Energiegewassen getoetst aan duurzaamheidscriteria

De laatste jaren worden steeds meer landbouwgewassen geteeld voor de productie van biobrandstoffen en het belang van energiegewassen zal in de toekomst verder stijgen. Landbouwleven gaat na aan welke duurzaamheidscriteria deze gewassen vanaf volgend jaar moeten voldoen. Op 1 januari 2011 wordt immers de Renewable Energy Directive (RED) van kracht.

Een toenemende vraag naar maïs, tarwe en suiker voor ethanol en plantaardige olieën voor biodiesel zorgt voor enorme kansen voor de landbouwsector. Tegelijk zorgt het voor een verdere competitie tussen food-, feed- en fuelgebruik bij de aanwending van landbouwgrond. Om op een milieutechnisch en duurzaam verantwoorde wijze op deze toenemende vraag te kunnen inspelen, worden, zoals voor andere grondstoffen (cfr. Round Table for Responsible Soy) meer en meer eisen gesteld op het vlak van duurzaamheid.

De Renewable Energy Directive beschrijft de duurzaamheidscriteria die gerespecteerd moeten worden bij de teelt van gewassen voor biobrandstoffen binnen de EU, in derde landen en voor biobrandstoffen die geïmporteerd worden. Deze richtlijn moet door de lidstaten voor 5 december omgezet worden in nationale wetgeving om van kracht te worden op 1 januari 2011. Vanaf dan komen enkel nog duurzaam geproduceerde biobrandstoffen in aanmerking om de vooropgestelde Europese doelstelling van 10 procent biobrandstoffen voor transportdoeleinden in te vullen.

De landbouwer zal als gevolg van de nieuwe regelgeving een verbintenis moeten aangaan waarin hij onderschrijft dat de geproduceerde biomassa afkomstig is van gronden die niet beschermd zijn en niet na 1 januari 2008 omgezet werden in landbouwgrond. De gewassen mogen evenmin afkomstig zijn van gronden die beschermd worden door de wet van 1973 op het natuurbehoud. Indien de biomassa daar wel werd gewonnen, moeten de beperkingen met betrekking tot deze gronden gerespecteerd worden.

Landbouwleven legt er de nadruk op dat deze criteria volledig conform zijn met wat in de bestaande randvoorwaarden is opgenomen. “Iedere landbouwer die een oppervlakteaangifte invult, zou sowieso aan deze voorwaarden moeten voldoen”, klinkt het. Bij de levering van de landbouwgewassen, wordt de verklaring van de producent overhandigd aan de handelaar. Die laatste houdt dit document bij als bewijs dat hij op zijn beurt duurzaam geteelde gewassen levert aan de volgende stap in de keten.

In de meeste lidstaten heeft de omzetting van de RED aanzienlijke vertraging opgelopen. Ook in België is men nog volop bezig een duurzaamheidssysteem op te zetten. Enkel in Duitsland is er reeds nationale wetgeving van kracht. Aangezien een belangrijk deel van de in België geproduceerde biobrandstoffen als bestemming Duitsland heeft, moet hiervoor reeds een bewijs van de naleving van duurzaamheidscriteria worden voorgelegd. Zolang er geen Belgisch systeem goedgekeurd en gevalideerd is, is men verplicht om voor deze certificatie gebruik te maken van de reeds beschikbare Duitse certificatieschema’s ISCC of REDcert.

Synagra, de beroepsvereniging van de graanhandelaars, vraagt medewerking van de landbouwsector zodat van die afzetstroom “een graantje meegepikt kan worden”. Anders vreest de graanhandel dat ongewenste gecertificeerde graanstromen onze markt komen verstoren en de Belgische graanproductie uit de boot valt.