Bloemenkweker verwelkomt premier: "Natuurherstelwet is slechte wetgeving"
ReportageHoog bezoek bij bloemenkwekerij Johan Verbeeck in Laarne. Premier Alexander De Croo (Open Vld) beet er dinsdag de spits af als eerste gast van de Grote Landbouwtoer. Deze tournee, georganiseerd door Boerenbond, nodigt diverse beleidsmakers uit op bedrijfsbezoek. Op deze manier wil de boerenorganisatie de belangrijkste beleidsvoorstellen uit haar verkiezingsmemorandum illustreren aan de hand van praktijkervaringen.
De kans dat u van bloemenkwekerij Verbeeck in Laarne heeft gehoord, is klein. Maar in hun niche is dit familiebedrijf een internationale speler. Met haar meiklokjes, pioenen, sierkool en amaryllissen verovert de tuinbouwfamilie haar plek op het internationale toneel. “Een deel wordt in de VS verkocht”, zegt Johan. “Wat de amaryllissen betreft, hebben we een grote afzet in Nederland en vooral Duitsland. Daar is het ‘not done’ om een kersttafel zonder amaryllis te hebben.”
Mankracht en energie
De amaryllis is een mooie bloem, maar zoals veel mooie zaken in het leven, is ze ook erg delicaat. Eén bloembol blijft drie jaar lang produceren, onder zeer specifieke omstandigheden. Van januari tot half juni wordt de bodem van deze bollen verwarmd tot 23 graden Celsius. Van half juni tot half september wordt hij afgekoeld tot 13 graden. Zes weken voor de bloei wordt het loof van de planten verwijderd, waarna de fraaie stelen naar boven komen, klaar voor de oogst. In Verbeecks geval, spreken we over één miljoen stelen, die op enkele dagen tijd worden binnengehaald. De hele teelt is een huzarenstukje, zowel op vlak van mankracht als energie.
Hoe ze dat bewerkstellen? 700 zonnepanelen blinken naast de overdekte bloemenrijen. Met behulp van drie warmtepompen wordt de bodem door middel van waterleidingen verwarmd en afgekoeld. De pluk gebeurt met behulp van seizoenarbeiders. Voor Verbeeck zijn beiden onmisbaar op het bedrijf. “Moest het kunnen, zou ik maar al te graag werken met vast personeel. Maar we hebben geen werk het hele jaar door. Sommige dagen moet hier bijna niets gebeuren, maar bij de pluk is het alle hens aan dek.”
Duitse versiering, Vlaamse gezelligheid
Verbeeck gaf de premier een leerrijke rondleiding door het bedrijf om de precieze werking in het veld uit te leggen. Nadien volgde een rondetafelgesprek aan een rechthoekig exemplaar, met enkele Amarylissen gedrapeerd over het tafelblad. Duitse versiering, Vlaamse gezelligheid. Boerenbond dankte premier De Croo om de arbeidsvoorwaarden voor seizoenarbeid te verbeteren en zo de sector van de broodnodige werkkrachten te voorzien. “Destijds konden seizoenarbeiders slechts 65 dagen per jaar maximaal werken. Tijdens corona werd dat naar 100 dagen gebracht, maar nadien was er veel onduidelijkheid over die termijnen”, zegt Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens. “Dat was vervelend voor de boeren, want zij hebben die duidelijkheid wel nodig om hun teeltplan op te stellen. In 2023 werd de termijn van 100 dagen structureel verankerd, wat een grote hulp is in deze sector. Elk jaar werken er 70.000 seizoenarbeiders in Vlaanderen, en dat heeft een reden. Bepaalde periodes heb je nu eenmaal erg veel handen nodig.”
Energiereductie
Maar op lang niet alle vlakken is er voldoende zekerheid, vindt Boerenbond. De ecologische voetafdruk van de sector is de voorbije 30 jaar met 30 procent gedaald, wat de imposante zonnepaneleninstallatie van Verbeeck illustreert. “Maar de regeldruk, de onhaalbare doelstellingen op vlak van duurzaamheid en oneerlijke concurrentie van producten van buiten Europa maken de toekomst voor de landbouwer onzeker”, meldt de organisatie.
Ceyssens wees er tijdens het rondetafelgesprek op hoe glastuinbouwers niet enkel stroom genereren voor zichzelf, maar ook voor Vlaamse gezinnen. “Via een gedecentraliseerd netwerk, wat niet onbelangrijk is.” Het Vlaams Energie- en Klimaatplan voorziet een reductie van 52 procent van de energetische emissies, wat volgens Boerenbond te veel rekening houdt met de uitstoot en niet met de opbrengsten van dit systeem.
Natuurherstel en handelsverdragen
Tegelijk werd de premier er attent op gemaakt hoe landbouwers de inspanningen op vlak van verduurzaming (cfr. natuurherstelwet) bemoeilijkt worden door oneerlijke concurrentie door vrijhandelsakkoorden. Deze zouden de deur wagenwijd openzetten voor producten uit het buitenland die niet onderhevig zijn aan zulke regelgeving, wat maakt dat deze producten onder de prijs worden geproduceerd en verkocht.
Voor mij is intensieve landbouw zeker niet tegengesteld aan duurzame landbouw
Volgens De Croo heeft de Belgische boer wel degelijk een meerwaarde te bieden. “We zijn geen goedkoop land en we zijn een land met heel veel regels”, sprak de minister. “En toch exporteren we onze producten naar de rest van Europa. Dat wil zeggen dat we goed zijn in wat we doen. We zijn zeer innovatief en hebben een hoge productiviteit. Voor mij is intensieve landbouw zeker niet tegengesteld aan duurzame landbouw, die twee gaan hand in hand met elkaar, mede dankzij wetenschappelijke vooruitgang.”
"Slechte wetgeving"
De premier toont zich eveneens geen voorstander van de Europese natuurherstelwet. Of toch niet in de vorm waarin die nu voorligt. “Ik ben niet tegen wetgeving die ervoor zorgt dat natuur haar plaats houdt”, verduidelijkt de premier. “We moeten als Vlaanderen beslissen hoeveel plaats we willen voor landbouw, natuur, wonen en industrie. Ons probleem is dat onze natuur ongelooflijk versnipperd is. Dat is in mijn streek, de Vlaamse Ardennen, zeer sterk het geval. Ik ben dus niet tegen een wet die de natuur vastlegt. Maar dit is gewoon slechte wetgeving.”
Dat het gevoelig ligt om zich tegen deze wet uit te spreken, weet de premier maar al te goed. “De naam is zeer goed gekozen. Want hoe kan je tegen natuur zijn? Maar de techniciteit gaat uit van een tegenstelling tussen natuur en landbouw. Ik denk dat we Europees moeten vragen om meer evenwicht.”
Volgens Ceyssens heeft het geen zin om de wet bij te stellen. Van nul herbeginnen, lijkt hem de enige optie. “Eigenlijk zou men terug naar de tekentafel moeten gaan. Een grondige impactanalyse maken, zowel economisch als juridisch, van wat dit met zich mee zal brengen.”
“Ik denk dat Vlaanderen en Nederland wel eens meer moeten zeggen dat wij een deel van Europa moeten dragen”, beaamt De Croo. “Een deel van de welvaart komt van hier.”
Farmers' Deal
In navolging van de Europese Green Deal, pleit Ceyssens dan ook voor een Europese Farmers’ Deal. “Landbouw moet opnieuw de plaats op de Europese agenda krijgen die het verdient”, zegt hij. “Met een verhoging van de budgetten en een focus op het ondersteunen van de landbouwer, eerder dan een verdoken duurzaamheidsbeleid via het GLB te willen doorduwen.”
Boerenbond laat nog weten tevreden te zijn dat premier De Croo zijn bezorgdheden over de natuurherstelwet heeft duidelijk gemaakt en rekent erop dat de wet onder het Belgisch voorzitterschap van de EU niet meer goedgekeurd zal raken.
Bloementeler Verbeeck hoopt dat de vooruitzichten voor zijn sector verbeteren. “Van onze kant, de boerenkant, is er de stikstofcrisis op ons afgekomen, qua vergunningverlening en dergelijke. Als de natuurherstelwet wordt goedgekeurd zal dat ook heel wat problematieken met zich meegeven”, voorspelt hij.
Samenwerken
De premier kijkt hoe dan ook terug op een leerzame rondleiding. Volgens hem mag de fierheid en de werking van deze stiel gerust ruimer worden geëtaleerd bij het grote publiek. “De technologische innovatie die hier speelt in combinatie met een familiaal bedrijf is me vooral bijgebleven. We hebben een aantal oplossingen geboden, bijvoorbeeld op vlak van seizoenarbeid is er een enorme stap vooruit gezet. Het is goed te horen waarom dat zo belangrijk was voor de sector. De voorbije maanden is er te veel een tegenstelling uitgespeeld tussen de sector en de politiek, en dat leidt tot niets. We hebben allemaal dezelfde doelstelling. We willen zorgen dat mensen hun boterham kunnen verdienen, dat we de klimaatdoelstellingen behalen en dat innovatie kan plaatsvinden.”
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: Yer Hanssens
