Klassieke veehouderijen krijgen 1.200 keer meer subsidies dan plantaardige alternatieven

30 miljard euro overheidssubsidie 

Een nieuwe studie van de Universiteit van Stanford stelt dat de lobby van de vlees- en zuivelindustrie ervoor heeft gezorgd dat overheidsvoorschriften en financiering de concurrentie van alternatieve vleesproducten met kleinere klimaat- en milieueffecten geblokkeerd hebben. In de analyse, die gepubliceerd werd in het tijdschrift One Earth, nemen onderzoekers innovaties en beleid met betrekking tot plantaardige vleesalternatieven en kweekvlees onder de loep in de VS en EU.

"Het huidige beleid en de machtige landbouwlobby bevorderen de status quo en hinderen een verduurzaming van het voedselsysteem", besluit auteur Eric Lambin van UC Louvain en Universiteit van Stanford. De studie bracht de landbouwbeleidsgroepen van de EU en VS in kaart, die zowel de dierlijke voedselproducten als de groenere alternatieven ondersteunde, tussen 2014 tot 2020.  

Het onderzoek bestudeerde de overheids- en lobbyuitgaven en resultaten zijn opmerkelijk. De analyse toont aan dat in de periode ruim 30 miljard euro naar de klassieke veehouderij vloeide en slechts 26,5 miljoen euro naar de alternatieve sector in de EU. Dat betekent dat er 1.200 keer meer subsidies naar de klassieke veehouderij gaan dan naar plantaardige alternatieven. Daar komt bij dat de landbouwsector drie keer meer geld spendeert aan lobbying dan de sector die aan vlees- en zuivelvervangers werkt. Veehouders halen in de EU bovendien minimaal 50 procent van hun inkomen uit directe subsidies, zo concludeert de studie.  

16,5 miljoen euro voor landbouwlobby  

De onderzoekers ontdekten dat overheden consequent het grootste deel van hun landbouwfinanciering besteden aan veeteelt- en voederproductiesystemen. De overheden vermijden bovendien om de duurzaamheidsdimensies van de voedselproductie in voedingsrichtlijnen te benadrukken en proberen regelgevende hindernissen in te voeren, zoals moeilijke etiketteringsnormen, voor de commercialisering van vleesalternatieven. Grote Amerikaanse vlees- en zuivelbedrijven lobbyden actief tegen milieukwesties en regelgeving om de weegschaal in hun voordeel te doen kantelen.  

Landbouworganisaties spendeerden ruim 16,5 miljoen euro aan lobbying. De onderzoekers wijzen er onder meer op dat ze konden bekomen dat plantaardige alternatieven voor melk geen 'melk' in hun benaming mogen hebben en dat er pogingen waren om ook de benamingen van vleesvervangers aan banden te leggen. "Zo wil de sector de drempel voor de consument om op alternatieven over te schakelen verhogen", zegt Lambin. "Het gebrek aan beleid gericht op het verminderen van onze afhankelijkheid van dierlijke producten en het gebrek aan voldoende ondersteuning voor alternatieve technologieën om ze concurrerend te maken, zijn symptomatisch voor een systeem dat zich nog steeds verzet tegen fundamentele veranderingen", zegt hoofdauteur Simona Vallone. 

Duurzaamheid 

"Er is een belangrijke beleidsverschuiving nodig om de impact van het voedselsysteem op klimaat, landgebruik en biodiversiteit te verminderen", concludeert Lambin. De schrijvers van de studie halen aan dat een vermindering van consumptie van dierlijke producten noodzakelijk is om de klimaat- en biodiversiteitsdoelen te halen. De veestapel heeft immers ook een groot aandeel in de emissie van methaan, een sterk broeikasgas dat op zijn beurt een sterke milieu-impact heeft en de biodiversiteit op losse schroeven zet.  

De onderzoekers pleiten voor meer investeringen in onderzoek naar betere plantaardige alternatieven. Nationale voedingsrichtlijnen zouden volgens de auteurs ook meer aandacht aan duurzaamheid moeten besteden. Dat is nu slechts in een enkele EU-landen - waaronder ons land - het geval. "Het belangrijkste is dat er een eerlijk speelveld komt waarbij milieu- en gezondheidskosten meegerekend worden in de prijs van voeding", zegt Lambin. "Alleen zo krijgen producten die het potentieel hebben om ons voedingspatroon te verduurzamen een eerlijke kans."