Alle provincies vaardigen droogtemaatregelen uit

Na Antwerpen, nemen zowel de provincie West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Limburg als Vlaams-Brabant extra maatregelen om de droogte tegen te gaan. De provinciegouverneurs stellen vanaf donderdag 21 mei een oppompverbod in op verschillende plaatsen in hun provincie. Het is uitzonderlijk dat er zo vroeg op het jaar een captatieverbod wordt ingevoerd. Vorig jaar gebeurde dat pas begin juli. Bioloog Patrick Meire spreekt van “het nieuwe normaal” en pleit voor een ‘supply driven’ aanpak, in plaats van ‘demand driven’. Boerenbond roept de overheid op om boeren alternatieve waterbronnen aan te reiken tegen een betaalbare prijs.
20 mei 2020  – Laatste update 14 september 2020 14:54
Na Antwerpen, nemen zowel de provincie West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Limburg als Vlaams-Brabant extra maatregelen om de droogte tegen te gaan. De provinciegouverneurs stellen vanaf donderdag 21 mei een oppompverbod in op verschillende plaatsen in hun provincie. Het is uitzonderlijk dat er zo vroeg op het jaar een captatieverbod wordt ingevoerd. Vorig jaar gebeurde dat pas begin juli. Bioloog Patrick Meire spreekt van “het nieuwe normaal” en pleit voor een ‘supply driven’ aanpak, in plaats van ‘demand driven’. Boerenbond roept de overheid op om boeren alternatieve waterbronnen aan te reiken tegen een betaalbare prijs.

Door de enorme droogte van de afgelopen maanden, zien verschillende provinciegouverneurs zich verplicht om een captatieverbod in te voeren om watertekort te vermijden. Voor de provincie West-Vlaanderen gaat het om zeven ecologisch kwetsbare beken en waterlopen: de waterlopen die gelegen zijn in de stroomgebieden van het Blankaartbekken, Poperingevaart, Kemmelbeek, Handzamevaart, Rivierbeek, Hertsbergebeek en Bornebeek. Daarnaast heeft de provincie ook verboden om water te capteren uit de meanders van de Leie en de Schelde.

Voor de IJzer werd het captatieverbod 4 dagen later afgekondigd, op 25 mei 2020. Het waterpeil van de IJzer was tijdens het Hemelvaartweekend gedaald met meer dan 10 centimeter. "We hadden een grens van 2,90 meter vooropgesteld en ondertussen is het waterpeil daaronder gezakt omdat er heel wat gecapteerd werd. We moeten dus ingrijpen", vertelt provinciegouverneur Carl Decaluwé.

In Oost-Vlaanderen gaat het om een captatieverbod op 19 plaatsen. “Water is een kostbaar goed”, zegt waarnemend gouverneur Didier Detollenaere. “Dit oppompverbod is nodig omdat de waterkwaliteit afneemt, wat gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Overtredingen zullen bestraft worden met een gevangenisstraf van 8 tot 14 dagen en een geldboeten tot 200”, klinkt het. Er geldt wel een uitzondering voor landbouwers: zij mogen beperkt water capteren voor het eigen vee of gewassen.

In Limburg geldt het captatieverbod voor 80 procent van het provinciaal grondgebied. Waarnemend gouverneur Michel Carlier laat weten dat het captatieverbod een impact zal hebben op de landbouwsector, al gelden er wel een aantal uitzonderingen. Zo geldt het captatieverbod niet voor het beperkt capteren van drinkwater voor vee, van aanmaakwater voor gewasbeschermingsmiddelen en voor de productie van drinkwater.

Ook de gouverneur van Vlaams-Brabant stelt vast dat de toestand van verschillende waterlopen sterk is achteruitgegaan. “Op advies van de Droogtecommissie stellen we daarom een captatieverbod in op 13 waterlopen verspreid over de provincie”, zegt gouverneur Lodewijk De Witte. Er werd in dezelfde uitzonderingsmaatregelen voorzien als in de provincie Limburg.

De provincie heeft via een kwetsbaarheidskaart de waterlopen opgedeeld in ecologisch zeer kwetsbaar, kwetsbaar en minder kwetsbaar. Die opdeling bepaalt de strengheid van de beschermingsmaatregelen. De kwetsbaarheid wordt bepaald door de aanwezigheid van vissoorten. Een ander onderscheid wordt gemaakt op basis van het type waterloop. Kleinere stroomgebieden met een beperkt debiet ondervinden meer impact van droogte dan grotere waterlopen.

In de provincie Antwerpen werd op 8 mei al een captatieverbod afgekondigd in tien ecologisch kwetsbare stroomgebieden. Er mag wel nog een beperkte hoeveelheid opgepompt worden als drinkwater voor het eigen vee dat buiten staat en ook als aanmaakwater voor gewasbeschermingsmiddelen.

Het is uitzonderlijk dat er al zo vroeg op het jaar een oppompverbod moet worden ingevoerd. "Vorig jaar was dat pas begin juli maar door de extreme droogte moeten de gouverneurs al ingrijpen. Ze roepen de inwoners van hun provincie dan ook op om zeer spaarzaam te zijn met water en geen drinkwater meer te gebruiken voor bijvoorbeeld het wassen van auto’s.

Boerenbond riep recent nog op om de land- en tuinbouwsector als essentiële sector te ontzien bij nieuwe beslissingen over droogtemaatregelen. De landbouworganisatie wijst erop dat water noodzakelijk is voor de primaire voedselproductie. “Het instellen van een captatieverbod treft de sector een tweede keer hard, want de landbouw voelt de impact van de coronacrisis nu al zeer sterk”, aldus voorzitter Sonja De Becker.

De landbouworganisatie wil dat de overheid snel bijkomende inspanningen levert om de land- en tuinbouwsector alternatieve waterbronnen tegen een betaalbare prijs aan te reiken. Twee jaar geleden deed Boerenbond al verschillende voorstellen om de beschikbaarheid van water voor land- en tuinbouw te verhogen. “Maar we stellen vast dat het lang duurt voor er op het terrein echte resultaten worden geboekt", aldus De Becker.
 
Voorts wijst de organisatie er nog op dat water een "onmisbaar goed" is voor de landbouwers. "Bovendien is de land- en tuinbouwsector geen sector zoals de anderen”, besluit De Bekcer. “Land- en tuinbouwers werken met levende planten en dieren. Het productieproces kan niet zomaar stilgelegd worden om na de droogteperiode herop te starten."
 
Het nieuwe normaal
 
Bioloog en waterhuishoudingsexpert Patrick Meire (UAntwerpen) noemt de aangekondigde captatieverboden “een eerste belangrijke stap” om de problematiek de komende weken en mogelijk maanden aan te pakken. "Nu moeten we rekenen op het gezond verstand van de mensen", zegt hij. "Wat dat betreft kan je de vergelijking maken met de coronamaatregelen."
 
Hij is er zich van bewust dat het geen makkelijke boodschap is voor landbouwers. “Net op het moment dat zij hun gewassen zien verdorren, maar het is ook in hun eigen belang", stelt Meire. "Als er niet wordt ingegrepen, wordt de situatie pas echt dramatisch."

Volgens hem moeten we lessen trekken uit de vroegtijdigheid van de verboden. "Net zoals bij de coronacrisis moeten we ook inzake het klimaat spreken van 'het nieuwe normaal'”, aldus Meire. “We moeten met zijn allen de knop omdraaien en ons anders gaan gedragen. Op het vlak van water moeten we gaan naar een 'supply driven' maatschappij in plaats van een 'demand driven'. We moeten meer water bijhouden wanneer het er is, voor minder intense teelten gaan op droge plekken en minder water laten afvloeien door verharding."
 

Bron: Eigen verslaggeving/Belga

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek