De korte, kortere of toch lange keten?
Hoe kort blijft de korte keten eens er een logistieke organisatie bij komt kijken? En valt dit nog te rijmen met de kerngedachte van de korte keten, namelijk een eerlijke prijs voor de boer? Naar aanleiding van de Week van de Korte Keten kroop Katrien Verbeke, zaakvoerder van Let Us, in haar pen.
Vorige week discussieerde ik met 6 Vlaamse steden over volgende stelling: “als korte keten opschaalt, is er geen verschil meer met de 'lange' keten”. Het leverde voer voor discussie op die de vinger op de wonde - of net sterkte - legt voor korte keten.
Al jaren zoek ik mee naar manieren om korte keten op te schalen. Als sustainability manager bij Delhaize, als coördinator van het Gentse voedselbeleid, en nu vanuit Let Us, mijn eigen onderneming die ons voedselsysteem wil verduurzamen. Het knelpunt waar ik mij dezer dagen over buig, is hoe we de logistiek van de korte keten efficiënter kunnen organiseren. In het kostenplaatje van korte keten weegt dit immers veel zwaarder door dan voor bijvoorbeeld supermarkten. Tot tien keer zo veel. En ja, ik ken de cijfers van beide werelden.
Niet elke boer heeft tijd of zin om binnen zijn regio rond te rijden met zijn producten. En dus zoeken we hoe we hen kunnen ontzorgen. Hoe we de handen in elkaar kunnen slaan met grotere, logistieke spelers en zo het kostenplaatje drukken. Want zo slagen we erin producten van bij de lokale boer tot bij de consument in de stad te brengen. Maar die logistieke efficiëntie moet hand in hand gaan met de principes van korte keten.
Korte keten staat voor de boer die baas is over de prijs van zijn producten, waarbij ook de logistieke tussenschakel correct vergoed wordt
Want soms dringt de vraag zich op: als we de logistiek beginnen ontzorgen, als we via centrale verkoopsplatformen werken, als we een voedselhub in de stadsrand uitbouwen, als de boer niet meer naar de markt hoeft te komen, wat is dan nog het verschil met de bestaande 'lange' keten? Bij Delhaize - of liever, Belhaize - is 70 procent van het assortiment uit België afkomstig. De logistiek wordt hyperefficiënt georganiseerd. De distributiecentra zijn voedselhubs. Korte keten, toch?
Toch niet. Want we raken meer en meer aan de kern van waar korte keten wél voor staat. Korte keten staat niet voor vrijwilligers die eten rondvoeren van boerderij naar stad. Het staat wel voor de boer die baas is over de prijs van zijn producten. Die kan inzetten op een eerlijk, leefbaar inkomen. Waarbij ook een tussenschakel correct vergoed wordt, om de logistiek, de voedselhub of het verkooppunt te organiseren. Maar met respect voor product en producent. En dat respect bouw je nu eenmaal gemakkelijkst op door een relatie op te bouwen tussen consument en producent. Door een gezicht te hebben bij wat we eten. Door het verhaal en de mens erachter te kennen.
Ook voor supermarkten, cateraars, winkels allerhande zal korte keten maar een geloofwaardig deel van hun verhaal zijn als die fundamenten juist zitten. Wanneer we als klant voelen dat er een eerlijke voedselketen is met respect voor de producent, de prijs en het product.
Laten we met z'n allen deze week van de korte keten dus gebruiken om de producent te leren kennen en de producten die we elke dag opnieuw nodig hebben. Laat ons geen promofolders uitpluizen, maar de boer vertrouwen dat hij een eerlijke prijs voor zijn product vraagt. Want die stap is belangrijk om een toekomstgericht en leefbaar voedselsysteem mogelijk te maken. Smakelijk!
Met dit opiniestuk wil de auteur een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.
Katrien Verbeke heeft meer dan 15 jaar ervaring als sustainability manager bij Delhaize en als coördinator van Gent en Garde, het Gentse voedselbeleid. In 2020 startte ze haar eigen bedrijf Let Us, met als doel de verduurzaming van ons voedselsysteem. Dat doet ze via innovatie en cocreatie waarvoor ze de handen in elkaar slaat met zowel overheden, bedrijven, scholen als organisaties.
