Gasprijzen normaliseren, maar sierteelt wil energie-intensiteit drukken
De hoge gasprijzen hebben de sierteelt de voorbije winter opgeschud. Telers hebben de temperatuur omlaag geschroefd, teelten koud gelegd of zijn overgestapt op alternatieve brandstoffen. Alhoewel de gasprijzen weer enigszins in het gareel komen, maar hoog blijven, beraden siertelers zich over gewijzigde teelt strategieën. Om de telers daarbij te assisteren voert het Proefcentrum Sierteelt in Destelbergen momenteel proeven uit met verschillende temperatuurregimes. Sommige variëteiten lijken te gedijen in een gematigder klimaat. Behalve het energievraagstuk is ook de bestedingskracht van de consumenten een aandachtspunt. “De markt is matig op het moment”, klonk het op periodieke sierteeltbeurs Florall in Waregem vorige week.
Met 84 standhouders en 500 bezoekers was de Florall sierteeltbeurs in Waregem, die twee keer per jaar plaatsvindt, redelijk bezocht vorige week. AVBS-secretaris Miet Poppe spreekt van een geslaagde editie, maar beaamt dat het sentiment onder de aanwezigen merkelijk minder was dan tijdens vorige edities, vooral in de coronaperiode. “Corona was een topperiode voor de siertelers. Nu wordt er veeleer rekening gehouden met een normaal, pre-coronajaar.”
Onder de standhouders op Florall onder andere Handelskwekerij De Mol - Verlee die in Lochristi hedera’s (klimop) teelt. Volgens zaakvoerder Frank De Mol waren er op deze editie minder orders geplaatst dan tijdens vorige jaargangen. Dat heeft volgens hem te maken met het marktsentiment en de lagere koopkracht onder de consumenten. “Doordat het leven duurder is geworden lijken consumenten meer de hand op de knip te houden waardoor de sierteeltmarkt stroef loopt op het moment.” Deze constatering wordt door andere siertelers beaamd, waaronder Christoph Pieters. De tulpenteler uit Wervik voegt er hoopvol aan toe dat ook het slechte weer van het moment de kooplust van consumenten drukt.
Serretelers hertekenen bedrijfsstrategie na afloop vast gascontract
30 december 2022Impact van de hoge energieprijzen
De Mol werd deze winter getroffen door de grote stijging van de gasprijzen. Nadat zijn contract eind december afliep, heeft hij zijn teelten koud gezet om grote verliezen te vermijden. Hedera’s kunnen deze temperatuurverlaging verdragen, alhoewel de groei sterk geremd wordt. “Wij merken dat sommige soorten het beter doen onder koude omstandigheden. Op zonnige dagen loopt de temperatuur in de serre op en is er ook nog de nodige groei”, vertelt de teler die zijn personeel op “energiewerkloosheid” heeft moeten zetten.
Omdat ook andere verwarmde serretelers de energie-intensiteit van hun teelten ter discussie stellen, startte het Proefcentrum Sierteelt in Destelbergen dit najaar en proef met verschillende warmteregimes. “Wij hebben vier serres beschikbaar gesteld waarbij we met vier verschillende temperatuurregimes (8,10,13 en 16 graden) het gedrag van de planten bestuderen”, vertelt onderzoeker Marc Vissers. Een tiental siertelers, waaronder Frank De Mol, schreef zich in voor de proef en stelden in totaal 50 variëteiten beschikbaar.
Verminderde productie
Het is moeilijk in te schatten welke impact de hoge energieprijzen hebben op de sierteeltproductie. Sommige telers hebben hun teelt koud gezet, anderen hebben de temperatuur teruggeschroefd of het areaal verminderd. Weer andere telers hebben de overstap gemaakt van gas naar alternatieve energiebronnen. Euroveiling liet enkele weken geleden weten dat de terugval van Vlaamse sierteeltproducten op de veiling in Brussel rond de 10 tot 15 procent ligt. Het verminderde lokale aanbod wordt opgevangen met import uit vooral Zuid-Europa.
De resultaten van de proeven, die tot op heden lopen, zijn volgens Vissers veelbelovend. “Sommige variëteiten doen het bijzonder goed bij lagere temperaturen. Dat is zeer interessante informatie voor de telers.” Bij 16 graden is er geen schade en groeien de planten (bij de proeven zijn vooral potplanten en warme kamerplanten ingezet, red.) ook nog behoorlijk. Ook bij 13 graden boekte het proefcentrum degelijke resultaten, aldus Vissers. “Ga je verder in temperatuur omlaag, dan ontstaat er schade of treedt er een aanzienlijke groeivertraging op."
Volgens Vissers bieden de resultaten handvaten voor sommige telers om de temperatuur in hun serre daadwerkelijk terug te schroeven in de te toekomst, vooral voor de groene kamerplantentelers. “Voor de bloeiende kamerplantentelers is een sterke verlaging van de temperatuur moeilijker. Hierdoor rem je namelijk de groei en is de bloei moeilijker te timen. Dit is wel belangrijk voor deze telers omdat ze de bloei afstemmen op sommige verkoopmomenten. Als je buiten deze verkoopmomenten valt, kan de verkoopprijs behoorlijk lager uitvallen.”
Sommige variëteiten doen het bijzonder goed bij lagere temperaturen. Dit heeft de ogen bij sommige siertelers geopend
Temperatuur blijvend omlaag
Een verlaging van de temperatuur heeft ook een weerslag op de teelt. Er is meer vochtontwikkeling waardoor het risico op ziekte (Botrytis) toeneemt en ook biologische bestrijding moeilijker is. Ook de verlenging van de teeltduur heeft in sommige gevallen impact op de bedrijfsstrategie waardoor een glastuinbouwer bijvoorbeeld minder teeltrondes kan inplannen.
Voor Frank De Mol bieden de resultaten van de proeven en de praktijkervaring uit zijn kas, alvast houvast voor de toekomst. Alhoewel de omzet van het bedrijf dit jaar sterk zal afnemen, ziet de teler daarom ook voordelen in de energiecrisis. “Wij gaan nu enerzijds veel bewuster met energie om en letten meer op de details. Daarbij brengt de wetenschap dat sommige soorten beter gedijen in koudere omstandigheden nuttige inzichten voor de toekomst”, vervolgt hij.
Lagere serretemperaturen kunnen ook in de toekomst vereist zijn. De gasprijzen zijn een onvoorspelbare factor geworden en liggen met 54 euro per MwH nog steeds te hoog, volgens De Mol. Miet Poppe van AVBS beaamt dat de enigszins genormaliseerde, maar onvoorspelbare energieprijs een belangrijk aandachtspunt is in de sierteelt. “Van revolutionaire veranderingen in variëteiten is nu nog geen sprake, maar je merkt dat jonge telers zich wat dat betreft oriënteren op de toekomst.”
Florall awards
Op de Florall sierteeltbeurs worden traditioneel prijzen, Florall awards, uitgereikt voor beloftevolle nieuwe sierteeltvariëteiten en voor het beste nieuwe concept. De hoofdprijs uit 16 inzendingen ging dit jaar naar Rosa ‘Green Summer’ van Meerplant uit Meer, een bodembedekker met groene glanzende blaadjes dat onkruid geen kans geeft. De kleine witte, geurende enkelvoudige roosjes worden druk bezocht door bijen. De selectie van de jury gebeurde op basis van ziekteresistentie, klimaatbestendigheid, bloeirijkheid, gebruiksvriendelijkheid, kleurenpracht en bodembedekkend karakter.
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: AVBS
