Boerenbond verlegt accenten in communicatie en benadrukt positieve
De landbouwsector neemt in het publieke debat vaak een defensieve rol in. De sector krijgt mede de schuld voor de klimaatopwarming en voor de impact op de natuur door de stikstofuitstoot. In plaats van de negatieve kritiek te weerleggen, wil landbouworganisatie Boerenbond meer accenten leggen op de positieve impact van landbouw. Zo kan de sector juist een belangrijke bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen en kunnen boeren meehelpen aan een verduurzaming van de energieproductie.
"De land- en tuinbouwsector kan een belangrijke bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen. Landbouwers zijn niet alleen voedselproducenten die maatregelen nemen om de koolstofuitstoot te verminderen. De boer is ook een veel breder opererende ondernemer, die door bijvoorbeeld het opslaan van koolstof of door het produceren van duurzame energie mee de gevolgen van klimaatverandering kan doen keren." Dit is de boodschap die boerenorganisatie Boerenbond meer in zijn communicatie wil uitstralen.
Klimaatverandering heeft gevolgen voor alle sectoren van de samenleving. Ook landbouw ondervindt de voelbare gevolgen van steeds extremer wordend weer. De broeikasgasuitstoot van alle sectoren moet verminderen om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan. Het aandeel van broeikasgasuitstoot in Vlaanderen bedroeg in 2020: industrie (28%), energie (23%), transport (20%), huishoudens (12%), land- en tuinbouw (11%) en handel en diensten (5%). De landbouwsector erkent de noodzaak om zijn aandeel van de klimaatimpact te verminderen en landbouwbedrijven nemen hiertoe diverse maatregelen. "Hierdoor daalde bijvoorbeeld de koolstofvoetafdruk van Vlaamse melk met 30 procent tussen 2000 en 2019. In het algemeen is de broeikasgasuitstoot van de Vlaamse land- en tuinbouw tussen 1990 en 2019 met 15 procent gedaald", klinkt het bij Boerenbond.
Boeren hebben oplossingen
Landbouwers doen niet alleen hun uitstoot dalen, ze leveren daarnaast een belangrijke bijdrage aan de klimaatdoelstellingen. Doordat landbouwers CO2 kunnen opslaan in hun gewassen en in de bodem (carbon farming) draagt de landbouwsector bij aan klimaatneutraliteit in 2050. In zijn samenwerking met het platform Claire wil Boerenbond zoveel mogelijk landbouwers stimuleren om aan koolstoflandbouw te doen. "Het platform is het eerste waar koolstofopslag in landbouwbodems gevaloriseerd zal worden door lokale bedrijven en particulieren die eigen klimaatimpact willen verminderen. Daarnaast werken we aan diverse projecten met bijvoorbeeld de retail om stappen te zetten in carbon farming", aldus de landbouworganisatie.
Ook in het actuele energievraagstuk ziet Boerenbond de landbouwers als sleutelspelers. "Sinds 2010 is de landbouwsector in Vlaanderen een netto-producent van elektriciteit. Hierdoor kan de sector een belangrijke speler zijn in de energietransitie en levert hij zijn bijdrage in situaties van tekorten aan elektriciteit. Dankzij de energie die hij produceert zorgt de landbouwsector er mee voor dat het elektriciteitsnet in evenwicht blijft, zodat stroompannes vermeden kunnen worden. Op Vlaamse tuinbouwbedrijven vind je vaak zogenaamde wkk’s (warmtekrachtkoppelingen). Die produceren warmte voor serres, maar ze wekken tegelijkertijd op een efficiënte manier elektriciteit op voor ca. 630.000 gezinnen. Dat komt overeen met het aantal inwoners van de provincie Oost-Vlaanderen. Of anders gesteld, de Vlaamse glastuinbouw heeft vandaag de mogelijkheid om evenveel elektriciteit te produceren als één kerncentrale!"
Ook in toekomstige energiegemeenschappen kunnen landbouwers een centrale rol spelen, vindt Boerenbond. Binnen een energiegemeenschap verenigen burgers zich in een collectief dat energie onderling produceert en deelt. Door het opzetten van een dergelijke coöperatie maken ze het ook mogelijk om collectieve investeringen te doen, bijvoorbeeld in een zonnepaneleninstallatie of in een warmtenet. Landbouwers zijn graag geziene deelnemers in deze collectieven. Ze hebben immers vaak grote daken of produceren warmte die ze zelf niet nodig hebben.
“In Vlaanderen bestaan momenteel al een aantal actieve energiecoöperaties waar boeren bij betrokken zijn”, zegt Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens. “Vanuit Boerenbond zijn we bij een aantal van deze samenwerkingen betrokken. Zo werd er in Bocholt bijvoorbeeld een warmtenet gestart waarbij houtsnippers uit lokale hagen en houtkanten verbrand worden. Met de energie die hierdoor vrijkomt worden onder meer een kleuter- en lagere school verwarmd.”
Laagste klimaatimpact
Cijfers van de VN Voedsel- en Landbouworganisatie FAO tonen aan dat ons lokaal geproduceerd voedsel zowat de laagste klimaatimpact ter wereld heeft. De voetafdruk van ons vlees en onze melk zijn significant lager dan elders. Uit onderzoek blijkt dat de koolstofvoetafdruk per kilogram vlees van ons Belgisch witblauw rundvlees een derde lager is dan die van Iers rundvlees en zelfs slechts ongeveer de helft bedraagt van die van Braziliaans rundvlees. Ook appels van hier blijken ‘maar’ een derde van de klimaatimpact te hebben dan die afkomstig uit bijvoorbeeld Nieuw-Zeeland. Daarnaast loopt momenteel ook een onderzoek naar de koolstofvoetafdruk van onze lokale peren en naar hoe de koolstofopslag in de bodem van de perenboomgaard onze peren bijna klimaatneutraal maakt. “Of met andere woorden: voor het klimaat produceren we ons voedsel beter hier dan elders”, besluit Ceyssens.
Bron: Eigen berichtgeving
