DGZ waarschuwt veehouders voor giftige planten

Op zich zijn herkauwers minder gevoelig voor gifstoffen dan éénmagige dieren, zoals paarden. Veel gifstoffen worden afgebroken door fermentatie in de pens. Maar bij bepaalde plantensoorten, of bij een grote opgenomen hoeveelheid, kan een herkauwer zoals een koe toch vergiftigd worden. “Behandeling is moeilijk en komt vaak te laat omdat de symptomen ofwel heel acuut zijn (met plotse sterfte tot gevolg), ofwel net heel vaag en moeilijk te onderscheiden van andere aandoeningen”, meldt Dierengezondheid Vlaanderen (DGZ).

Vers versus droog

Toxische planten die vaak voorkomen in weides of grasland zijn bingelkruid, jacobskruiskruid, sint-janskruid, vingerhoedskruid en nachtschade. Deze planten hebben meestal een onaangename smaak, waardoor de dieren ze niet vers eten. Maar wie gras maait om vers te voederen, let beter op, want de kans bestaat dat de planten op deze manier toch vermengd raken in het voer. Bovendien verliezen jacobskruiskruid, vingerhoedskruid en galega hun bittere smaak wanneer ze mee verwerkt worden tot hooi of voordroog, maar ze blijven wel giftig. DGZ raadt boeren aan om extra voorzichtig te zijn bij het voeren van hooi afkomstig van bermen of natuurgebieden, omdat de variatie aan planten hier een stuk hoger is. DGZ geeft aan dat boeren bij verdenking van toxische planten in hooi en voordroog hun materiaal kunnen laten analyseren bij deze organisatie.

Maar soms komt het gevaar van bovenaf. Bomen die langs de weide staan, zoals de eik, kunnen na een hevige windvlaag grote hoeveelheid eikels verliezen. Deze zijn giftig voor herkauwers en paarden. Beukennootjes en esdoorns zijn eveneens toxisch voor paarden. Bij esdoorns kunnen zowel de bladeren, zaden als zaailingen een fatale spierziekte bij paarden veroorzaken.

Snoeisel is geen snack

DGZ raadt boeren en wandelaars ook aan om geen snoeisel van hagen of planten op de weide te gooien. Dit gebeurt soms met goede bedoelingen, bijvoorbeeld om de dieren extra voeding te geven, maar snippers van onder andere buxus, oleander, klimop, rhododendron, kardinaalsmuts en laurierkers kunnen vreselijke gevolgen hebben.

DGZ raadt boeren dus aan om op en rond de weide regelmatig te controleren of er giftige planten en bomen aanwezig zijn. “Chemische bestrijding is niet altijd mogelijk of toegelaten, en mechanische verwijdering is niet eenvoudig”, meldt DGZ. “Sommige planten kan je handmatig verwijderen, maar let erop dat je de hele wortel uittrekt (best een schepje gebruiken) want restanten kunnen opnieuw uitgroeien tot een nieuwe plant.”

De organisatie raadt ook af om dit onkruid op de composthoop te gooien, want van sommige planten kunnen de zaadjes zich van daaruit nog steeds verspreiden. Daarnaast kan goed onderhoud van de weide ook helpen, zoals regelmatig bemesten en zaaien om kale plekken te vermijden waardoor giftige planten minder kans krijgen om te groeien.

Onderzoek

Boeren die ongewoon gedrag zien bij hun dieren, zoals lusteloosheid, diarree, vermageren of problemen met melkproductie, doen er dus zeker goed aan om een plantencheck te doen. “Heb je een dier dat gestorven is met een onduidelijke oorzaak? Weet dat je bij DGZ terecht kunt voor pathologisch onderzoek”, meldt de organisatie nog. “De resultaten kunnen je helpen om je andere dieren te beschermen.”