Brusselse kerstboom vormt startschot Belgisch oogstseizoen

“Ik ben al vijf jaar met de eigenaren in onderhandeling geweest om de boom over te nemen. Men wilde er al die tijd geen afstand van doen”, vertelt Pierre Demesmaeker, kerstboomteler en handelaar uit Vlezenbeek waar hij tevens tuincentrum Inter-Arbo runt. De boom stond 27 jaar in de tuin van hotel-restaurant  La Chaumière du Lac in Robertville, een dorp in de Hoge Venen. De eigenaars hadden deze gekregen van hun ouders toen het hotel open ging en hadden een emotionele band met de boom opgebouwd.

Demesmaeker bestiert een perceel van 1.000 hectare in de Ardennen, een perceel dat sinds de Tweede Wereldoorlog in bezit is van de familie met lange boomkwekersroots. Op dit terrein worden megakerstbomen geteeld voor Belgische stadscentra. Bomen die tot 35 meter reiken, nemen er hun tijd (soms wel dertig jaar) om te groeien.

Scouten van kerstbomen

De boom van Brussel komt overigens niet van dit perceel. Deze was Demesmaeker tegen het lijf gelopen tijdens een van de vele verkenningsritten in de Ardense heuvels. Het scouten van megabomen en het achterlaten van de visitekaartjes en onderhandelen met eigenaars is gangbare kost in de sector, vertelt hij. "Nordmanns worden nog niet zo lang professioneel geteeld, waardoor er relatief weinig grote exemplaren te vinden zijn", verklaart hij.

Nordmann (Abies Nordmanniana) is een sparsoort die de traditionele kerstboom (Picea abies) jaren geleden uit de markt heeft gedrukt. De teelt van de Nordmann, die zijn naalden nauwelijks verliest, is zo’n twintig jaar geleden uit Denemarken komen overwaaien. Experts schatten het aandeel van de Nordmann inmiddels op tachtig procent van de totale teelt in de Ardennen.

Ardennen tweede exporteur van Europa

De kerstboomteelt is een belangrijke economische activiteit in de Ardennen, waar het klimaat, de grond en de hoogte een vruchtbare mix vormen voor de feestboom. Jaarlijks worden er tussen de 3,2 en 3,5 miljoen bomen verhandeld, volgens de Waalse federatie van boomkwekers Ardennaise des pépinièristes (UAP). Naar schatting 1.000 mensen zijn betrokken bij de professionele teelt.  

Tachtig procent van de Belgische kerstbomen wordt naar het buitenland verkocht waardoor België volgens UAP tot de tweede exporteur van Europe behoort achter Denemarken. Jaren geleden stond de vlag er minder fier bij. Door de opkomst van de Nordmann kerstboom, ging de sector in de Ardennen door een diep dal. Het duurt immers tien jaar voordat een boom vanaf zaadje klaar is voor verkoop. Inmiddels is deze schade dus ingehaald. Maar het duurt wel nog even voordat ook de mega Nordman kerstbomen uit de gecultiveerde velden komen.

Het kerstseizoen in de Ardennen is in volle gang. Bomen worden gekapt en op logistieke centra klaar gezet voor verzending. De verkooppiek in de tuincentra begint na Sinterklaas. Door de coronacrisis, die mensen aan hun huis kluistert, verwachten experts dat de kerstboomverkoop dit jaar wel eens eerder kan starten.