België scoort slechte punten op naleven van EU-recht

België telde vorig jaar na Cyprus de meeste inbreuken op de tijdige omzetting van Europese regels in nationale wetgeving. Dat blijkt uit een nieuw jaarrapport van de Europese Commissie. Eind 2018 stonden 41 dossiers voor late omzetting open tegen ons land, waarvan 20 nieuwe. De meest voorbeeldige lidstaat is Estland, wat stiptheid maar ook wat juistheid van de omzetting van EU-recht betreft. “Uiteindelijk gaat het erom dat burgers echt baat hebben bij nieuwe voorschriften”, zegt Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker. Wat landbouw betreft, concentreerde de Commissie zich op de uitbetaling van inkomenssteun aan landbouwers en op de EU-voorschriften inzake streekproducten.

Europese regels worden doorgaans voorgesteld door de Europese Commissie, aangenomen door het Parlement en de Raad en omgezet door de lidstaten. Die laatste moeten zich daarbij aan duidelijke deadlines houden, maar dat lukt niet altijd. De regels worden bovendien niet altijd even goed opgevolgd. Sinds 1984 maakt de Commissie daarom elk jaar een rapport over de correcte toepassing van de Europese wetgeving in de lidstaten.

Het aantal inbreuken dat eind 2018 nog open stond, bleef met 1.571 ongeveer stabiel in vergelijking met het jaar daarvoor. Het aantal nieuw geopende zaken daalde wel met 10 procent. Het ging vooral over inbreuken op Europese milieunormen, mobiliteit- en transportregels, wetgeving rond de interne markt en industrie. De Europese richtlijn rond luchtkwaliteit – met normen voor stikstofdioxide en fijnstof – werd bijvoorbeeld vaak geschonden.

Van de 1.571 inbreuken waren er 79 uit België, twee minder dan in 2017, waarmee ons land in de top 3 staat na Duitsland en Spanje wat het totale aantal lopende inbreukprocedures betreft. Dat slaat zowel op laattijdige en onjuiste omzetting van EU-recht als op het niet eerbiedigen van Europese verordeningen, verdragen en besluiten. Bij ons ging het onder meer om een zaak rond de coördinatie van socialezekerheidssystemen, een andere ging over de manier waarop België het huurinkomen van mensen met een eigendom in het buitenland berekent.

De lidstaten hielden zich vorig jaar over het algemeen wel beter aan de deadlines. Het aantal nieuwe procedures omwille van een gemiste deadline daalde met een kwart, van 558 in 2017 naar 419 in 2018. Ook ons land miste minder deadlines, al is de daling hier veel minder spectaculair: van 23 naar 20 gevallen. België bekleedt daarmee de tweede plaats: enkel Cyprus doet slechter, met 27 gevallen.

België is ook één van de vijf lidstaten voor wie de Commissie naar het Europese Hof van Justitie is gestapt, met de vraag financiële sancties op te leggen voor elke dag dat de EU-wetgeving niet in nationaal recht is omgezet. Ons land blijft namelijk in gebreke tegenover de richtlijn die de toegang regelt van inwoners van derde landen met het oog op een tewerkstelling als seizoenarbeider. "Bij elke inbreuk op de toepassing van EU-recht missen burgers en bedrijven de rechten en voordelen waar ze recht op hebben", zegt de Europese Commissie.

Bij de handhaving van de landbouwvoorschriften concentreert de Commissie zich steevast op de manier waarop de lidstaten de Europese inkomenssteun aan hun landbouwers uitbetalen. Ieder jaar worden heel wat lidstaten terechtgewezen omdat ze gekoppelde steun verlenen aan sectoren die weliswaar in moeilijkheden verkeren maar de gekoppelde steun toch niet nodig zouden hebben. Alleen als het risico bestaat op stopzetting van de productie en landverlating doorstaat gekoppelde steun de toets door Brussel. Eén lidstaat paste zijn nationale regels inzake gekoppelde steun aan, met de anderen worden de besprekingen voortgezet.

Een ander aandachtspunt zijn de EU-voorschriften voor de geografische aanduidingen van erkende streekproducten. In Denemarken werd bijvoorbeeld door Arla een witte kaas onder de noemer “feta” geproduceerd en uitgevoerd naar niet-EU-landen. Originele feta wordt niet van Deense koemelk gemaakt, maar van Griekse schapenmelk. Bulgarije handhaaft zijn eigen nationale register van geografische aanduidingen voor landbouwproducten en voedingswaren. Daarmee gaat het land volgens de Commissie voorbij aan het exclusieve karakter van de Europese registers voor kwaliteitsregelingen.

Meer info: Europese Commissie