Denys eist stimulerend mestverwerkingsbeleid

Het afschaffen van de volledige mestverwerkingsplicht, het invoeren van 'mestboni' en een stimulerend overheidsbeleid. Dat zijn de drie kerngedachten in het voorstel van decreet waarmee VLD-landbouwspecialist André Denys de mestverwerking in Vlaanderen wil aanzwengelen. Het is al herhaaldelijk gezegd: de verwerking van de overschotten van met name varkensmest in Vlaanderen loopt niet van een leien dakje.

Het verwerken van mest op bedrijfsniveau verloopt niet optimaal. Veel kleinschalige installaties kunnen immers de mest niet 100 procent verwerken, wat van grotere bedrijven geëist wordt. Heel wat veehoud(st)ers weten niet precies welke technieken er bestaan en aan de (overheids)eisen voldoen en deinzen er dan ook voor terug fors te investeren. Mestverwerking is vandaag nog altijd duurder dan het afzetten van mest bij collega-akkerbouwers. Ondertussen zijn er nog altijd te weinig grote verwerkingsinstallaties operationeel.

"Vandaag zijn er installaties vergund om 1,5 miljoen ton varkensmest te verwerken. Dat is ruim onvoldoende, wetende dat ze nog niet allemaal operationeel zijn", benadrukt Denys. Op basis van de geschatte mestproductie moeten de varkenshouders 2,4 miljoen ton verwerken. Op basis van de nutriëntenhalte wordt dat 5,8 miljoen ton.

Volgens Denys werd er de jongste tijd vooral een sanctionerend beleid gevoerd: met hoge heffingen voor wie niet voldoet aan zijn/haar mestverwerkingsplicht. "Door de zware sancties en het eisen van een 100 procent-verwerkingsplicht worden realistische, betaalbare en milieuverbeterende oplossingen onmogelijk gemaakt", zegt Denys.

Alleen voor grootschalige verwerkingsprojecten is het haalbaar mest volledig te verwerken tot bodemverbeteraar en schoon water. "Voor de familiale landbouwbedrijven is dit financieel niet draaglijk." De VLD-er verwijst hiervoor naar een studie van het Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek (VITO). Om te voldoen aan de 100 procent-verwerkingsplicht wordt de inkomensmarge van de varkenshoud(st)ers volledig opgesoupeerd, blijkt uit de studie.

Denys pleit voor een graduele mestverwerkingsplicht, waarbij de grootste producenten (met een productie van meer dan 12.500 kg fosfaat) minimaal 75 procent van het bedrijfsoverschot moeten verwerken. Voor de kleinere producenten liggen de minima op 30 en 50 procent verwerking. Zo'n 500 van de in totaal 1.700 verwerkingsplichtige varkenshouders produceren samen 75 procent van de bedrijfsoverschotten. "Als we die kunnen stimuleren om resoluut te investeren in mestverwerking, is het milieuprobleem opgelost".

Denys vraagt dat de overheid werk zou maken van certifiëring van de best beschikbare technieken (BBT) inzake mestverwerking. Als stimulans wil hij ook betaalde heffingen terugstorten als er effectief aan verwerking wordt gedaan. Veehouders zouden ook 'mestboni' kunnen krijgen als ze beter presteren dan de mestverwerkingsplicht hen oplegt.

Vraag is natuurlijk waarom Denys nu met dit voorstel op de proppen komt, amper enkele weken nadat een uitgebreid bediscussieerde bijspijkering van het Mestdecreet goedgekeurd werd (mét behoud van de 100 procent-verwerkingplicht). "Ik ben tijdens de discussies gaan twijfelen. Riskeerden we met een afschaffing van die plicht de druk op de sector niet te verminderen? Intussen ben ik ervan overtuigd dat het de enige mogelijkheid is om de verwerking net aan de zwengelen", aldus Denys. Volgens hem heeft de Vlaamse landbouwminister ingestemd om de discussie rond de verwerking na de Paasvakantie te heropenen in de commissie Leefmilieu in het Vlaams Parlement.

Lees ook: geVILT: "Vlaanderen pioniert inzake mestverwerking" geVILT: "Boeren moet je buigen, niet kraken"