Verwerker van geitenmelk zoekt Vlaamse biologische geitenbedrijven
ReportageEr is een tekort aan biologische geitenmelk. Dat zegt Johan Devreese van Organic Goat Milk, dat biologische geitenmelk verwerkt, tijdens een bedrijfsbezoek aan melkgeitenbedrijf De Bormtehoeve in Lokeren. Het begeleide bezoek was georganiseerd door Bio Zoekt Boer, een gedeeld initiatief van Boerenbond, ABS en BioForum. Devreese benadrukt dat er ruimte is voor meer biologische geitenbedrijven in Vlaanderen.
Annelies Paelinck en Stephen Poppe waren nieuwkomers in de landbouw toen zij vier jaar geleden hun biologisch geitenbedrijf Bormtehoeve in Lokeren begonnen. Zij waren bovendien het laatste vergunde Vlaamse geitenbedrijf voordat het stikstofarrest in 2021 de sector op slot gooide.
De Oost-Vlamingen hadden een betere tijd kunnen kiezen voor de bedrijfsopstart. De oorlog in Oekraïne joeg de energie- en grondstofprijzen naar recordhoogtes. Tot overmaat van ramp zakte de biologische geitenmelkprijs in de post-coronaperiode tot grote dieptes. “Corona was een goede periode voor de sector. Daarna gingen mensen terug op reis en als gevolg van de inflatie die zich voordeed, werd er beknibbeld op de uitgaven voor voeding”, vertelt Johan Devreese van Organic Goatmilk Coöperatie (OGC).
OGC is een Nederlandse coöperatie van biologische geitenhouders die 40 leden kent, waaronder drie Belgische bedrijven. Tijdens de moeilijke post-coronajaren heeft de verwerker van biologische geitenmelk door de gebrekkige vraag een deel afgezet in het gangbare circuit. Het gevolg hiervan was een prijsdaling van het melkgeld. Dit terwijl de kosten bij de geitenhouders omhooggingen.
Laatst vergunde biologisch geitenbedrijf
Het was een wervende advertentie van OGC in de zomer van 2020 die Paelinck en Poppe op het idee van een biologische geitenbedrijf bracht. In bijberoep hielden ze in Moerbeke 65 vleesveekoeien op het bedrijf van de grootouders van Stephen en hadden ze 14 hectare landbouwgrond. De eerste jaren verliepen uiterst moeizaam waarbij het gezin op privé-uitgaven moest bezuinigen en met hard werken het geitenbedrijf wist uit te breiden tot 900 melkgeiten nu.
De Oost-Vlamingen bouwden in stapjes hun bedrijf op, een proces dat nog steeds niet helemaal voltooid is. Dat gebeurde op hetzelfde moment dat veel geitenhouders juist hun biologische activiteiten staakten. “Zes van de twaalf biologische geitenbedrijven zijn in deze periode wegens teleurstellende prijzen teruggeschakeld naar gangbare geitenhouder”, vertelt Bart Thoelen, projectleider van Bio zoekt Boer. Van de zes biologische bedrijven in Vlaanderen, zijn er drie hoevezuivelaars die de melk volledig zelf verwerken.
Behalve dat we moeite hebben onze eigen klanten te bevoorraden, moeten we potentiële klanten in Oost- en Zuid-Europa teleurstellen
Anno 2025 is de situatie omgekeerd. Naast de omgeschakelde bedrijven heeft ook blauwtong en een slechte ruwvoeropbrengst vorig jaar de productie gedrukt. In combinatie met een aangetrokken vraag heeft dit geleid tot een tekort aan biologische melk. “Wij kunnen onze klanten momenteel niet voldoende melk garanderen”, vertelt Devreese. Volgens hem zal de melkprijs van volgend jaar boven één euro liggen.
Op zoek naar nieuwe leveranciers
Als gevolg van de groeiende vraag en het verminderde aanbod is de coöperatie weer op zoek naar nieuwe coöperant-leveranciers. “Naast het feit dat we moeite hebben om onze eigen klanten te bevoorraden, moeten we potentiële klanten in Oost- en Zuid-Europa teleurstellen”, aldus Devreese die vooral ook in Zuid-Europa een groot potentieel ziet. “Door het opwarmende klimaat is de ruwvoederwinning in Zuid-Europa steeds moeilijker waardoor de biologische geitenhouderij het daar lastig krijgt.”
Devreese deelde zijn marktanalyse en een oproep voor meer biologische geitenbedrijven tijdens een begeleid bedrijfsbezoek op de Bormtehoeve in Lokeren. Het evenement was georganiseerd door “Bio Zoekt Boer”, een gedeeld initiatief van Boerenbond, ABS en BioForum dat sinds 2009 boeren en zij-instromers informeert over de mogelijkheden in de biologische landbouw.
“Twaalf mensen hadden zich voor het evenement aangemeld”, vertelt Bart Thoelen projectverantwoordelijke van Bio zoekt Boer. Het profiel van potentiële biologische geitenmelkers is volgens hem in de voorbije jaren sterk gewijzigd. “Waar er zeven jaar geleden vooral veel interesse was bij melkveehouders om over te schakelen naar de biologische melkgeitenhouderij, zie je dat tegenwoordig minder.”
Omschakelaars en zijinstromers
Volgens Thoelen zullen in de toekomst vooral zij-instromers geitenboer worden, zoals dus Annelies Paelinck en Stephen Poppe die wel van boerenkomaf zijn, maar die niet het bedrijf van hun ouders konden overnemen. Toch waren ook bestaande boeren aanwezig op de Bormtehoeve: “Boeren die door omstandigheden een meer rendabele activiteit zoeken”, zegt Devreese.
Hij hoopt dat er onder de aanwezigen toekomstige leveranciers zijn. “Bij sommigen voel je serieuze interesse.” Thoelen is voorzichtiger over mogelijke nieuwe biologische geitenhouders. “Het vergunningentraject mag niet onderschat worden”, benadrukt hij.
