Frankrijk verhoogt budget voor zelfmoordpreventie in landbouw met 40%
De Franse regering gaat jaarlijks 12 miljoen euro extra middelen voorzien om zelfdoding in de landbouwsector te bestrijden, een stijging van het budget met 40 procent. Er komt ook een netwerk van ‘schildwachten’ die actief zullen meespeuren naar crisissituaties. In Frankrijk stappen elk jaar meer dan 500 boeren uit het leven.
De Franse minister van Landbouw Julien Denormandie heeft laten weten dat hij het budget om zelfdoding in de sector te voorkomen, gaat optrekken van 30 naar 42 miljoen euro per jaar. Dat betekent 40 procent meer middelen voor zelfmoordpreventie bij landbouwers en dit tot 2025. De minister spreekt van een “collectieve mobilisatie” om het probleem aan te pakken.
43 procent meer risico op zelfdoding
De zelfmoordcijfers bij landbouwers zijn hoog in Frankrijk. Recente cijfers heeft het land niet, maar uit cijfers van de sociale zekerheid (MSA) van 2016 blijkt dat er 529 zelfmoorden werden geregistreerd onder de 1,6 miljoen verzekerden in de categorie landbouw. Geëxtrapoleerd naar alle MSA-verzekerden betekent dit dat het risico op zelfmoord bij landbouwers 43 procent hoger is dan bij de rest van de bevolking.
“Dit zijn menselijke en familiale tragedies. Het verplicht ons om krachtige maatregelen te nemen om deze verschrikkelijke situaties te bestrijden.” Denormandie wijst erop dat het de landbouwers zijn die er tijdens de hele coronacrisis voor gezorgd hebben dat er nooit tekorten waren in supermarkten, maar ondanks die inspanningen wordt de sector wel geconfronteerd met financiële problemen, isolement, uitputting, enz.
Noodsituaties actief opsporen
Daarom heeft de Franse overheid nu een plan klaar om landbouwers die het moeilijk hebben, beter te kunnen opvangen. Een eerste pijler van dat beleid is een netwerk van “schildwachten”. “Dit zijn vrijwilligers die in staat zijn om noodsituaties op te sporen. Zij moeten de eerste noodsignalen oppikken”, legt de Franse landbouwminister uit. “Denk bijvoorbeeld aan een landbouwer die de brieven die zijn post niet meer opent omdat hij aanmaningen vreest.”
Al wie in contact staat met landbouwers, kan zeggen: "wij zijn er om je te helpen, je te begeleiden of specialisten aan te spreken"
Alle mensen die in contact staan met landbouwers kunnen de rol van schildwacht vervullen: buren, vertegenwoordigers van landbouworganisaties, banken, de postbode, enz. “In plaats van te verwachten dat een landbouwer die in de problemen zit, zijn telefoon neemt en het nummer van AgriSupport belt, gaan we naar de landbouwers toe”, vertelt Denormandie. Al wie in contact staat met landbouwers, kan volgens hem zeggen: “wij zijn er om je te helpen, je te begeleiden of specialisten aan te spreken”.
Vervanging bij uitputting
Daarnaast voorziet het plan van de regering ook in een eenvoudigere vervanging van landbouwers die het even niet meer zien zitten. “Boeren die uitgeput zijn, moeten zich gedurende maximaal tien dagen kunnen laten vervangen om het werk op de boerderij te doen. Wij versterken de maatregelen die deze vervanging financiert”, aldus de Franse landbouwminister.
In elk departement in Frankrijk komen er ook stuurgroepen om de preventie op lokaal niveau beter te controleren. Een andere maatregel waar Denormandie op aandringt, is dat er niet langer ‘aanmaning’ op de envelop wordt gezet. “Op het platteland blijft er weinig geheim. Als de postbode je post brengt, heb je het gevoel dat alle mensen om je heen op de hoogte zijn van je situatie”, klinkt het.
44 procent meer aanmeldingen van Vlaamse landbouwers in nood
6 oktober 2021Vlaanderen heeft Boeren op een Kruispunt
In Vlaanderen werd begin 2007 de vzw Boeren op een Kruispunt opgericht om landbouwers in nood te helpen. Al bijna 15 jaar lang helpt de organisatie, met steun van de Vlaamse overheid, de Vlaamse provincies en de landbouworganisaties, boeren die geconfronteerd worden met ernstige financiële, juridische of psychosociale moeilijkheden. Want ook in Vlaanderen is het mentaal welbevinden in de landbouwsector een probleem.
Cijfers op vlak van zelfdoding bij landbouwers zijn er in Vlaanderen niet voorhanden, leren we van Els Verté, directeur van Boeren op een Kruispunt. “Over een aantal jaar hopen we dat daar verandering in komt”, legt ze uit. “In het Vlaams actieplan suïcide zijn landbouwers geïdentificeerd als kwetsbare groep waardoor het aantal gevallen van zelfdoding voortaan ook zal gemonitord worden.”
Voor de adviseurs van Boeren op een Kruispunt is het vandaag alle hens aan dek. “We hebben in de maanden september en oktober heel veel aanmeldingen ontvangen”, aldus Verté. “Over heel 2020 hadden we 161 aanmeldingen, voor 2021 staat de teller al op 206 en er rest ons nog een maand.”
Veel nood aan psychosociale steun
Vooral uit de varkenssector – die door een zeer diepe crisis gaat – komen vandaag veel hulpvragen. “Varkenshouders moeten al maanden aan een stuk verlies slikken. Beterschap zit er ook niet meteen in. Wanneer zij hulp vragen, dan lichten we eerst het bedrijf grondig door. De vraag die zich dan altijd stelt, is hoe lang ze nog verlies kunnen slikken. Voor sommige bedrijven is stoppen de meest aangewezen conclusie, maar de bedrijfsleiders staan daar niet altijd voor open. Psychologische steun is nu meer dan nodig”, klinkt het.
Om aan die sterk gestegen vraag naar psychosociale steun te kunnen voldoen, heeft de Vlaamse overheid recent het budget van Boeren op een Kruispunt verhoogd. “We hebben onder meer extra middelen gekregen om, zoals in 2021, 100 bijkomende bezoeken van psychologen aan landbouwers te betalen”, vertelt Verté. Ook voor 2021 zal de vzw dit bijkomende budget nodig hebben. Daarmee komt het totale budget nog lang niet in de buurt van wat Frankrijk voorziet. Jaarlijks heeft Boeren op een Kruispunt een budget van ongeveer 600.000 euro ter beschikking, dat is maar een fractie van de 42 miljoen euro die de Franse landbouwminister vanaf volgend jaar voorziet.
Bron: Franceinfo / eigen berichtgeving
Beeld: Les filles de la Terre
