Beslissende weken voor Europees landbouwbeleid

De Europese landbouwministers komen op 19 en 20 oktober bij elkaar in Brussel om het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) na 2023 vorm te geven. En dat zal er waarschijnlijk wat anders uitzien dan het huidige.

Eén van de hervormingen in het nieuwe GLB is de toevoeging van extra vergroeningseisen aan de hectarepremie. Die wordt betaald uit de eerste pijler van het GLB-budget, maar daarvan kunnen lidstaten straks een deel overhevelen naar de tweede, voor de financiering van de nieuwe ecoregelingen. Dat zijn beloningen voor het leveren van bovenwettelijke diensten op het gebied van klimaat, natuur en milieudoelen.

Al is er nog discussie over de exacte uitwerking hiervan. Het Europees Parlement (EP) wil maximaal 15 procent van het budget voor de hectarepremie overhevelen naar de ecoregelingen. De Europese Raad van landbouwministers denkt aan 42 procent. Voordat de onderhandelingen daarover tussen het EP en de landbouwraad kunnen starten, moeten die partijen het eerst afzonderlijk eens worden.

Deze – en andere - hervormingen werden al in 2018 aangekondigd door toenmalig landbouwcommissaris Phil Hogan. Door de onzekerheden over de brexit, de langdurige discussie over het EU-budget en de coronacrisis liep de besluitvorming veel vertraging op. In de tussentijd zorgden de Europese verkiezingen voor een verschuiving naar links in het Europees Parlement. Deze fracties in het nieuwe parlement willen nu ook eigen accenten zetten in het GLB.

Al dat uitstel zorgt ervoor dat er veel druk staat op de komende onderhandelingen. Het parlement en de Europese Raad kwamen eerder al overeen om een tweejarige overgangsperiode te voorzien waardoor het nieuwe landbouwbeleid pas in 2023 zal worden uitgerold in plaats van in 2021. Die extra tijd zullen de lidstaten nodig hebben om hun eigen nationale plannen op te stellen. Nieuw uitstel kan de EU zich moeilijk nog veroorloven.