED’s als bijverlichting in serres en van LED-verlichting tijdens het transport van sierplanten. LED’s zouden intens witlicht kunnen vervangen dat wordt gebruikt om schade aan sierplanten te voorkomen wanneer die langdurig in het donker verblijven tijdens transport.

In het Proefcentrum voor Sierteelt te Destelbergen worden snijbloemen met LED-lampjes bestraald. Naar aanleiding van vragen bij telers, onderzoekt het proefcentrum of er kwaliteitsvolle bloemen onder LED-verlichting kunnen worden gekweekt en of de techniek energiebesparender is dan klassieke verlichting. "LED’s gebruiken als bijverlichting in serres levert heel goede resultaten op, maar qua kosten zitten we nog op het randje", vertelt directeur Bruno Gobin over de eerste bevindingen.

Ward Baets, directeur van het Proefcentrum Hoogstraten, is opgetogen over de aardbeiplantjes die verlicht worden onder LED’s. "De gloeilamp verdwijnt binnenkort en spaarlampen zijn geen goed alternatief omdat ze heel weinig rood licht uitstralen", zegt Baets. "Onder LED’s groeien aardbeiplanten even goed en het verbruik ligt maar liefst 50 à 60 procent lager". Baets erkent dat de installatie nog redelijk duur is, maar hij vermoedt dat de prijs wel zal dalen met de tijd.