Bite Back moet campagne in De Standaard aanpassen na klacht van Landsbond Pluimvee
nieuwsDierenrechtenorganisatie Bite Back verspreidde onjuiste informatie in een campagne tegen de "pluimvee-industrie". Dat oordeelt de Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame, kortweg JEP. Bite Back haalde de shortlist van de Solidariteitsprijs van De Standaard, en mocht als beloning gratis een advertentie publiceren op de achterzijde van de krant. Op die advertentie staat dat 60 procent van Belgische kippen gehouden wordt in verrijkte kooien, maar dat is niet correct.
Bite Back moet van de JEP de campagne onmiddellijk stopzetten, of aanpassen. Maar aangezien de campagne reeds is afgelopen, is dat niet aan de orde. Martijn Chombaere van de Landsbond Pluimvee ziet het dossier dus vooral als een "symbolische overwinning". “Iedereen mag zijn mening geven, ook als die anti-landbouw is. Maar het moet dan wel gebaseerd zijn op correcte informatie.”
Drie klachten
Landsbond Pluimvee had drie concrete klachten omtrent de campagne. Zo stoorde de organisatie zich aan het campagnebeeld. “Op het eerste gezicht een AI-gegenereerde foto die een volledig foutief beeld schetst van de werkelijke situatie, dit om via de emotionele weg sympathie te winnen bij de achterban om zo een groter bereik te bekomen. Dit geeft een vertekend beeld aan de burger die zich hierdoor kan laten misleiden”, stelt de sectororganisatie. Op de advertentie is een kip te zien die gekneld zit in een metalen hok. In de realiteit zijn zulke kooien voorzien van een zitstok, een krabmat en nestruimte. JEP oordeelde echter dat het "voor de gemiddelde consument voldoende duidelijk is dat het niet gaat om een representatie van de werkelijkheid, en dat deze door de afbeelding niet misleid zal worden.”
De Landsbond kaartte ook aan dat de dieren niet individueel gehuisvest worden, maar in groep. “Hierdoor is de totale oppervlakte waarvan een hen gebruik kan maken groter.” Ook over de geadverteerde oppervlakte per hen was er discussie, al besloot de JEP om Landsbond Pluimvee daar niet in te volgen. De advertentie stelt dat de voorziene ruimte per kip kleiner is dan een krantenpagina, wat ook zo is. Een kip in een verrijkte kooi heeft een voorziene ruimte van minimum 750 vierkante centimeter.
In plaats van onze sector steeds in een slecht daglicht te plaatsen, zouden de mensen zich beter eerst verdiepen in waarom we bepaalde zaken net wel of net niet doen
Voor JEP gaf de derde klacht de doorslag: het gebruik van foutief cijfermateriaal. In België bevindt rond de 34 procent van alle legkippen zich in verrijkte kooien, wat nagenoeg de helft minder is dan wat Bite Back beweert.
Goed voor het dier, slecht voor het milieu
Chombaere stoort zich vooral aan de dubbele houding wat betreft consumenten en dierenwelzijn. "Kooisystemen zijn niet zomaar geïntroduceerd. Indertijd moesten we kippen van de grond halen, omdat ze zo minder kans maken op ziektes en infecties zoals coccidiose en clostridium”, zegt hij. “En nu moeten ze weer kunnen scharrelen. In plaats van onze sector steeds in een slecht daglicht te plaatsen, zouden de mensen zich beter eerst verdiepen in waarom we bepaalde zaken wel of net niet doen.”
Chombaere wijst er ook op dat de ecologische voetafdruk van kooisystemen vele malen kleiner is dan van een scharrelstal. Een kip in een emissiearme volièrestal stoot per jaar 0,09 kg ammoniak uit. Bij een kip in een emissiearme verrijkte kooi, is dat zes keer minder (0,015 kg NH₃ per dierplaats per jaar). “Het is echt niet zo’n eenduidig verhaal”, zegt Chombaere.
Marie Verhulst versus de pluimveesector
Volgens Chombaere zijn het lang niet alleen dierenrechtencampagnes waar misinformatie schering en inslag is. “In het programma De Verhulstjes op Play4 vertelt Marie Verhulst dat ze enkele kippen had gered uit 'legbatterijen'. Terwijl zulke systemen in Europa al sinds 2012 verboden zijn. Zo zie je hoe makkelijk misinformatie zich verspreidt.”
“De consument is enkel begaan met de herkomst van hele eieren", zegt Chombaere nog. "Er wordt met geen woord gerept over alle koekjes en cosmetica waar ei-producten in zitten. Om die te maken, importeren we zonder gêne eieren uit landen als Oekraïne. Daar houdt men kippen wel degelijk in legbatterijen. Ondanks het Europees verbod.”
Gelijk speelveld
Chombaere roept dierenrechtenorganisaties op tot een constructieve samenwerking met de sector. “In principe zou een organisatie als Bite Back zij-aan-zij met ons moeten strijden, op Europees niveau. Maar ik heb het gevoel dat zulke organisaties verkiezen om bottom-up te werken. Ze denken: we pakken de industriële veehouderij aan in Vlaanderen, en dan zal de rest wel volgen. Zo werkt het niet. We zouden alleen nóg meer eieren importeren uit landen waar men zich niet houdt aan de EFSA-normen, zoals wij, maar aan de veel laksere FAO-normen."
"Er zijn verbeterpunten mogelijk in de pluimveehouderij, net als in elke sector", concludeert Chombaere. "Maar doe dat dan op Europees niveau. Zo zijn de spelregels voor iedereen gelijk, en blijven we competitief. Anders komen we geen stap vooruit.”
VILT nam contact op met dierenrechtenorganisatie Bite Back, maar die was bij de originele publicatie van het stuk niet bereikbaar voor commentaar.
Update 23/09/2025
Dierenrechtenorganisatie Bite Back reageert op de bemerkingen van Landsbond Pluimvee. "Twee klachten waren compleet uit de lucht gegrepen, één klacht was terecht - cijfermateriaal over de vee-industrie is niet altijd makkelijk en eenduidig te verkrijgen - maar uiteraard vinden we een percentage van 34 procent ook nog steeds veel te hoog voor het aandeel leghennen in verrijkte kooien in Vlaanderen", zegt Anthe Lainé van Bite Back.
"Dat het geen echte foto betreft, maar een AI-afbeelding, kan een reclamebureau of een dierenrechtenvereniging moeilijk verweten worden aangezien het voor ons beiden onmogelijk is om met de nodige toestemmingen originele foto’s te produceren. Bovendien staat het ieder vrij om met respect voor ieders privacy met AI-gegenereerde foto’s te werken", laat Lainé nog weten.
Lainé merkt ook nog op dat de advertentie op een pagina van De Standaard zo’n 200 cm² groter is dan de minimumnorm voor een legkip in een verrijkte kooi. "Bovendien betrof het sowieso een eenmalige campagne die niet herhaald ging en gaat worden, ongeacht het oordeel. We hoeven deze dus niet aan te passen."
Bron: Eigen berichtgeving
