Infrabel test “heetwatertrein” die gebruik van herbiciden moet verminderen

Onkruid dat tussen de sporen groeit, vormt een probleem voor de veiligheid. Het groeit tussen de kiezelsteentjes die onder en tussen de sporen liggen. Door het onkruid verliest de kiezelondergrond - de zogenaamde ballast -  een deel van zijn schokabsorberende kwaliteiten, boet het in aan stabiliteit en kan het regenwater niet meer goed wegvloeien.

In België, en in andere landen, zijn herbiciden - met name het omstreden glyfosaat - nog steeds nodig voor het onkruidvrij maken van de sporen. Infrabel verkrijgt daarvoor van de regionale overheidsdiensten afwijkingen op het pesticideverbod. De spoorwegbeheerder wil echter naar eigen zeggen zo snel mogelijk zonder herbiciden kunnen. Van 2015 tot 2019 wist Infrabel het gebruik van glyfosaat al meer dan te halveren, klinkt het.

Infrabel ontwikkelde daarom een 'heetwatertrein', die het onkruid op de meer dan 8.000 km spoorlijnen op een milieuvriendelijkere manier moet aanpakken. De trein is 180 m lang en bestaat uit twee locomotieven met vijf wagens. Drie daarvan zijn goed geïsoleerde tanks met 3 keer 50.000 liter water dat tot 90° Celsius wordt verwarmd. De twee andere wagens bevatten de verwarmingsinrichting, een stroomgenerator en computers die de sproeisystemen aansturen.

In zijn huidige samenstelling rijdt de 'H2O-trein' aan 20 km/u en dat zou voldoende snel moeten zijn om het treinverkeer niet te hinderen. Met drie tot zes m³/km heet water dat gesproeid wordt, kan de trein enkele tientallen kilometer per dag behandelen. Dat proces moet van mei tot oktober om de anderhalve maand herhaald worden, wat neerkomt op drie tot vier passages per jaar - tegenover twee met herbiciden.

De inspiratie kwam uit Zwitserland, dat als eerste land een trein testte die werd ontworpen om vegetatie aan te pakken met heet water. Spoorwegbeheerder Infrabel inspireerde zich op dat prototype en ontwikkelde in ons land zijn eigen technologie.

De nieuwe trein is nu aan een nieuwe reeks testen bezig. Eerder waren er al proeven in het najaar van 2021. De eerste testen zijn volgens Infrabel bemoedigend en zullen daarom verlengd worden tot begin 2023 op een deel van de spooras van Antwerpen tot aan de Duitse grens.

In de bijsporen, zoals de rangeerstations, wil Infrabel de met pesticiden behandelde oppervlaktes tegen eind 2023 met de helft verminderen. Dat gebeurt met een combinatie van technieken: naast mechanische technieken als maaien, wieden of rooien, richt Infrabel zich op milieuvriendelijkere alternatieven zoals pelargonzuur en de heetwatertrein.

"Pesticiden bestrijden wel het onkruid, maar hebben ook een negatieve impact op het milieu", zegt Vlaams minister Demir. "Infrabel is vandaag nog verantwoordelijk voor het gros van het pesticideverbruik voor de sector van openbare diensten. Als we komaf willen maken met pesticiden, moet dat dus naar beneden."

Vanuit de federale regering is daarom 2 miljoen euro extra toegekend aan Infrabel om de zoektocht naar duurzame oplossingen voor de aanpak van onkruid, waaronder de heetwatertrein, te versnellen. Ons land wil daarin een voortrekker zijn, klinkt het bij federaal minister Gilkinet.

"Hoe sneller we het zonder pesticiden kunnen stellen om ons spoorwegnet te onderhouden, hoe beter", aldus Gilkinet. "Met deze onkruidverdelgende heetwatertrein test Infrabel een primeur, die baanbrekend kan zijn voor Europa."