CAG en ILVO blikken terug op de grootste boerenbetoging ooit
nieuwsDag op dag 50 jaar geleden is het dat in Brussel de grootste boerenbetoging die ons land ooit gekend heeft, plaatsvond. Zo’n 100.000 landbouwers betoogden er toen tegen de hervormingen van het Plan Mansholt. Het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) en het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) blikten niet alleen met een webinar terug op deze verjaardag. Ook in een podcast wordt de betekenis van de betoging diepgaand onderzocht en wordt gereflecteerd over het verleden en het heden van het Europees Landbouwbeleid.
Allergrootste én woeligste boerenbetoging
Op 23 maart 1971 kwamen boeren massaal op straat in Brussel om te betogen tegen de hervormingsplannen van Europees Landbouwcommissaris Sicco Mansholt. Die wou de landbouw leefbaarder en moderner maken. De sleutelbegrippen daarbij waren schaalvergroting en mechanisering. Zijn plan voorzag ook in het halveren van het aantal boeren: van tien naar vijf miljoen. Vijf miljoen hectare landbouwgrond moest volgens het plan een andere bestemming krijgen en de prijzen zouden verlaagd worden.
Het plan Mansholt wekte meteen grote onrust op bij de Europese boeren. Vanaf midden februari 1971 volgden er protesten, betogingen en blokkades, ook in onze buurlanden. Dat mondde uit in één van de grootste betogingen van de 20ste eeuw in Brussel en wellicht de allergrootste én woeligste boerenbetoging in het naoorlogse Europa. De manifestatie heeft een bijzondere plaats ingenomen in het collectieve geheugen van heel wat Belgische landbouwers. De betoging mondde uit in een veldslag tussen boeren en politie en er vielen veel gewonden en zelfs een dode.
Parallellen met vandaag
De landbouwsector bevond zich begin jaren 1970 op een belangrijk kruispunt. Het Mansholtplan wenste de sector voor te bereiden op nieuwe tijden. Welke weg moest worden ingeslagen om een duurzame toekomst te verzekeren, voor de sector en vooral ook voor het familiebedrijf? En op welke wijze kon Europa met het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid de gids zijn?
Net zoals toen, bevindt de landbouw en bij uitbreiding de hele voedselketen zich vandaag volop in een transitieperiode
“Net zoals toen, bevindt de landbouwsector en bij uitbreiding de hele voedselketen zich vandaag volop in een transitieperiode”, klinkt het. “De samenleving verlangt nu van land- en tuinbouwers meer aandacht voor voedselkwaliteit, voor dierenwelzijn en wenst een bewustere omgang met natuur en milieu. Opnieuw wil het GLB de gids zijn, met het Farm to Fork plan, en bij uitbreiding met de Green Deal.”
Webinar en podcast
CAG en ILVO willen de 50ste verjaardag van de grote boerenbetoging dan ook aangrijpen om te reflecteren over het heden en het verleden van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid. Dat deden ze in de eerste plaats met een webinar met sprekers zoals Vlaams landbouwminister Hilde Crevits en Europees Commissaris Frans Timmermans die bevoegd is voor de Green Deal.
Daarnaast werd samen met VRT-journalist Johan Holderbeke ook een tweedelige podcast uitgewerkt. In de eerste aflevering ‘Boeren op de barricades’ wordt het verhaal verteld van de grote boerenbetoging, door de stem van getuigen en aangevuld met archieffragmenten. Het tweede deel kreeg de titel ‘Wat gaan we eten in 2030?’. Daarin wordt eurocommissaris Frans Timmersmans geïnterviewd, aangevuld met getuigenissen van landbouwers vandaag.
Meer informatie:
Lees het themaverhaal 'Geen boer op het veld! De boerenbetoging van 23 maart 1971'
Beluister de podcasts 'Boeren op de barricades' (vanaf 23/03/21) en 'Wat gaan we eten in 2030?' (vanaf 24/03/21)
Herbekijk het webinar 'Geen boer op het veld!' (vanaf 24/03/21 tot 23/04/21)
Ook het VRT-programma Terzake maakte er een reportage over:
Bron: Eigen verslaggeving
Beeld: CAG
