EU in de clash met Cairns-groep

Het succes is het bijna-akkoord inzake geneesmiddelen. In geval van epidemieën kunnen arme WTO-lidstaten kopiegeneesmiddelen laten aanmaken, zonder rekening te moeten houden met patentbescherming. Mede met alle publieke heisa rond deze discussie en het eerdere proces in Zuid-Afrika zullen de farmaceutische bedrijven niet anders kunnen dan méér te doen voor de ontwikkelingslanden.

De vooruitgang die geboekt is, ligt in de uitklaring van een aantal WTO-regels. Dat zal iets meer discipline brengen in het handelsverkeer. Twee punten blijven wel moeilijk liggen: de steun aan de zeevisserij wat vooral voor Spanje een probleem is, en de anti-dumping-maatregelen die de VS willen blijven nemen.

Inzake milieu lijken de onderhandelingen niet veel op te leveren. De Europese Unie heeft geprobeerd een aantal onderwerpen op de agenda te zetten, maar de kans dat er veel uitkomt, is zeer gering. En het lijkt er niet op dat de Unie hiervan haar eerste prioriteit zal maken.

Wat uiterst moeilijk blijft, zijn de exportsubsidies voor landbouw. Europa wil die wel verminderen, maar wil nog niet beloven dat ze volledig geschrapt worden. De andere landen dringen er wel op aan. Voor de zogenaamde Cairns-groep van grote producenten is dit absoluut prioritair.

Zeer moeilijk blijft de uitvoering van bestaande akkoorden inzake textiel. De ontwikkelingslanden eisen dat de rijke landen hun markten sneller openen dan voorzien. De VS zijn hier sterk tegen. De Belgische textielindustrie wil dit op dit moment ook nog niet toegezegd zien. "Wij openen onze markt als de ontwikkelingslanden hun markt openen", stellen de Belgische textielbedrijven, die zeggen dat ze voldoende geherstructureerd hebben om internationaal concurrentieel te zijn.

In deze laatste faze van de onderhandelingen komen oude tegenstellingen terug boven. Dikwijls duikt een conflict op tussen de rijke en de arme landen, wat wel wat cynisch is wanneer men een 'ontwikkelingsronde' poogt te lanceren.

Nog vaker staat de Europese Unie alleen tegen de rest van de wereld. De Unie kwam naar Qatar met de ambitie een brede onderhandelingsronde op te starten. De arme landen zeggen dit niet aan te kunnen, de VS zijn alleen geïnteresseerd in handelsliberalisering. Inhoudelijk liggen de nieuwe dossiers die de Unie op tafel wil gooien, gevoelig: milieu, indijken van monopolies, correcte toewijzing van overheidscontracten, omkadering van investeringen, efficiënte douanebehandeling en sociale normen.