KMI maakt zich zorgen over de aanhoudende droogte

Boeren en tuinders zijn na de weersvoorspelling voor begin deze week op hun honger blijven zitten. In plaats van de beloofde regen brachten maandag en dinsdag vooral veel wind. Dit weekend wordt het opnieuw erg warm. Tussentijds kan er een onweerachtige bui vallen, maar dat is volgens weerman Frank Deboosere niet het soort neerslag dat we nodig hebben om het tekort in te lopen. Het is al maanden veel te droog in ons land, waarschuwt het KMI, en als die droogte aanhoudt kan dat problemen opleveren in een aantal sectoren. Acuut zijn de problemen voor drinkwatervoorziening, binnenvaart of landbouw nog niet maar het moet wel dringend een keer regenen. Bovendien moet de zomer nog beginnen.

De klimatologische lente van 2017, die begon op 1 maart en eindigde op 31 mei, staat bij het KMI te boek als uitzonderlijk droog. Sedert juli vorig jaar regent het in ons land minder dan normaal zodat het neerslagtekort de voorbije maanden nog vergroot is. In het referentiemeetpunt in Ukkel werd in drie maanden tijd slechts 108 millimeter neerslag geregistreerd. Dat is minder dan 60 procent van de normale waarde voor de lente (187,8 mm).

Stilaan maken ze zich bij het KMI zorgen: “Indien dit neerslagtekort de volgende weken aanhoudt, zou de situatie net zoals in 1976 verontrustend kunnen worden voor verschillende sectoren.” In 1976 werden de gevolgen van de droogte pas vanaf juni echt ernstig voelbaar voor de landbouw. Daarnaast lagen de bovenmatige hitte en de droogte ook aan de basis van verschillende bosbranden, vooral in de Antwerpse en Limburgse Kempen. De overheden hebben toen het gebruik van drinkbaar water drastisch moeten beperken.

Omdat de eerste helft van 2016 zeer nat was, wat heeft bijgedragen tot de aanvulling van de grondwaterstand, zijn de schadelijke effecten van de droogte op de ondergrondse waterreserveres tot nu toe wel vrij beperkt gebleven, aldus het KMI. Het ziet er volgens de momenteel beschikbare informatie echter niet naar uit dat de neerslag die in de nabije toekomst kan vallen ervoor gaat zorgen dat het gecumuleerde neerslagtekort snel weggewerkt zal worden.

Een rondvraag leert dat er nog geen al te grote problemen zijn bij bijvoorbeeld de binnenvaart, drinkwatervoorziening of de landbouw. Maar men kijkt wel bang naar de zomermaanden en hoopt dat het toch nog eens flink gaat regenen. Landbouw is één van de sectoren die het meest gevoelig is voor de weersomstandigheden. Bij Boerenbond wil men zeker nog niet spreken van een ramp, al snakt men wel naar regen. "We hadden gehoopt dat er deze week neerslag van betekenis zou vallen, maar dat blijkt niet het geval. Op sommige plaatsen heeft het nog niet of amper geregend", zegt woordvoerder Anne-Marie Vangeenberghe.

Afwachten wat het voor vrijdag en zondag voorspelde onweer brengt. Als onweer de voorbije weken al voor neerslag zorgde, dan was dat steeds erg ongelijk verdeeld over Vlaanderen. Weerman Frank Deboosere geeft zelf aan dat zo’n lokale stortbui niet hetgeen is wat je nodig hebt na een lange droge periode. De teelten die momenteel het meest te lijden hebben onder de droogte, zijn de vroege aardappelen, spinazie en vlas.

"Voor die teelten moet men rekening houden met lagere opbrengsten", aldus Vangeenberghe. Groenten in volle grond zoals wortelen en bloemkolen moeten dan weer beregend worden en dat betekent een meerkost voor de boer, die hij niet altijd kan doorrekenen. Ook het zaaien van witloof ondervindt problemen door de grote droogte. Maar voor de in Vlaanderen erg belangrijke teelten zoals tarwe, maïs en aardappelen kan regen nog het één en ander goedmaken, luidt het. "Alles hangt dus af van wat het weer de komende weken gaat doen."

Ook het Algemeen Boerensyndicaat stelt vast dat de droogte voor verliezen zorgt op landbouwbedrijven en denkt daarbij vooral aan spinazie, vlas, knolselder, vroege aardappelen, pootgoed en grasland. "Het is nog te vroeg om verliezen te kunnen bepalen, maar ABS wil nu reeds aan de alarmbel trekken om toch op tijd de procedure van natuurramp te kunnen opstarten", zo klinkt het. "Voorlopig gaat het nog niet over totaalverlies, maar wel over aanzienlijke schade."

Bekijk ook het VRT-item over de impact van de droogte op landbouw.