België onderschepte dit jaar bijna 19 ton illegale pesticiden
Het Federaal Voedselagentschap (FAVV) heeft tijdens een gezamenlijke Europese 18,7 ton illegale pesticiden in beslag genomen. In heel Europa werd tijdens de duur van deze “Silver Axe”-actie, van van februari tot april, r uim 1.200 ton in beslag genomen met een waarde van 80 miljoen euro. Vorig jaar werd tijdens diezelfde actie in ons land nog 816 ton in beslag genomen. "De resultaten van 2020 hebben geleid tot een aanzienlijke daling van het aantal overtredingen", aldus het FAVV.
Tijdens de actie van dit jaar werden in ons land 128 zendingen gecontroleerd, goed voor 2.048 ton. Bij 15 van de in beslag genomen 18,7 ton kon de traceerbaarheid niet worden gegarandeerd. Die werd weer vrijgegeven nadat de originele documenten werden aangeleverd. 1,1 ton is verboden op de Europese markt en werd vernietigd. Bij de resterende 2,6 ton gaat het om bestrijdingsmiddelen waarvan de samenstelling of fabrikant niet overeenkwam met de toelating - die middelen blijven dan ook in beslag genomen.
Europol en de Europese fraudebestrijdingsdienst Olaf coördineren de actie die dit jaar voor de zesde keer plaatsvond. Rechercheurs uit de 35 deelnemende landen (de 27 EU-lidstaten en Australië, Brazilië, Colombia, Zwitserland, Oekraïne, het VK, Noorwegen en de VS) voeren controles uit op verschillende locaties zoals lucht- en zeehavens, aan de landsgrenzen en bij bedrijven die de bestrijdingsmiddelen produceren en verpakken.
Strenge regulering
Gewasbeschermingsmiddelen zijn stoffen die gebruikt worden om schadelijke organismen in planten te bestrijden. Deze stoffen zijn veilig voor de mens en omgeving als ze onder de juiste omstandigheden en voorwaarden worden gebruikt.
Omdat gewasbeschermingsmiddelen op wereldniveau worden verhandeld, werken de EU-landen nauw samen om deze handel veilig te houden. Binnen de Europese Unie wordt de handel en het gebruik sterk gereguleerd met een streng toelatingssysteem. Een product dat geen toelating heeft, wordt per definitie als illegaal aanzien.
“Het probleem van illegale pesticiden is dat het risico of gevaar voor de gebruiker of consument niet gekend is omdat het product niet wetenschappelijk werd geëvalueerd”, vertelt FAVV-woordvoerder Hélène Bonte. “Het is dus best mogelijk dat de pesticide ongevaarlijk is, maar evengoed kan die schadelijke stoffen bevatten die een risico vormen voor het milieu, de gebruiker (bijvoorbeeld bij een licht ontvlambaar product) of de uiteindelijke consument.”
FAVV voert het hele jaar door controles uit op de middelen en het gebruik ervan. Daarnaast neemt het voedselagentschap ook stalen om voeding te testen op residuen. “Gelukkig zien we in België dat deze controles gunstig zijn: in 2019 was 97,3 procent van de controles op pesticiden en 98,1 procent van de residuen op de levensmiddelen conform.”
De strikte regulering van de markt van gewasbeschermingsmiddelen heeft ook een keerzijde, namelijk dat de winstmarges op de illegale varianten torenhoog zijn. "Een nieuw middel op de markt brengen doe je niet zomaar, je bent al snel vertrokken voor een proces dat tot 11 jaar kan duren. Het kostenplaatje bedraagt zo’n 250 miljoen euro. Je wint een pak geld als je dat proces van een decennium kunt overslaan door namaakproducten te verkopen”, vertelde Peter Jaeken, secretaris-generaal van de Belgische Vereniging van de Gewasbeschermingsmiddelenindustrie Phytofar, vorig jaar nog aan VILT.
Hoe kunnen landbouwers nu weten dat ze geen illegale middelen aankopen? Volgens Jaeken zijn er twee eenvoudige vuistregels. "Ken je leverancier. Als je van een betrouwbare bron koopt, kan je wanneer het toch fout zou gaan, die bron ook aansprakelijk stellen. De andere regel gaat niet alleen op voor gewasbeschermingsmiddelen: als het te mooi is om waar te zijn, is het dat meestal ook. Als je supergoedkoop kan inkopen, dan moet je je vragen stellen", besluit hij.
Bron: Eigen verslaggeving / Belga
