EU bekommerd om kleine boeren in kandidaat-lidstaten

"Het is duidelijk dat we voor het gros van de kleinere boeren in de kandidaat-lidstaten sociale maatregelen zullen moeten uitwerken. We mogen niet scrupuleus over de angsten van de plaatselijke bevolking heenlopen. Dat zou onmenselijk zijn en de uitbreiding van de Europese Unie in gevaar brengen". Dat benadrukte Günter Verheugen, de Europese commissaris belast met de uitbreiding van de Unie dinsdag in de commissie landbouw van het Europees parlement.

Een delegatie van de commissie reisde onlangs naar Polen af en zag er het ongeduld en de ontgoocheling over het uitblijven van Europese steun aan de plaatselijke boeren. "Ik deel de bezorgdheid over het lot van de kleine landbouwers daar", zei Verheugen. Bij het bepalen van steunmaatregelen moet echter ook rekening gehouden worden met eventuele andere bronnen van inkomsten van de boeren. Er zijn er die een andere job hebben of op een pensioenuitkering kunnen terugvallen. "Maar daarover zijn vandaag nog onvoldoende statistische gegevens beschikbaar", klonk het.

Verheugen benadrukte dat het huidig gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) de basis van de onderhandelingen vormt met de kandidaat-lidstaten. "Er komen geen voorwaarden bij", zei hij in antwoord op commissieleden die er op aandrongen om kandidaat-lidstaten te betrekken bij de herziening van het GLB (dat loopt tot 2006, maar waarvan een tussentijdse evaluatie is voorzien in 2003). "Het is politiek ondenkbaar kandidaat-lidstaten te laten wachten op toetreding tot na de hervorming van het Europees landbouwbeleid", vindt de euro-commissaris.

Hij benadrukte dat de uitbreiding onder geen beding mag leiden tot een vermindering van de voedselveiligheid en het dierenwelzijn in de EU. Het voldoen aan de eisen van de EU zal voor de kandidaat-lidstaten hoge investeringen vergen, die op hun beurt tot prijsstijgingen zullen leiden. De Unie moet dan ook de nodige fexibiliteit aan de dag leggen (bijvoorbeeld inzake overgangsperiodes) zodanig dat de sociale kost niet te hoog wordt. Maar, zo voegde Verheugen er aan toe, het gaat niet op om de EU als boeman van de herstructureringen van het landbouwbeleid in die landen voor te stellen.

"Structurele veranderingen op landbouwvlak in landen als Polen, Bulgarije en Roemenië zijn sowieso noodzakelijk -uitbreiding of niet- om op de wereldmarkt concurrentieel te blijven. Met Europese steun kunnen die landen nog enigszins het hoofd bieden aan de veranderingen", aldus nog de euro-commissaris die voorts nog hamerde op het belang van een goeie communicatie met de burgers in de kandidaat-lidstaten en in de EU.

De commissie landbouw van het Europees parlement wil alvast pleiten voor een Leader East-program, een extra begrotingslijn voor de uitbreiding naar Oost-Europa. Volgens Verheugen is dat praktisch niet haalbaar.