"Geen economische redenen behoud non-vaccinatie"

Europa moet de veestapel vaccineren tegen MKZ. Gezonde dieren massaal preventief vernietigen is niet aanvaardbaar. Niet alleen uit ethische en sociale overwegingen, maar ook om economische redenen moet het non-vaccinatiebeleid worden opgeheven. "De kost van de vaccinatie ligt immers veel lager dan het mogelijke verlies aan export", besluit het Steunfonds Reigershof op basis van een studie van het Centrum voor Landbouweconomie (CLE).

Vandaag en morgen organiseert EU-voorzitter België een tweedaagse conferentie over de preventie en de controle van mond- en klauwzeer. Momenteel voert de EU een "stamping out"-beleid; het doden en vernietigen van aangetaste dieren én van dieren die vermoedelijk in aanraking geweest zijn met het virus. Preventieve vaccinatie is sinds '91 in de EU verboden.

Tijdens de jongste uitbraak van MKZ in Europa werden in totaal meer dan 6,3 miljoen dieren (of 2 pct van de veestapel) opgeruimd. Alleen al in Groot-Brittannië werden bijna 4 miljoen dieren vernietigd. Die operatie is niet alleen duur, ze stuit ook bij de consument op heelwat kritiek. Voor elk landbouwersgezin is de opruiming van de (gezonde) veestapel ook een traumatische ervaring.

De verdedigers van de stamping out-methode en van het behoud van het non-vaccinatiebeleid halen vooral economische argumenten aan: een algemene vaccinatie van de Europese veestapel zal tot aanzienlijke exportbeperkingen leiden (naar derde landen) en dus tot exportverlies. Ze wijzen ook op de hoge kostprijs van zo'n vaccinering.

Mede op vraag van het Steunfonds Reigershof - opgericht naar aanleiding van de opruiming van het gelijknamige geitenbedrijf van bio-boer Renaat Devreese in Klemskerke - maakte het Centrum van Landbouweconomie de studie "Structuurgegevens van dierlijke productie in de EU in het kader van MKZ".

"Hieruit blijkt dat de hele klassieke economische argumentatie tegen vaccinatie kan onderuit gehaald worden. Het argument van de export is een mythe. De kost van de vaccinatie ligt veel lager dan het mogelijke verlies aan export", zegt Koen Dhoore van het VAC.

Allereerst wijst hij erop dat het economisch belang van de EU-export fel mag worden genuanceerd. Vooral in de rundvleessector bestaat de export hoofdzakelijk uit het opruimen van laagwaardig vlees, het dumpen aanextreem lage prijzen en de "gratis", maar zwaar gesubsidieerde afzet via voedselhulpprogramma's. Sowieso wordt de export nu zwaar ondersteund. Het belang van het exportverlies is dus relatief.

Dhoore tekende verschillende scenario's uit om de kosten van stamping out af te wegen tegen de kosten van vaccinatie. De "realistische" scenario's houden rekening met een nieuwe MKZ-uitbraak de komende jaren en het in rekening brengen van de kosten van de stamping out in het jaar waarin die plaatsvond.

De totale kosten van de stamping out-methode (MKZ-schade en exportsteun ter compensatie van exportmoeilijkheden) wordt op ruim 20 miljard euro geschat, en op 5,2 miljard euro als alleen de directe kosten worden aangerekend. Ter vergelijking; de kosten van het vaccineren van alle dieren wordt op ruim 888 miljoen euro geraamd. Wordt ook met het verlies van de exportmarkten rekening gehouden, dan lopen de vaccinatiekosten op tot 3,2 miljard euro. De vaccinatiekosten liggen dus veel lager dan de kosten van de stamping out-methode, besluiten het Steunfonds.

Een delegatie van het Steunfonds Reigershof en de Nederlandse Stichting "Ent Europa" legden hun grieven en petities (pro vaccinatie) dinsdagnamiddag neer bij federaal minister bevoegd voor landbouw, Annemie Neyts. Naar verluidt verliep de ontmoeting erg positief. "We hopen dat België de situatie kan deblokkeren en een opening kan zoeken om naar een opheffing van het vaccinatieverbod te gaan", zei Johan Devreese na afloop.

MKZ: non-vaccinatie ter discussie "Een tweede bedrijfsopruiming kan ik niet aan"