Hongersnood door tekort aan smeltwater uit de Himalaya?

Door klimaatverandering dreigt de hoeveelheid smeltwater van sneeuw en ijs in delen van het Himalaya-gebergte sterk af te nemen. Tientallen miljoenen mensen in Pakistan, India en Bangladesh worden daardoor de komende decennia bedreigd in hun voedselzekerheid. Dat schrijven onderzoekers van de universiteit van Utrecht in het toonaangevende wetenschapsblad Science.

De wetenschappers hebben de afname van gletsjers en sneeuwbedekking bepaald in de stroomgebieden van vijf grote rivieren: Indus, Ganges, Brahmaputra, Yangtze en de Gele Rivier. Mede aan de hand daarvan voorspelden zij de waterafvoer en de gevolgen daarvan voor de landbouw. Sommige rivieren zijn vrijwel volledig afhankelijk van smeltwater en vormen een essentiële schakel in de voedselproductie.

Vooral de stroomgebieden van de Indus en de Brahmaputra lijken kwetsbaar voor opdroging. "We schatten dat 60 miljoen mensen rond 2050 in hun voedselzekerheid worden bedreigd in deze gebieden", aldus hydroloog Walter Immerzeel. Elders in de Himalaya gebeurt evenwel het omgekeerde: het stroomgebied van de Gele Rivier lijkt volgens de wetenschappers juist natter te worden door een toename van de hoeveelheid neerslag in de winter.

De onderzoekers gebruikten onder meer hydrologische modellen, voorspellingen uit vijf verschillende klimaatmodellen en satellietbeelden van de ontwikkeling van sneeuw en ijs. Zij erkennen dat in hun berekeningen grote onzekerheden zitten, onder meer wat betreft het tempo waarin gletsjers in omvang afnemen. "De voorspelde trend in rivierafvoeren is echter ongevoelig voor deze onzekerheid", stelt hoogleraar Hydrologie Marc Bierkens.