BioForum pleit voor schadefonds sproeidrift: "Vervuiler betaalt"

Volgens BioForum ondervinden bioboeren steeds meer hinder van sproeidrift, gewasbeschermingsmiddelenresidu waar ze zelf niet verantwoordelijk voor zijn. Zodra het kleinste spoor van niet-bioconforme middelen wordt aangetroffen op een landbouwproduct wordt het bedrijf onderzocht. Dat kan een zware klap zijn voor de boer in kwestie want tijdens zo'n onderzoek mogen de producten niet verhandeld of verkocht worden.

“Meestal is de conclusie dezelfde: de contaminatie is te wijten aan drift", meldt BioForum. "Het zijn sporen van gewasbeschermingsmiddelen die door andere boeren uit de buurt gebruikt zijn, en via de lucht terechtkomen op biologische gewassen. Deze residuen zijn dan ook alomtegenwoordig in ons milieu.”

Verzekering geen garantie

Vaak is het onmogelijk om de vervuiler te identificeren. Volgens BioForum mag het Voedselagentschap hoe dan ook de resultaten van zo’n onderzoek niet delen omwille van de privacywetgeving. “Bioboeren draaien voor de geleden schade dus helemaal zelf op en de gevolgen zijn niet min”, meldt de sectororganisatie. “Niet alleen zijn de producten vaak onverkoopbaar geworden, de boeren in kwestie hebben ook contracten niet kunnen naleven en lijden daardoor aan imagoschade. Omdat de vervuilers niet bekend zijn, kunnen ze ook geen verzekeraar aanspreken voor de geleden schade, en dat terwijl zij er net alles aan doen om deze vervuiling tegen te gaan.”

Voor BioForum is de oplossing simpel: de vervuiler betaalt. De organisatie is vragende partij voor een schadefonds om de schade door sproeidrift te vergoeden. Hoe dat betaald moet worden? “Schrap de BTW-korting op gewasbeschermingsmiddelen en voer een heffing in om dat schadefonds te spijzen”, stelt BioForum.

Contraproductief

Belplant voelt weinig voor deze oplossing. De federatie naar de regels rond geïntegreerde gewasbescherming (IPM), die sinds 2023 zijn verstrengd. “Dit is een structurele maatregel die voor alle teeltsystemen geldt. Wij zouden dit graag op federaal niveau wettelijk geregeld zien”, zegt Peter Jaeken van Belplant. Op vandaag moet gespoten worden met minstens 75 procent driftreductie en in 2026 gaat dit naar 90 procent. Vanaf 2026 moet minstens 75 procent van de driftreductie op het spuittoestel zelf gerealiseerd worden en mag een deel ingevuld worden met andere driftreducerende methodes zoals bijvoorbeeld een haag.

“Alle teeltsystemen gebruiken gewasbeschermingsmiddelen en de maximale residuen zijn per teelt bepaald”, zegt Jaeken nog. “Er kunnen dus zowel problemen optreden vanuit bio-percelen naar geïntegreerde percelen en andersom. De basis blijft: lees het etiket en pas de voorschriften zorgvuldig toe, zeker de driftreducerende maatregelen in het bijzonder.”

“Daarnaast is een overschrijding van residugehalte niet noodzakelijk te wijten aan drift veroorzaakt door een collega-landbouwer”, zegt Jaeken nog. “Het kan bijvoorbeeld ook gebeuren door vergissingen bij de landbouwer zelf. Voor lokale disputen tussen bedrijven bestaan schadeverzekeringen. Het is ook niet duidelijk over welk bedrag we hier spreken. Het mutualiseren van de kosten gaat niet noodzakelijk tot responsabilisering leiden en kan zelfs contraproductief werken.”