Finland gaat mensen vaccineren die verhoogd risico lopen op vogelgriep

Vogelgriepvaccin voor mensen

Vanaf volgende week start Finland met het vaccineren van mensen die een verhoogd risico lopen om besmet te raken met vogelgriep. Het gaat om een ‘beperkte’ campagne die zich richt op personen die beroepsmatig of door andere omstandigheden worden blootgesteld aan dieren. Meer bepaald gaat het over mensen die in contact komen met pluimvee of pelsdieren en mensen die ingeschakeld worden voor het behandelen of weghalen van zieke of dode vogels. Ook mensen die instaan voor de verzorging van wilde vogels, mensen die werken op een kinderboerderij, dierenartsen en laboratoriummedewerkers die met het virus werken komen in aanmerking voor het vaccin.

“Beter andere maatregelen”

Steven Van Gucht, viroloog bij Sciensano, vindt het opmerkelijk dat Finland beslist om preventieve vaccinatie tegen vogelgriep op te starten. Dat vertelt hij aan VRT Nieuws. Volgens Van Gucht is dit een reactie op de grote vogelgriepuitbraken van vorig jaar in de Finse bontindustrie, waar nertsen, vossen en wasbeerhonden worden gefokt voor hun pels. Zo'n 485.000 dieren moesten toen geëuthanaseerd worden om de verspreiding van het virus tegen te gaan. "Dat heeft veel gekost, maar ook veel ongerustheid veroorzaakt. Er waren geen besmettingen bij mensen, maar ik denk dat ze daar sindsdien wat door 'getraumatiseerd' zijn. En dat men daarom nu beslist om preventief een aantal mensen te vaccineren", vertelt Van Gucht aan VRT Nieuws.

Zelf opteert de viroloog meer voor andere maatregelen. "Je moet er vooral voor zorgen dat de bioveiligheid op die bedrijven een stuk groter is. De dieren op die fokkerijen werden gehouden in halfopen kooien, in contact met de buitenwereld. Ze hebben contact met zeevogels want als ze gevoederd worden, komen de meeuwen erop af. Zo kan het virus makkelijk van vogels naar zoogdieren gaan, en dat moet absoluut aangepakt worden."

Daarnaast pleit Van Gucht ook voor een goede waakzaamheid, goede test- en controleprogramma's, zodat een je mogelijke introductie van het virus heel snel opmerkt en onmiddellijk gaat indijken. “Het vaccineren van personeel kan je overwegen, maar persoonlijk denk ik niet dat dat prioriteit zou mogen zijn", aldus Van Gucht.

"Vals gevoel van veiligheid"

Bovendien kan vaccinatie volgens Van Gucht ook een vals gevoel van veiligheid geven. "De sense of urgency kan afnemen omdat mensen denken, 'ik ben gevaccineerd, dus het kan zo geen kwaad meer'. Misschien ben je dan ook minder geneigd om problemen te melden. Je weet ook niet of zo'n vaccin voldoende gaat beschermen tegen besmetting zelf. Misschien kan iemand die besmet is maar geen symptomen ontwikkelt door het vaccin, onbewust toch het virus doorgeven", vertelt Van Gucht aan VRT Nieuws.

Daarnaast wijst de viroloog erop dat dit vaccin slechts beschermt tegen één specifiek type vogelgriep, namelijk de H5N1-variant. "Er zijn in de natuur tientallen soorten vogelgriep. In dit geval gaat het om een H5, maar dat zou ook een H7 kunnen zijn, of een H9 of een H10. Daartegen ben je dan niet beschermd. We weten niet of het virus dat ooit problemen kan geven bij de mens, die vijfde variant is. Dat kan een heel ander virus zijn."

Nichegroep

Van Gucht stelt voor om meer te testen en controleren op vogelgriep. "Je zou kunnen overwegen om te vaccineren, maar dan heel gericht", meent Van Gucht. "Bij een uitbraak worden de dieren geruimd. Dat zijn heel gespecialiseerde firma's die dat komen doen, die mensen zijn daar speciaal voor getraind. Voor hen zou je kunnen zeggen dat je ze bij een uitbraak preventief zou vaccineren, omdat ze midden in het bedrijf staan en dat contact niet kunnen vermijden. Maar dat is echt een nichegroep."