Heeft mosterd een toekomst in Vlaanderen?

​Dat onverwachte gebeurtenissen een grote invloed kunnen hebben op het winkelrek en de prijzen, is de laatste tijd bijzonder duidelijk geworden. Eerst viel de zonnebloemolieproductie stil, nu is er een tekort aan mosterdzaad. Dat heeft meerdere redenen. Canada is de grootste exporteur van mosterdzaad, maar daarnaast importeren we ook uit Rusland en Oekraïne. De oogst in Canada mislukte vorig jaar door de hitte en droogte. Dat, gecombineerd met de oorlog in Oekraïne, zorgt voor een groot tekort aan mosterdzaad.

Van groenbedekker naar hoofdteelt

Sinds enkele jaren onderzoekt het Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant de teelt van mosterd. Centraal staat het rassenonderzoek, waarbij gezocht wordt naar het meest geschikte ras.
​“Mosterd wordt nu als groenbedekker gebruikt in Vlaanderen. Deze wordt in het najaar gezaaid, waarna de plant in het voorjaar wordt ondergewerkt en zo nuttige voedingsstoffen oplevert voor de hoofdteelt. De focus van deze mosterd als groenbedekker ligt op een grote blad- en wortelmassa en een zo laat mogelijke bloei zodat het zaad niet afrijpt. De landbouwer wil immers geen mosterd zien verschijnen in zijn hoofdteelt. Bij mosterd die voor menselijke consumptie dient, is net een zo hoog mogelijke zaadproductie het streefdoel”, zegt Kathelijne Ferket, onderzoeker van het Praktijkpunt Landbouw.

Rassen, kwaliteit en rendabiliteit

Het onderzoek spitst zich toe op zowel gele als bruine mosterd. Het verschil zit hem in de verhouding gele en bruine mosterd naargelang het recept van de mosterdmaker. “Je kan ook met slechts één soort mosterd maken. Maar globaal genomen kan je zeggen dat je mosterd maakt met een groot deel geel mosterdzaad, waar je voor de scherpte meer of minder bruin mosterdzaad aan toevoegt”, aldus Kathelijne Ferket. 

Het onderzoek gaat verder dan rassen testen op de velden in Herent. Zo wordt er samen met mosterdmakers gekeken naar de kwaliteitseisen voor lokaal mosterdzaad. Ook de landbouwer wordt niet vergeten. Welke volumes mosterd kan hij of zij kwijt en aan welke prijs?

“Het belang van lokale landbouw kan niet ontkend worden en wordt bijzonder zichtbaar door een oorlog”, zegt Tom Dehaene, gedeputeerde en voorzitter van het Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant. “Uiteraard kan en moet niet alles in eigen land geproduceerd worden. Maar het bewijst wel dat lokaal eten niet enkel een kwestie van marketing is. Als een teelt in Vlaanderen mogelijk is op een rendabele manier voor de landbouwer, heeft dat alleen maar voordelen.”