Koning brengt bezoek aan suikerbietveredelaar SESVanderHave

Het koninklijk echtpaar had woensdag 17 november uitgetrokken voor een serie bezoeken in Vlaams-Brabant aan bedrijven en instellingen. Zo werd een psychiatrische instelling bezocht, de abdij van Averbode en het Stadhuis van Diest. Ook suikerbietveredelaar en suikerbietzadenproducent SESVanderHave mocht zich verheugen in een bezoek van koning Filip en koningin Mathilde.

“SESVanderHave is een innovatief bedrijf en heeft roots in Tienen”, gist SESVanderHave-CEO, Rob van Tetering naar de reden waarom juist de Tiense veredelaar op het lijstje van het paleis stond. Van Tetering gaf het vorstenpaar een korte introductie over het veredelingsbedrijf en haar internationale rol op de suikermarkt.

360 variëteiten op de markt

Met 600 werknemers en vestigingen verspreid over de hele wereld behoort SESVanderHave tot de grootste suikerbietveredelaars van de wereld. Op dit moment zijn er 360 suikerbietvariëteiten in meer dan 50 landen op de markt en jaarlijks komen er tientallen nieuwe variëteiten bij. De ontwikkeling van deze nieuwe variëteiten vindt in Tienen plaats in het SESVanderHave Innovation Center (SVIC).

Het gaat om een hoogtechnologische site onder glas. Hierdoor kunnen de teeltomstandigheden gecontroleerd worden en is men niet afhankelijk van de seizoenen. Door middel van belichting en de temperatuur worden de seizoenen nagebootst. Het onderzoekscentrum omvat meer dan 13.000 m2 serres en 2000 m2 laboratoria. “Het productieproces van een nieuwe variëteit duurt normaal gezien zo’n 10 jaar, maar dankzij de technologie in het SVIC kunnen we dit terugbrengen naar 8 jaar”, vertelt Van Tetering.

Eerste onderdeel waar het koninklijk echtpaar stilstond, was de automatisatielijn die in 2019 in gebruik werd genomen. Via die automatisatielijn worden gezaaide trays en gekiemde planten verplaatst en dienen ze zichzelf aan in de centrale werkplaats waar de SESVanderHave-werknemers onder andere bladstalen nemen en een robot het verplantingswerk uitvoert. “De automatisatie is onze nieuwste investering, waarmee we nog sneller en nóg meer jonge plantjes kunnen onderzoeken”, klinkt het. Onderdeel van het vroege veredelingsproces is ook DNA-onderzoek in het laboratorium.

Toekomst met kunstmatige intelligentie

“De koning had dat DNA-onderzoek niet gelinkt aan suikerbietplanten en was onder de indruk van het technologische gehalte van de veredeling”, vertelt Paul Kempeneers, seed production operational manager. In de toekomst zal het technologische karakter van de veredeling overigens alleen nog maar toenemen. Kempeneers voorziet een grote toekomst voor kunstmatige intelligentie in het proces. SESVanderHave investeert jaarlijks meer dan 20 procent van de omzet opnieuw in R&D.

Kempeneers sprak koning Filip toe in het gedeelte waar de suikerbietplanten kunstmatig geïnsemineerd worden. "Hier viel de koning juist het manuele karakter van de activiteit op", aldus Kempeneers. “Op deze afdeling worden de mannelijke meeldraadjes uit de bloem verwijderd waardoor alleen de (vrouwelijke) stamper overblijft. Vervolgens wordt deze plant met een andere plant gekruist.” Het verwijderen van de meeldraadjes gebeurt handmatig waarbij de medewerkers een speciale bril dragen. "Een monnikenwerk", beaamde de vorst. 

Verdeling van ziekteresistente rassen

In de verdelingsdoelen van het Tiense bedrijf staat de suikeropbrengst per hectare centraal. Belangrijk is daarbij ook de weerbaarheid tegen ziektes die productieverlies tot gevolg hebben. Doordat veel gewasbeschermingsmiddelen van de markt verdwijnen, wordt het belang van veredeling om tot intolerante rassen te komen, steeds groter.  Momenteel is de vergelingsziekte een hot topic. SESVanderHave startte enkele jaren geleden met veredeling om tot resistente variëteiten te komen. Vanaf 2024 moeten die beschikbaar zijn, verwacht het bedrijf.

Een suikerbietras dat recent geïntroduceerd werd, REDUKTO, biedt dan weer een oplossingen aan boeren die aardappelen in een rotatiesysteem met suikerbieten telen. De variëteit zorgt ervoor dat de aaltjespopulatie zeer sterk gereduceerd wordt. Wortelknobbelaaltjes vormen een probleem in de aardappelteelt, maar zijn in principe niet schadelijk voor de bietenteelt. De nieuwe variëteit kan als een soort van medicijnteelt ingezet worden waarbij naast de suikerbiet ook andere gevoelige teelten die in hetzelfde rotatieplan staan, beschermd kunnen worden.

Momenteel komt 75 procent van de mondiale suiker nog van suikerriet en staat de biet in voor 25 procent. Mogelijk gaat dit in de toekomst veranderen, meent Van Tetering. "Ook in warme landen is steeds meer interesse voor de bietenteelt. De suikerbiet heeft maar een vierde van het water nodig dat vereist is voor de teelt van suikerriet.” Klimaattechnisch heeft de suikerbiet dus sterke troeven in handen.