Bietencampagne gaat door, maar verloopt moeizaam door regenval

Bietentelers en loonwerkers kijken deze dagen vol verwachting naar buiten en naar het weerbericht. Wanneer stopt het eindelijk met regenen? Vooral telers op de zware klei worden getroffen en daarbij springt één gebied in het oog: de Westhoek. “Daar moeten er zich minstens vijf droge dagen of zelfs nog meer voordoen voordat er geoogst kan worden”, vertelt Bruno De Wulf, secretaris van Confederatie van Belgische Bietentelers (CBB). Op andere, meer zanderige gronden kan de oogst nog wel doorgaan.

De onmogelijkheid om op sommige percelen te oogsten, leidt volgens De Wulf nog niet tot tekorten bij de Iscalfabriek in Fontenoy. “Iscal heeft nog voorraad en draait op volle toeren, maar de voorraad slinkt wel.” In een vergadering met de fabriek hoorde hij wel het devies: “Wie oogsten kan, moet oogsten.” Alhoewel agronomen van de fabriek het leverschema in de gaten houden, zouden ze nog geen ingrepen hebben moeten doen. “Maar er kan een moment komen dat bieten van percelen moeten komen die nog niet op de leverlijst staan.”

Eén van de Iscaltelers die nog niet moet leveren, maar wel vroegtijdig wil gaan oosten, is Guy Lemaire, bietenteler uit Asse en voorzitter van het Coördinatiecomité Vlaanderen van Iscal. Hij moet volgens schema half januari leveren. “Maar als het droog wordt, wil ik toch beginnen met oogsten. We zijn half november en wie weet wat de winter gaat brengen.” Door zijn bieten te oogsten en onder een zeil op te slaan, kan de landbouwer de vruchten beschermen tegen de vorst.

Bij Tiense Suikerraffinaderij loopt de bietencampagne nog geen vertraging op. In het oosten van het land, waar het bedrijf vooral zijn bieten haalt, heeft de regen iets minder impact gehad “De oogst gaat moeilijk en trager, maar over het algemeen slagen de boeren er in om tussen de buien door de bieten van het land te halen”, vertelt Erwin Boonen. "Al vergt het schoonmaken van de bieten wel meer tijd." Enkele telers kunnen door de nattigheid helemaal niet het veld op, maar dat heeft nog niet geleid tot alternatieve planningen.

Boonen geeft aan dat dergelijke omstandigheden zich vaker hebben voorgedaan, maar dat de gevolgen minder groot zijn dan bijvoorbeeld 15 jaar geleden. “Dat heeft te maken met de ontwikkelingen van de technologie. Tegenwoordig wordt er veel meer gewerkt met zelfrijdende machines die langer het veld op gaan. Daar waar boeren of loonwerkers aangewezen zijn op tractoren, moeten ze in de praktijk schuiven met de planning en de drogere percelen eerst oogsten.

Impact van de regen op andere teelten

Niet alleen de bietentelers zijn getroffen door het natte najaar, ook voor andere gewassen veroorzaakt de regenval problemen. VILT berichtte vorige week al over de problemen in de aardappelteelt. Niet alleen zou 30 procent van de Vlaamse aardappelen nog op het veld staan, tevens zou er misoogst dreigen in sommige gebieden. Bijvoorbeeld in de Westhoek. Dat gebied kreeg afgelopen maandag een wolkbreuk over zich waardoor het water op de velden blijft staan en de dagen nadien heeft het er terug hevig geregend. “Als aardappelen meer dan één dag onder water staan, treedt er rot op”, vertelt Pieter Van Oost van Boerenbond.

Door het late voorjaar is er later gepoot waardoor meerdere aardappelboeren de oogst hebben uitgesteld. Zij werden hierbij volgens Van Oost ook deels geleid door berichten van de aardappelverwerkers die voldoende voorraad zeiden te hebben. “Laat u niet opjagen, laat de aardappelen maar doorgroeien, was hun boodschap”, aldus Van Oost. Hij pleit ervoor een dialoog op te starten tussen aardappelproducenten en -verwerkers om dergelijke problemen in de toekomst te voorkomen. “De brancheorganisatie Belpotato.be is een ideaal forum om dit te bespreken.”

Voor andere teelten, zoals wortelen, ziet Van Oost gelijkaardige problemen. “Momenteel zou een groot deel van de witloofwortelen al gerooid moeten zijn, maar dit lukt momenteel bijna nergens door de bijzonder natte omstandigheden.” Voor andere groenten is het beeld minder eenduidig. “Door de weersomstandigheden was de bloemkool sneller oogstrijp dan normaal en is in veel gevallen al geoogst”, geeft hij een voorbeeld. Spruiten worden altijd later geoogst omdat deze laat afrijpen, maar ook hier zien de planten momenteel sterk af. “Ook door de storm zijn er percelen waar de spruitenplanten zijn gaan liggen.”

Korrelmais voorlopig buiten gevaar

Bij een ander belangrijk gewas dat nu geoogst wordt, zijn de problemen minder groot. “Er is nog geen man overboord, maar de regen moet een keer stoppen”, vertelt Gert Van de Ven van Landbouwcentrum voor Voedergewassen in Geel over de korrelmais. In zijn regio, Antwerpen, is naar schatting 80 procent al geoogst. De resterende percelen hebben wel degelijk last van de regenval. “Doordat veel maaidorsers uitgerust zijn met rupsbanden kan de oogst nog wel doorgaan, maar hij verloopt in ieder geval trager. Sommige percelen zijn echter wel te nat om te oogsten.” In andere gebieden is de schade mogelijk groter. Pieter Van Oost meldt dat zelfs korrelmaïs aan het afknakken is in de Westhoek.

Van de Ven geeft aan dat de korrelmais in bijvoorbeeld het Antwerpse nog wel een tijdje op het land kan blijven staan, zolang het tenminste niet legert. “Wel komen boeren hierdoor in de problemen met de deadline voor de inzaai van vanggewassen." Door de weersomstandigheden is deze deadline verschoven naar 30 november. “Maar op dit moment is het ook te nat voor het inzaaien Dat geldt ook voor bijvoorbeeld wintergranen of gras”, aldus Van de Ven. Ook Boerenbond geeft aan dat er heel wat problemen zijn bij het inzaaien van gerst of tarwe in de huidige omstandigheden.