“Afspraken uit landbouwakkoord over bescherming landbouwgrond blijven dode letter”

nieuws

De afspraken die gemaakt zijn in het landbouwakkoord van februari over de toegang tot grond, worden niet gehonoreerd. Dat zegt Boerenbond. “Een werkgroep onder leiding van een procesbegeleider moest tegen 1 juli een eerste rapport klaar hebben met aanbevelingen om landbouwgrond beter te beschermen, maar de werkgroep kwam nog maar één keer samen en een procesbegeleider is nog niet aangesteld”, zegt voorzitter Lode Ceyssens. De organisatie vraagt de lopende regering om haar belofte na te komen en de formatterende partijen wordt gevraagd om van de bescherming van landbouwgrond een prioriteit te maken.

3 juli 2024 Griet Lemaire

De boerenprotesten begin dit jaar mondden op 15 februari uit in een landbouwakkoord tussen de landbouworganisaties en de Vlaamse regering. Dat akkoord omvatte een maatregelenpakket met beleidsacties zoals betere bescherming van landbouwgrond, administratieve vereenvoudiging, meer rechtszekerheid, een snelle verderzetting van de afspraken rond MAP7, enzovoort. VLAIO-topman Mark Andries werd aangeduid als procesbegeleider voor de globale coördinatie van het landbouwakkoord.

Er werd ook overeengekomen dat de thema’s administratieve vereenvoudiging en bescherming van landbouwgrond zouden ondergebracht worden in een werkgroep die elk een procesbegeleider zouden krijgen. Waar dat voor de werkgroep administratieve vereenvoudiging intussen is gebeurd en de werkzaamheden relatief vlot verlopen, is dat niet het geval voor de werkgroep bescherming van landbouwgrond. Nochtans werd afgesproken dat de deadline voor een eerste rapport met aanbevelingen op 1 juli werd gelegd. “Bij de start van deze werkgroep zouden er ook afspraken gemaakt worden over het aankoopbeleid van natuurverenigingen. Maar dat bleef allemaal dode letter”, meent Boerenbond.

Volgens de landbouworganisatie luidt de taakstelling van de werkgroep letterlijk als volgt: De Vlaamse regering zal een werkgroep oprichten met deelname van de sectoren en stakeholders (landbouw/natuur/recreatie/industrie/wonen), geleid door (een) procesbegeleider(s) die aangeduid worden door de Vlaamse regering op voordracht van ministers Demir en Brouns en bij aanvang voorgezeten door de minister-president, dit met het oog op het verder objectiveren van het (zonevreemd) landgebruik en het formuleren van een eerste rapport tegen 1 juli 2024 over hoe we naar de toekomst toe omgaan met de evoluties van het landgebruik en hoe we de bestemming en het gebruik maximaal in overeenstemming brengen met de beoogde taakstellingen van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. In deze oefening wordt ook de regeling rond zonevreemde functiewijzigingen besproken met oog op een gedragen voorstel aan de Vlaamse regering. De actoren rond de tafel maken bij aanvang gezamenlijke afspraken over het aankoopbeleid tijdens de voortgang van de werkzaamheden. Inzake aankopen door de overheid worden de bevoegde ministers daarbij betrokken.”

Volgens de landbouworganisatie kwam de werkgroep nog maar één keer samen. “Er is nog geen procesbegeleider aangesteld en afspraken rond het aankoopbeleid van natuurverenigingen bleven uit”, aldus Ceyssens. “Ik stel vast dat de deadlines ondanks de gemaakte afspraken niet gehaald worden. Nochtans is de nood hoog, want er worden in sneltempo natuurbeheerplannen opgemaakt, landbouwgrond wordt opgekocht voor niet-landbouwdoeleinden en ook ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP) hebben een zware impact op het agrarisch gebied.”

Boerenbond somt daarbij ook een aantal cijfers op:

  • Minstens 27.000 hectare agrarisch gebied ligt in een globaal kader van een natuurbeheerplan

  • Van de 783.000 hectare bestemd als agrarisch gebied, is er momenteel al minstens 40.000 hectare in werkelijkheid bos en natuur. Dit betekent dat landbouw in de feiten al niet meer aan de voorziene 750.000 hectare komt

  • De afgelopen jaren (sinds 2019) werd er heel wat landbouwgrond opgekocht in het agrarisch gebied voor niet-landbouwdoeleinden:

    • Zo kocht ANB sinds 2019 2.097 hectare grond aan in agrarisch gebied

    • Werd er voor 1.314 hectare aankoopsubsidies gegeven in het agrarisch gebied aan natuurverenigingen

    • Hierbij worden prijzen betaald tot meer dan 100.000 euro per hectare

  • De afgelopen jaren zijn werden GRUP’s afgebakend, bijvoorbeeld het ‘GRUP Nete’ waarbij 1.111 hectare landbouwareaal verloren gaat door herbestemming

Ook bij ABS is eenzelfde geluid te horen. “Er is nog maar één overleg geweest”, zegt voorzitter Hendrik Vandamme. “Er is afgesproken dat we met recente cijfers de recente ruimtebalans in beeld zouden brengen, maar de natuurbeweging beweegt niet of nauwelijks.” Uit de cijfers blijkt volgens beide landbouworganisaties dat er van de 783.000 hectare die bestemd is als agrarisch gebied op dit moment al 40.000 hectare natuur en bos is. “Dat betekent dat we al minder dan de 750.000 hectare die in de ruimtebalans voor landbouw is voorzien, zitten”, meent Vandamme, wat volgens hem de reden is waarom de natuurorganisaties niet thuis geven.

ABS roept om die reden ook meteen op om het moratorium op de aankoop van landbouwgrond door overheidsinstanties te verlengen. Tijdens het landbouwakkoord is immers afgesproken dat er tot 1 oktober 2024 geen gronden meer zouden aangekocht worden in herbevestigd agrarisch gebied, agrarisch gebied herbevestigd in RUP’s voor andere doeleinden dan landbouw en in agrarisch gebied, al werden daar wel enkele uitzonderingen afgesproken. “Wij willen dat die datum verlegd wordt zolang er geen duidelijkheid komt over de ruimtebalans”, stelt Vandamme.

De Boerenbondvoorzitter roept op zijn beurt op tot meer waardering voor land- en tuinbouwers en voor het landbouwgebied. “Willen we onze voedselzekerheid veiligstellen en onze landbouwers rechtszekerheid bieden, dan moeten we de krijtlijnen voor de bescherming van de landbouwgrond bepalen en het aankoopbeleid van de Vlaamse overheid en de terreinbeheherende verenigingen juridisch verankeren”, klinkt het. Ceyssens roept de Vlaamse formateur en de formatterende partijen op om de verdere inname van het landbouwgebied voor natuur en bos een halt toe te roepen. “Daarna kunnen, conform de afspraken in het maatregelenpakket, de verschillende partijen aan tafel gaan om afspraken te maken over de toekomst.”

Landbouw als splijtzwam?

Volgens De Tijd vormt landbouw mogelijk de splijtzwam tussen de formatterende partijen. Vorige week, toen de onderhandelaars van N-VA, Vooruit en cd&v de eerste keer samenkwamen om zich over de startnota landbouw te buigen, leken de gesprekken constructief te verlopen. Maar het is geen geheim dat Vooruit tijdens de vorige legislatuur in tal van landbouw- en natuurdossiers op de lijn van N-VA zat en aanstuurde op het terugdringen van de intensieve veeteelt. Cd&v behoedt zich volgens de krant voor het beeld van de regering die boeren regels door de strot ramt.

Discussies over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) hebben die breuklijnen meteen blootgelegd, klinkt het. N-VA en Vooruit willen meer inzetten op vergroeningsmaatregelen, minder gewasbeschermingsmiddelen en inzaai van bodembedekkers en een plafond voor directe inkomenssteun, maar cd&v ziet dat niet zitten. En dan zijn er nog de andere netelige kwesties zoals het stikstofdossier, het mestbeleid en de natuurherstelwet. Die dossiers zitten binnen de bevoegdheid omgeving en daar is nog geen nota voor beschikbaar, noch is geweten wanneer een werkgroep van onderhandelaars hierover de eerste keer samenkomt.

Landbouw meteen centraal bij start Vlaamse regeringsonderhandelingen
Uitgelicht
De onderhandelingen over een nieuw regeerakkoord zijn afgelopen week echt van start gegaan. Zo mochten Boerenbond, ABS en Groene Kring op de koffie bij formateur Matthias Diep...
28 juni 2024 Lees meer

Bron: Eigen berichtgeving / De Tijd

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek