Vlaamse Codex Dierenwelzijn goedgekeurd na kritiek van coalitiepartners en oppositie
nieuwsHet Vlaams parlement heeft de Codex Dierenwelzijn van bevoegd minister Ben Weyts (N-VA) goedgekeurd. Dit gebeurde echter niet zonder weerstand. Uit onzekerheid over de mogelijke juridische reikwijdte en gevolgen, wilden coalitiepartners cd&v en Open Vld het standstillprincipe uit de codex schrappen. N-VA had de hulp nodig van de linkse oppositie om het principe toch in de te codex houden. Finaal werd de codex met standstill goedgekeurd waarbij de meerderheid van de cd&v-parlementsleden tegenstemde.
Vorige week woensdag stond de stemming van de Vlaamse Codex Dierenwelzijn geagendeerd op de laatste plenaire vergadering van het Vlaams parlement van deze legislatuur. Na de commotie rond het standstillprincipe bij de opname van dierenwelzijn in de grondwet in het federaal parlement, verbaasde het weinigen dat hetzelfde principe in de codex ook een groot discussiepunt werd in het Vlaams parlement. Open Vld en cd&v gaven in het debat voor de stemming duidelijk te kennen dat ze de term liever geschrapt zien.
Op 2 mei werd in het federaal parlement de opname van dierenwelzijn Grondwet goedgekeurd en werd meteen ook duidelijk gemaakt door alle fracties, dat het standstillprincipe hierbij niet geldt. Een geldend standstillverplichting zou hebben betekend dat het dierenwelzijnsniveau nooit meer mag afnemen, tenzij het absolute algemene belang dit toch zou afdwingen.
Terwijl de grote meerderheid van kamerleden van de fracties N-VA, Groen, Vooruit en PVDA op federaal niveau tegen een standstillprincipe stemde, gaan ze wel allen akkoord om een standstill op Vlaams niveau in de codex op te nemen. “Eén van de beste zaken die in deze codex staan, is het standstillprincipe”, aldus Meyrem Almaci (Groen) die de codex anders als één grote gatenkaas ziet.
Net als PVDA sprak ook Vooruit zich, bij monde van Vlaams parlementslid Ludwig Vandenhove, uit een grote voorstander te zijn van het principe in de codex. “Als we een beetje respect hebben voor onze maatschappij en de kwaliteit ervan, dan kunnen we het ons niet veroorloven dat ons dierenwelzijnsbeleid op sommige vlakken achteruit zou gaan”, aldus Vandenhove. Vlaams Belang onthield zich van een opinie over het standstillprincipe tijdens het debat en onthield zich later ook tijdens de stemming.
Minstens drie decreten hebben reeds een stanstillprincipe opgenomen, maar in de Codex Dierenwelzijn zou dit plots een zeer groot gevaar betekenen?
Open Vld en cd&v maakten hun standpunt wel duidelijk tijdens het debat en dienden hiervoor een amendement in. “Er staat nergens een definitie in de codex wat verstaan wordt onder de brede juridische term van een standstillprincipe. Vraag aan vijf juristen wat de term nu eigenlijk betekent en hoe dat concreet moet worden toegepast en je krijgt op zijn minst vier verschillende antwoorden”, motiveerde Vlaams parlementslid Bart Dochy (cd&v) zijn amendement om de betreffende paragraaf over standstill te schrappen. “Dit om te voorkomen dat we later dan zullen moeten zeggen dat rechters bij wijze van spreken activistisch zijn, omdat wij als decreetgever de interpretatie uit handen hebben gegeven.”
Vlaams parlementslid Willem-Frederik Schiltz (Open Vld) trad Dochy hierin bij. “Het algemeen niveau van bescherming van dierenwelzijn in onze regio moet omhoog. Deze intentie vastleggen in een codex is verdienstelijk en dat onderschrijven wij. Maar zonder te weten welke gevolgen daaraan gekoppeld zijn, lijkt mij een betonnering te zijn van dingen die we nu nog niet kunnen voorzien”, aldus Schiltz. Hij liet weten moeite te hebben als jurist dat “er een hybride situatie gecreëerd zou worden waarbij de codex gebaseerd is op iets wat de grondwetgever specifiek en expliciet heeft willen uitsluiten”. “De codex creëert een heel duidelijk kader waaraan alle vergunningen moeten voldoen, die overheden bindt en die rechters ook een duidelijk beeld geeft van waar de Vlaamse decreetgever naartoe wil. Standstill lijkt mij hierbij een juridisch wankele ijsschots die er alleen maar voor kan zorgen dat ofwel het geheel instort ofwel onbedoelde effecten een volgende legislatuur zouden blokkeren”, beargumenteerde Schiltz.
Op dit moment ben ik niet gerustgesteld dat we niet opnieuw een kaduke wetgeving zullen goedkeuren die tot onverwachte resultaten zal leiden wanneer de vergunningen erbij komen kijken, of wanneer een volgende regering een ander inzicht heeft over dierenwelzijn
Appelen en peren
“Er mogen geen appelen met peren worden vergeleken. Dit is geen standstill zoals het dit zou geweest zijn in de grondwet”, aldus Weyts die liet verstaan dat het parlement in de volgende legislatuur het bestaand decreet altijd kan wijzigen. Dit gaf grondwetexpert Quinten Jacobs ook eerder al te kennen aan VILT. “Wij zeggen met onze standstill eenvoudigweg dat wij als regering en parlement op vlak van het dierenwelzijnsbeleid er niet op willen achteruitgaan.” Weyts benadrukte ook dat het standstillbeginsel reeds in drie Vlaamse decreten werd goedgekeurd. “Het milieudecreet, natuurdecreet en waterdecreet hebben allemaal, soms al 30 jaar geleden, een standstillprincipe opgenomen. Maar in de Vlaamse codex voor dierenwelzijn zou dit plots een zeer groot gevaar betekenen”, klonk het.
De oppositie en Weyts konden Open Vld en cd&v niet op andere gedachten brengen met hun argumentatie. “Als standstill in de codex vervat zit omdat u daarmee wilt zeggen dat we het niveau van dierenwelzijn niet willen verlagen in de toekomst, schrijf dat dan zo. Maar spreek dan niet over een standstill”, antwoordde Schiltz. “Volgens mij is het juridisch robuuster om de term standstill te schrappen, om geen verwarring te creëren. Op dit moment ben ik niet gerustgesteld dat we niet opnieuw een kaduke wetgeving zullen goedkeuren die tot onverwachte resultaten zal leiden wanneer de vergunningen erbij komen kijken of wanneer een volgende regering een ander inzicht heeft over dierenwelzijn.”
Uiteindelijk werd het amendement om de betreffende paragraaf over het standstillprincipe in de codex te schrappen, weggestemd met 56 tegen stemmen en 49 voor stemmen.
Niet zonder slag of stoot
Naast het standstillprincipe kreeg de codex ook nog heel wat kritiek op andere vlakken te verduren. “Voor de ene gaat de codex te ver, voor de andere niet ver genoeg. Maar ik ben een man van mijn woord en deze codex is een grote stap vooruit op het vlak van dierenwelzijn", verdedigde Weyts zijn voorstel van decreet.
Volgens Groen staan er heel wat goede dingen in de codex en zal het welzijn van dieren daardoor verbeteren. Maar de codex had volgens de partij heel wat meer kunnen zijn “moest minister Weyts niet geplooid zijn voor de grote commerce”. “De ambitie van de minister beperkt zich tot veel laaghangend fruit, veel borstklopperij gevolgd door uitstel- en wegkijkgedrag. Het gevolg is dat ontzaglijk veel vermijdbaar dierenleed gewoon verder blijft bestaan”, aldus Almaci.
Zo hekelt Groen onder meer dat het verbod op kooisystemen voor legkippen pas ingaat vanaf 2036, dat dikbilrunderen nog steeds gekweekt mogen worden en dat het verbod op het knippen van biggenstaarten en castratie op biggen uitblijft. Daarnaast vindt Groen het een gemiste kans dat er geen effectief verbod is op dierenmarkten en het doden van ééndagskuikens. Zo zullen wekelijkse dierenmarkten verboden worden met uitzondering van occasionele markten die maximaal acht keer per jaar mag doorgaan, en is het aan de Vlaamse regering om te bepalen wanneer het verbod op het doden van ééndagskuikens in voege zal treden.
Net zoals in de commissie vindt cd&v het dan weer niet kunnen dat de markten niet meer dan acht keren in een jaar zullen mogen plaatsvinden. “In het kader van het landbouwakkoord vielen er grote woorden over het feit dat we de marktmacht van de landbouwer moeten versterken en we moeten zorgen dat er een open markt is zodat vraag en aanbod met elkaar geconfronteerd kunnen worden”, duidde Dochy in het debat voor de stemming. “Daar waar we net zo’n dergelijk systeem hebben, zal de codex dit proberen te verbieden. De Vlaamse overheid doet hier net het tegenovergestelde van wat er beloofd werd.”
Daarnaast benadrukte Dochy nogmaals dat de codex “een scheefgetrokken level playing field” organiseert. “De goede bedoelingen van het samenbrengen van de wetgeving met deze codex wil ik ook appreciëren, maar ik denk dat wij hier op een aantal zaken verder gaan dan het Europese level playing field. Met welke geloofwaardigheid kan deze Vlaamse regering dan ten aanzien van de landbouwers zeggen dat we op Europees en wereldvlak een gelijk speelveld bepleiten, als we er zelf aan voorbij gaan?”
Uiteindelijk werd de gehele codex goedgekeurd met 57 voor-stemmen van N-VA, Open Vld, Vooruit en twee stemmen van Groen en cd&v. 37 parlementsleden onthielden hun stem, voornamelijk van Vlaams-Belang, PVDA en Groen. 13 cd&v’ers stemden tegen de codex.
Wat is er verder nog beslist
De codex maakt komaf met enkele praktijken. Zo zullen onder meer volksgebruiken als haanslaan, ganzenrijden of visjesdrinken worden verboden en zullen er geen lijmvallen meer gebruikt mogen worden. Voorts zal elk slachthuis een camera moeten hebben, zullen dieren die in het wild gevangen zijn op enkele uitzonderingen na niet meer mogen gehouden worden en zal er per politiezone iemand aangeduid moeten worden als verantwoordelijke voor dierenwelzijn. Ook de verrijkte kooisystemen voor pluimvee zullen uitgefaseerd worden en weidedieren zullen een beschutting moeten krijgen, al zal de volgende regering daar nog verder details moeten over vrijgeven.
Wie het volledig debat over de Codex Dierenwelzijn wil zien kan dit hier herbekijken:
Beeld: EU
