EU en VS gaan samenwerken om wereldwijde landbouwuitdagingen aan te pakken

Broodwinning landbouwers nu al onder druk

Wojciechowski en Vilsack hebben elkaar ontmoet in Brussel waar ze spraken over verschillende landbouwkwesties. “We hebben daarbij veel raakpunten ontdekt, zowel in uitdagingen als in kansen voor de landbouw”, zei de Poolse Eurocommissaris. Hij wees er ook op dat de coronapandemie verschillende kwetsbaarheden van onze voedselsystemen heeft blootgelegd. “We moeten de weerbaarheid van de voedselketen verhogen en ze beter bestand maken tegen externe schokken.”

Volgens beiden leiders heeft de klimaatverandering nu al een diepgaande en ingrijpende invloed op de broodwinning van landbouwers. Ze wijzen daarbij op de gevolgen van extreme weersomstandigheden zoals droogte, overstromingen of bosbranden. “Internationale samenwerking is absoluut nodig om de klimaatverandering het hoofd te kunnen bieden en duurzaamheid te bevorderen”, klinkt het.

Engagement voor duurzame en klimaatslimme landbouw

Om die mondiale uitdaging aan te pakken en gemeenschappelijke doelen te bereiken, willen de Europese Unie en de Verenigde Staten gaan samenwerken. Het Amerikaanse landbouwminister (USDA) en het directoraat-generaal Landbouw en plattelandsontwikkeling van de EU (DG Agri) hebben daarvoor een platform opgericht. Binnen dat platform zal het uitwisselen van kennis en informatie centraal staan om zo het wederzijds begrip en vertrouwen te bevorderen.

“We willen met dit platform ons wederzijds engagement voor een duurzame en klimaatslimme landbouw bevestigen en erkennen dat we allebei op meerdere, doeltreffende manieren bezig zijn om de gewenste resultaten te bereiken”, stellen Vilsack en Wojciechowski.

Ze benadrukken dat ze geloven in wetenschap en innovatie om tot een duurzamere landbouw te komen. “We moeten samenwerken om systemen en oplossingen te bedenken die goed zijn voor onze landbouwers, goed voor consumenten, goed voor bedrijven, goed voor onze gemeenschappen en goed voor de planeet. Eerlijke en open markten op lokaal, regionaal en internationaal niveau die de voedselzekerheid en de duurzaamheid van onze voedselsystemen versterken, maken daar integraal deel van uit.”

Het uiteindelijke doel is volgens beide mannen om te komen tot een betere en duurzamere productie, het verlichten van armoede en honger, het beschermen van het milieu en het tegengaan van de klimaatverandering. “Als twee van de grootste agrovoedingsproducenten ter wereld bevinden de VS en de EU zich in een sterke positie om deze verandering te leiden”, besluiten Wojciechowski en Vilsack.

Ook de VS wil evolueren naar een klimaatneutrale landbouw, maar kiest daarbij voor een totaal andere aanpak. Het wil juist de productie per hectare nog verder verhogen, onder andere door nieuwe technologieën als genetische modificatie en precisielandbouw vrij spel te geven. "Ik geloof niet dat je productie op hoeft te offeren voor verduurzaming of dat verduurzaming ten koste gaat van productiviteit", zei Tom Vilsack daarover op het World Food Prize symposium. "Je kunt beide doen."

Internationale handel als knelpunt

Op zich hoeft een andere aanpak geen probleem te zijn, maar het kan wel een probleem worden bij internationale handel. “De Europese agrosector vreest door de hogere productiekosten te worden weggevaagd door buitenlandse producenten. Maar ook de Amerikanen hebben grote zorgen over de gevolgen van de ‘Farm to Fork’-strategie op hun agrarische sector. Het pijnpunt voor de Amerikanen is alleen niet dat ze de concurrentie met de Europese boeren schuwen, maar de toegang tot bepaalde markten verliezen”, aldus het Nederlandse Food & Agribusiness. En de Europese markt met zo’n 450 miljoen welvarende consumenten blijft ook voor de Amerikanen een aantrekkelijke markt.  

Het landbouwministerie van de VS is bang dat de EU volgens de eigen meetlat duurzaamheidseisen gaat stellen aan landbouwproducten en dat de producten die daar niet aan voldoen de toegang tot de Europese markt wordt ontzegd. Landen die naar de EU willen exporteren, worden daarmee volgens de VS min of meer gedwongen de Europese standaarden te implementeren. "We zijn bezorgd dat er barrières worden opgeworpen in bestaande handelsrelaties die niet wetenschappelijk zijn onderbouwd en belemmeringen vormen in een open handelscultuur", heeft Vilsack zich al bij verschillende gelegenheden laten ontvallen.

Half september is de Amerikaanse minister daarom gestart met een tegenhanger van de Farm to Fork-strategie, onder de vorm van de 'productiviteitscoalitie'. De nadruk ligt bij de VS op technologische ontwikkeling en weinig hindernissen op het gebied van handel. Vilsack ziet daarin een voortrekkersrol voor de VS weggelegd met grootschalige projecten waar de nieuwste technologieën op het gebied van klimaatvriendelijk of milieubewust boeren worden toegepast. Verschillende bronnen melden dat zich vandaag al een 50-tal landen hebben aangesloten bij deze productiviteitscoalitie.