WTO verwerpt klacht van Maleisië tegen EU in het palmolieconflict
De Geschillencommissie van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) heeft zich in het voordeel van de Europese Unie uitgesproken nadat Maleisië een klacht indiende tegen een EU-besluit dat biodiesel gemaakt uit palmolie niet langer als hernieuwbare biobrandstof zou gelden. Dit is de eerste uitspraak over maatregelen die producten beoordelen op basis van hun milieurisico's. Maleisië bekijkt nu of het zijn handelskoers voor palmolie richting Azië en Afrika kan verschuiven.
Duurzame energiesector
Het geschil dateert uit 2018, toen de EU een regelgeving uitvaardigde over de minimale hoeveelheid hernieuwbare brandstoffen die de lidstaten in hun transportsector moeten gebruiken. Dat heeft als doel om de energiesector te verduurzamen.
De EU besliste bovendien dat het gebruik van biobrandstoffen waarvoor bossen zijn gekapt, niet kan worden gebruikt om die doelstelling te bereiken. In die context wordt hoofdzakelijk gekeken richting palmoliegewassen. Maleisië, dat een grote palmolieproductie en -industrie heeft, beweerde dat de maatregelen in strijd waren met eerlijke handelspraktijken en startte in 2021 een rechtszaak bij de WTO.
België rijdt niet meer op palmolie
9 juni 2023Een panel steunde het algemene standpunt van de EU, hoewel het wel kritiek had op de opzet van de regelgeving. Zo waren er volgens de WTO problemen bij de manier waarop de beperkingen werden ingevoerd. Daardoor zal de EU een aantal aanpassingen moeten doorvoeren, maar ze hoeft de maatregel dus niet ongedaan te maken. Maleisië kan tegen de uitspraak in principe nog in beroep gaan, maar het beroepsorgaan van de WTO is na een diplomatiek schouwspel al vier jaar buiten werking gesteld. Daardoor is er momenteel geen hoogste beroep meer mogelijk om geschillen te beslechten tussen landen die een handelsconflict uitvechten. Als respons op de WTO-uitspraak, is Maleisië op zoek naar alternatieve markten in Azië en Afrika.
Aanjager van ontbossing
Palmolie is een eetbare, plantaardige olie afkomstig uit de vrucht van oliepalmen en heeft een veelzijdig gebruik als grondstof in onder andere voedsel, cosmetica, schoonmaakproducten en brandstoffen. Indonesië en Maleisië zijn vandaag de twee grootste producenten van palmolie, goed voor zo’n 85 procent van de mondiale productie.
Palmolieplantages zijn in Zuidoost-Azië een belangrijke aanjager van ontbossing gebleken. De ontwikkeling van oliepalmplantages heeft geleid tot de omzetting van grote gebieden met natuurlijke bossen in plantages met nadelige gevolgen voor onder meer het milieu en de biodiversiteit. WWF stelt dat 45 procent van de palmolieplantages in Zuidoost-Azië in gebieden liggen die in 1989 nog bos waren.
Uit gegevens van FAO blijkt dat palmolie naar schatting vijf procent heeft bijgedragen aan de ontbossing in tropische gebieden in Zuidoost-Azië. Als we op mondiaal niveau kijken, draagt palmolie bij aan 2,3 procent van de mondiale ontbossing. Uit een studie van Chain Reaction Research (CRR) blijkt echter een dalende trend in ontbossing die in verband kan gebracht worden met palmolie. In 2022 zou de ontbossing op tot het laagste niveau gedaald zijn sinds 2017.
Bron: Eigen berichtgeving / Belga
