Exportstop Rusland zorgt voor instabiele graanmarkt

De Russische beslissing om tot 31 december geen graan meer te exporteren, zorgt voor heel wat beroering. Op de beurs van Chicago steeg de prijs van tarwe naar het hoogste peil in twee jaar. Volgens Wereldvoedselorganisatie FAO evolueert de situatie op de graanmarkt naar “ernstige instabiliteit”. In ons land waarschuwt Boerenbond voor grote rendabiliteitsproblemen in de veehouderij als gevolg van de stijgende graanprijs.

De aankondiging van Rusland om tot het einde van het jaar een exportstop voor graan in te lassen, heeft de tarweprijs op de beurs van Chicago doen stijgen met 6,5 procent tot 8,68 dollar per bushel. Marktkenners sluiten niet uit dat de prijs naar 10 dollar zal stijgen, een prijs die voor het laatst in maart 2008 werd bereikt. In februari van dat jaar werd nog een recordprijs opgetekend van 13,495 dollar. De hoge voedselprijzen veroorzaakten toen rellen in onder meer Haïti.

De FAO heeft intussen ook aangekondigd dat de situatie op de graanmarkt wereldwijd ernstig is. “De beslissing van Rusland kwam onverwacht snel en riskeert de internationale handel in graan te verstoren”, luidt het. Al liet vice-premier Igor Choevalov weten dat Rusland de uitvoerstop kan herroepen, afhankelijk van de komende oogsten.

In ons land vreest Boerenbond dat vooral veehouders zullen worden getroffen. “De Belgische graanimport wordt door het Russisch exportverbod niet rechtstreeks getroffen. Wel wordt het veevoeder duurder door de hogere graanprijzen. Omdat de verkoop van vlees- en melkproducten aan cycli is gebonden – jonge biggen en kalveren kunnen nu nog niet verkocht worden – is de hoge veevoederprijs op dit ogenblik voor veel veehouders een pure meerkost”, aldus François Huyghe van Boerenbond. “Dat kan veel veehouders met rendabiliteitsproblemen opzadelen”.

Voor dergelijke situaties is er vooralsnog geen staatsinterventie voorzien. “Het buffervermogen van de landbouwsector is tegenwoordig erg beperkt, ook vanuit de EU werd de landbouwsteun de voorbije jaren afgebouwd. Nochtans verwachten we door de klimaatverandering de komende jaren nog meer gelijkaardige problemen. Het is tijd dat de Europese instanties hierover nadenken. Niemand heeft baat bij hogere prijzen die na de graanmarkt ook onze volledige economie verstoren”, beweert de akkerbouwspecialist van Boerenbond.

De Europese Commissie heeft echter aangegeven niet zinnens te zijn de interventiestocks aan te spreken om de stijging van de graanprijzen te counteren. Een maatregel waar de Europese federatie van mengvoederfabrikanten FEFAC om had gevraagd. “We volgen de evolutie van de graanmarkten in Europa en de wereld op de voet. De oogst is momenteel aan de gang en er dreigt geen tekort", zo meldt een bron bij de Commissie. Het dagelijks bestuur van de EU wil "elke verstoring van de markt vermijden". Experts van de lidstaten nemen de situatie op 26 augustus onder de loep.

Volgens Boerenbond zal de Belgische consument weinig van de prijsstijging merken. “Voor de broodprijs worden tegenwoordig vooral de loon- en energiekosten in rekening gebracht, dus de impact blijft wellicht beperkt. Toch steeg in 2007 uiteindelijk ook de broodprijs. Op korte termijn zal de bierprijs door de hogere gerstprijs wellicht tijdelijk gaan stijgen”, zegt François Huyghe.

Ook de voedingsindustrie verwacht weinig impact van de stijgende tarweprijs. Chris Moris, directeur-generaal van Fevia, de federatie van de voedingsindustrie, wijst erop dat er wereldwijd voldoende graanvoorraden zijn. “De stijgende graanprijzen hebben vooral met zenuwachtigheid op de markten te maken”. Hij verwacht dat de prijzen opnieuw zullen dalen als de zenuwachtigheid wegebt.

Moris gaat ervan uit dat er geen zware impact zal zijn op de voedselprijzen. “We zitten, na de stijgingen de voorbije jaren, in een afkoelfase. Als er al impact is van een stijgende tarweprijs, zal die niet spectaculair zijn". De topman van Fevia wijst er ook op dat de prijs van de landbouwgrondstoffen door de band genomen maar 20 procent uitmaakt van de eindprijs in de winkel.