EU financierde milieulobby om groene plannen bij landbouw door te drukken

De Telegraaf stelt de spontaniteit bij de steunbetuigingen van de milieubeweging op de groene voorstellen van Frans Timmermans in vraag. De krant kreeg zelf inzage in een contracten waaruit blijkt dat de Europese Commissie subsidies zou hebben verstrekt aan milieuorganisaties om haar eigen groene plannen te promoten. Zo zou onder meer 700.000 euro subsidie uitgegeven zijn om het landbouwdebat de groene kant op te sturen.

In 2023 insinueerde De Telegraaf al eens dat de Commissie een lobbycampagne zou opgezet hebben richting het Europees Parlement om de Natuurherstelwet goedgekeurd te krijgen. Via een platform dat wordt beheerd door de Commissie, zouden bedrijven tips gekregen hebben hoe ze twijfelende Europarlementsleden kunnen stimuleren om alsnog voor de wet van Timmermans te stemmen. De Commissie ontkende toen haar betrokkenheid.

Het European Environmental Bureau, een netwerk van Europese milieuorganisaties, reageerde in een open brief op de kritiek: “Een bloeiende democratie vereist middelen die het mogelijk maken dat de stem van burgers besluitvormers bereikt. In tegenstelling tot actoren met veel middelen, zoals buitenlandse overheden en multinationals, beschikken Europese burgers en hun maatschappelijke organisaties vaak niet over voldoende middelen. EU-steun is nodig om een gelijker speelveld te garanderen.”

Nederlands Europarlementslid Dirk Gotink (EVP) is lid van de EU-begrotingscontrolecommissie en doet met een aantal collega’s onderzoek naar subsidiecontracten met milieuorganisaties in de afgelopen vijf jaar. “Dit is geen hetze tegen de milieubeweging. Natuurlijk mogen ze lobbyen. Ik richt mijn pijlen op de Europese Commissie. Dit lijkt een zeer georkestreerd samenspel van een groene coalitie onder leiding van Timmermans en een linkse meerderheid in het Europarlement”, verduidelijkt hij in De Telegraaf. Hij is verder van mening dat het belangrijk is om regels op te stellen die voorkomen dat de Commissie opnieuw dergelijke praktijken uitvoert met belastinggeld.

"Ongepast"

De kwestie werd woensdag in de plenaire vergadering van het Europees parlement besproken. De Poolse Eurocommissaris voor Begroting Piotr Serafin (EVP) verduidelijkte de situatie. "Het gaat om afgesloten contracten waarin heel gedetailleerde lobbyverplichtingen gericht aan specifieke parlementsleden werden gesteld", aldus Serafin. "Dit is ongepast. Toen een audit deze resultaten aan het licht bracht, zijn reeds maatregelen ondernomen om in de toekomst de transparantie op te krikken en de slechte reputatie aan te pakken."

Daarbij benadrukte Serafin dat het helemaal legaal en zelf wenselijk is om ngo's te financieren om het debat te bevorderen. "Ngo's spelen een cruciale rol bij de uitvoering van Europees beleid. Ze vertegenwoordigen de verschillende standpunten in de samenleving. We hoeven het niet altijd eens te zijn met die standpunten maar hun perspectief helpt de Europese Commissie bij het maken van weloverwogen besluiten. We willen hen dan ook niet het zwijgen opleggen, maar zorgen dat de wetgeving rond subsidies aan lobbygroepen integer is."

Het onderwerp van het debat raakte bij de oppositiepartijen duidelijk een gevoelige snaar. Europees parlementslid Marie Toussaint (Groenen) betichtte de EVP er al gauw van om onder het mom van meer transparantie, de strijd aan te gaan met ngo's. "Dit is een eerste stap van hun oorlog tegen diegenen die onze levens verdedigen, in de plaats van tegen diegenen die enkel winst verdedigen", klonk het. Ze kreeg heel wat bijval van haar fractieleden en de socialistische fractie. "Dit is pure hypocrisie. Landbouworganisatie Copa-Cogeca of grote industriële groepen die ook lobbyen, krijgen wel financiering van de Commissie, waarom worden milieu-ngo's dan in het verdomhoekje geplaatst? Wij zijn voor transparantie, maar laten we alle lobbygroepen op dezelfde manier behandelen", luidde het. "Enkel ngo's toelaten die ons niet zouden bekritiseren, is een belediging voor de democratie. Het middenveld maakt deel uit van de democratie, deze organisatie moeten ondersteund worden zodat ze ook deel kunnen uitmaken van dit instrument."

In enkele tussenkomsten greep de EVP de kans om te duiden dat het debat bedoeld was om het over de integriteit van de EU-wetgeving te hebben. "De resultaten van de audit toonden aan dat via niet zo'n transparante procedures, de uitvoerende macht lobbyisten financierde om zich te richten op de controlerende partijen", aldus EVP-parlementslid Sander Smit "Dit debat gaat niet over schrappen van financiering van ngo's." In een slotconclusie gaf de Poolse commissaris nogmaals aan dat de de Commissie "ngo's zal blijven steunen die bijdragen aan een pluriforme samenleving, maar dat het in overeenstemming moet gebeuren met de regelgeving".