Europa scoort voldoende voor AVP-aanpak

De Afrikaanse varkenspest bereikte de Europese Unie in 2014. Het virus verspreide zich vanuit de Baltische staten en Polen door heel Oost-Europa. Voor de bestrijding van de besmettelijke ziekte leek op voorhand een belangrijke taak voor Brussel weggelegd. Het virus trekt zich immers niets aan van landsgrenzen. En hoewel de cijfers een ander beeld tonen, is het niet zo dat de Europese Commissie toekijkt hoe het virus terrein wint in Europa. Regelmatig praat een expert van het ministerie van Gezondheid en Voedselveiligheid van Eurocommissaris Vytenis Andriukaitis het parlement bij over de dierziekte. “Ik heb het idee dat de commissie haar uiterste best doet”, reageert Nederlands Europarlementslid Jan Huitema in vakblad Boerderij.

De cijfers over de Afrikaanse varkenspest in Europa zijn niet rooskleurig te noemen. In 2018 werden 6.745 gevallen van de ziekte vastgesteld, onder de getroffen dieren zowel wilde zwijnen als tamme varkens. Tot half februari dit jaar staat de teller op 1.046 uitbraken. De ziekte is dus nog lang niet onder controle. De twijfelachtige eer van koplopers gaat uit naar Polen en Roemenië. In Polen is AVP schering en inslag onder wilde zwijnen. In Roemenië worden net veel tamme varkens getroffen.

De rol van Europa bij de bestrijding van de Afrikaanse varkenspest zit vooral in kennis delen, lidstaten bijstaan waar de ziekte zit, zowel financieel als veterinair, en het beleid op de ziekte afstemmen. Sinds 2013 heeft de EU 95 miljoen euro vrijgemaakt om het virus te bestrijden. De uitvoering van de AVP-bestrijding en -preventie is een taak van de lidstaten.

De rol van wilde zwijnen en jacht bij de verspreiding en instandhouding van het virus wordt door de Europese Commissie duidelijk erkend. De commissie stelt dat jagers een sleutelrol vervullen bij het terugdringen van Afrikaanse varkenspest. Bij de succesvolle bestrijding van Afrikaanse varkenspest in Tsjechië bleek een goede zonering, jacht en het plaatsen van een hekwerk effectief om het virus onder de zwijnen uit te roeien.

Eind februari werd een bijeenkomst georganiseerd met de Chinese vleessector. Sectorvertegenwoordigers en politici uit Duitsland, Frankrijk, België, Denemarken en Nederland gingen met hun Chinese collega’s rond de tafel zitten om te praten over varkensvleesexport door een land getroffen door de Afrikaanse varkenspest. Het voorstel dat daar geopperd werd, is om te blijven exporteren wanneer het virus enkel wilde zwijnen heeft besmet, mits het vlees niet uit de besmette regio komt. Voor ons land kan dit een uitkomst bieden, zo kunnen Vlaamse slachterijen wel naar China exporteren.

Frans van Dongen, die de belangen behartigt van de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) in Brussel, schat dat Aziatische landen open staan voor een meer pragmatische benadering. “Het lijkt mij dat ze voor hun import ook niet volledig afhankelijk van de VS willen zijn.” Het gevaar van de Afrikaans varkenspest blijft echter reëel. In China is de ziekte onbeheersbaar. Maar er zijn ook hoopvolle berichten. Tsjechië slaagde erin af te rekenen met het virus. Daar is een gebied geïsoleerd en van buiten naar binnen ontdaan van wilde zwijnen. In ons land gebeurt nu hetzelfde. Of die aanpak ook bij ons succesvol zal zijn, valt nog af te wachten.