Europarlement wil snellere markttoelating biopesticiden

Het Europees Parlement wil een impuls geven aan het gebruik van natuurlijke bestrijdingsmiddelen in de landbouw door het goedkeuringsproces voor deze producten eenvoudiger en sneller te maken. Vandaag gebeurt het nog vaak dat Europa de markttoelating voor biopesticiden weigert omdat ze minder doeltreffend zijn dan hun chemische tegenhangers. Tot nu toe hebben slechts zeven werkzame (biologische) stoffen het label 'laag risico' gekregen. "We hebben het over organismen, virussen en bacteriën die een certificeringsproces moeten doorlopen dat niet alleen erg lang maar ook erg duur is", zegt het Italiaanse Europarlementslid Herbert Dorfmann. Landgenoot Bart Staes (Groen) is één van de acht auteurs van een resolutie die de Europese Commissie aanmaant tot actie.

Chemische pesticiden zijn snel en effectief in het beschermen van planten tegen belagers (onkruid, ziekten, plagen) maar ze brengen mogelijke risico's met zich mee voor de gezondheid van mens, dier en milieu. Ongeveer 45 procent van het voedsel dat wij consumeren, bevat residuen van bestrijdingsmiddelen volgens de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Hoewel EFSA jaar na jaar ook tot de vaststelling komt dat het leeuwendeel van de aangetroffen residuen onder de veiligheidsdrempels blijft, zou het Europees Parlement het toch graag anders zien.

Op 15 februari namen de Europarlementsleden een resolutie aan waarin de Europese Commissie wordt gevraagd voorstellen uit te werken om de evaluatie, autorisatie en registratie van pesticiden met een laag risico te versnellen. Het gaat om zogenaamde biopesticiden die net zoals chemische gewasbeschermingsmiddelen een lang en duur certificeringsproces moeten doorlopen. In het Europees halfrond wil men die hinderpaal wegnemen zodat natuurlijke organismen, nuttige virussen en bacteriën het sneller kunnen overnemen van de chemische stoffen waar landbouwers vandaag nog vaak op terugvallen.

Een video die in opdracht van het Europees Parlement werd gemaakt, laat duidelijk merken dat de politici pesticiden liever kwijt dan rijk zijn. Ze tonen beelden van een spuittoestel en een Franse boer die naar verluidt kanker heeft gekregen door het sproeien van gewasbeschermingsmiddelen. Een co-auteur van de resolutie, het Tsjechische Europarlementslid Pavel Poc, verklaart: "We maken te veel gebruik van gewone chemische bestrijdingsmiddelen, die meestal gevaarlijk zijn en die werden ontworpen om levende organismen te doden. Zij veroorzaken tevens schade aan onze gezondheid.”

Bart Staes, Europees Parlementslid voor Groen, ligt mee aan de basis van de resolutie. Hij vraagt een onmiddellijk verbod op het gebruik van de meest schadelijke pesticiden. “Andere schadelijke bestrijdingsmiddelen waarvoor alternatieven beschikbaar zijn of kunnen worden ontwikkeld, moeten worden uit gefaseerd.” De alternatieven voor chemie komen uit de natuur, de zogenaamde biopesticiden of biologische gewasbeschermingsmiddelen. Die moeten meer beschikbaar komen in de EU, zo staat te lezen in de resolutie, want ze kunnen een bijdrage leveren aan een duurzamere landbouw. Daartoe moet de goedkeuringsprocedure voor risicoarme werkzame stoffen versneld worden. Lidstaten kunnen op hun beurt het gebruik van biopesticiden opnemen in hun nationale actieplannen inzake de bescherming van het milieu en de volksgezondheid.

Momenteel zijn er slechts zeven werkzame stoffen – waarvan zes biologische actieve stoffen – ingedeeld als stoffen met een laag risico, en goedgekeurd in de EU. Bovendien wordt voor biologische pesticiden met een laag risico vaak geen vergunning verleend op grond van hun geringere doeltreffendheid. Dit probleem werd eerst in de milieucommissie van het Europees Parlement aangekaart en het vond steun in de plenaire vergadering. Dat was voorspelbaar aangezien de resolutie werd geschreven door acht Europarlementsleden uit alle politieke fracties.