Hoe concreet is het landbouwakkoord en wat houdt het in?
Donderdag werd tussen de Vlaamse regering en de landbouworganisaties een compromis bereikt dat "tegemoetkomt aan de verzuchtingen van de landbouwers", aldus minister-president Jan Jambon (N-VA). Het akkoord houdt enkele maatregelen in die effectief op korte termijn uitgevoerd kunnen worden, zoals een administratieve verlichting en een beteugeling bij het aankopen van landbouwgrond door overheidsinstanties. Maar het akkoord houdt ook heel veel engagementen in waarbij eerst nog onderzoek en overleg gepleegd moet worden.
Volgens de landbouworganisaties Boerenbond en het Algemeen Boerensyndicaat, houdt het bereikte akkoord “concrete maatregelen en oplossingen in”. Boerenbond geeft hierbij aan dat het akkoord gezien moet worden als een start van een traject, waarbij de landbouworganisatie de resterende legislatuurperiode van de regering zal “waken dat de landbouwsector hoog op de politieke agenda blijft staan en de gemaakte afspraken uitgevoerd zullen worden.”
Deze gemaakte afspraken houden op korte termijn enkele zaken in die effectief uitgevoerd kunnen worden. Verder houden de afspraken in dat er veel overleg en onderzoek gestart zal worden. Het is koffiedik kijken hoeveel de regering nog kan waarmaken van haar engagement in de resterende legislatuurperiode, en of deze afgeklopte verbintenissen ook de engagementen van de nieuwe regering zullen worden.
Inhoud
Betere prijzen voor boeren
Om de boeren te ondersteunen in het nastreven van een betere prijs voor hun landbouwproducten, zal de regering onderzoeken of er in het landbouwbeleid bepaalde subsidiemechanismen bijgestuurd kunnen worden die vandaag onvoldoende benut worden. Daarnaast zal de regering onderzoeken hoe zij boeren kan ondersteunen om meer hernieuwbare energie te produceren en meer energie-zelfvoorzienend te worden, wat zou moeten resulteren in een lagere energiefactuur.
Uitkerkse Polderboeren met landbouwgrond: met uitsterven bedreigd?
14 februari 2024Betere bescherming van landbouwgrond
De Vlaamse overheid zal geen gronden meer aankopen in herbevestigd agrarisch gebied en agrarisch gebied herbevestigd in ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s) voor andere doeleinden dan landbouw. Tot 1 oktober 2024 zal de overheid ook geen gronden meer aankopen gelegen in agrarisch gebied, met uitzondering van landbouwgronden binnen SBZ-gebieden (gebieden waar de Europese Habitat - en Vogelrichtlijn geldt), overstromingsgebied of gronden waar infrastructuurwerken van algemeen belang moeten gebeuren.
Daarnaast zal een werkgroep opgericht worden met de sectoren en stakeholders om het landgebruik verder te bespreken. Tegen 1 juli 2024 moet de werkgroep een rapport maken dat stelt hoe Vlaanderen in de toekomst omgaat met de evoluties binnen het landgebruik en hoe de bestemming en het landgebruik maximaal in overeenstemming gebracht kan worden met de beoogde taakstellingen van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen.
Er zal ook nagegaan worden of er een fiscaal voordelig gunstregime inzake successie- en registratierechten kan ingevoerd worden voor gronden die gegarandeerd in langdurig landbouwgebruik blijven. Inzake natuurbeheerplannen heeft de regering recent de regelgeving aangepast in functie van een ruimere publieke consultatie en bekendmaking.
Administratieve lasten
Er zal een taakgroep opgestart worden om regelgeving en administratieve lasten waar boeren mee te maken krijgen, te vereenvoudigen. Het gaat onder meer over soepelere termijnen voor registratie van kunstmestaankopen in functie van het kunstmestregister, het verleggen van bewijslast voor ecoregelingen en het schrappen van disproportioneel hoge boetes bij administratieve fouten in de Mestbankaangifte. Dit laatste wordt via een parlementair initiatief gepoogd om nog dit bemestingsseizoen in te voeren. Ook wordt de mogelijkheid voorzien om tot de uiterlijke datum van de mestbankaangifte wijzigingen aan te brengen aan de eerder ingegeven data. Daarnaast zullen de vereenvoudigingsvoorstellen van de Europese Commissie integraal uitgevoerd worden in Vlaanderen.
De Vlaamse regering is ook bereid om op advies van ILVO, B3W en de Mestbank en in functie van weersomstandigheden tot maximaal 14 dagen te schuiven met de in mestregelgeving voorziene data.
Stikstofproblematiek
Aan het stikstofdecreet wordt niets veranderd. Wel werd afgesproken dat de Vlaamse regering het onderzoek naar de omslag van een depositie- naar een emissiemodel meteen opstart. Ook wordt eind deze maand nog in overleg gegaan met Europa over de haalbaarheid van natuurdoelen in maatwerkgebieden.
Mestbeleid
Het struikelblok bij de opmaak van het Mestactieplan 7 (MAP7), namelijk een nulbemesting in VEN-gebied op percelen waar nog geen nulbemestingsregeling van toepassing is, wordt losgelaten. VEN-gebieden zijn gebieden met een hoge (potentiële) natuurwaarde. Natuurorganisaties willen dat er in deze gebieden geen enkele bemesting gebeurt. Voor de landbouworganisaties is dat onaanvaardbaar, omdat dit de facto betekent dat duizenden hectare landbouwgronden hun waarde verliezen omdat veel rendabele teelten er niet langer mogelijk zou zijn. Omwille van deze eis verlieten de natuurorganisaties de MAP7-onderhandelingstafel in november 2023.
Verder zal de Vlaamse regering zich engageren om de derogatie op gras opnieuw aan te vragen bij Europa waardoor MAP7 ook effectief in decreetteksten omgezet kan worden. Ook zal de regering Europa verzoeken om renure toe te laten als alternatief voor kunstmest.
Toegang tot water
De Vlaamse regering zal bijkomende initiatieven nemen om landbouwers te ondersteunen in het creëren van waterbekkens en alternatieven om zelf meer water te kunnen opslaan. Ook zullen de administratieve lasten verlaagd worden voor watercaptatie.
Rechtszeker kader versterken
Om de rechtszekerheid voor landbouwers op te krikken zal op korte termijn het Wetenschappelijk Comité Luchtemissies Veeteelt (WeComV) versterkt worden met extra mensen om de doorlooptijd en erkenning van nieuwe emissiereducerende technieken te versnellen. Zodra het stikstofdecreet gepubliceerd is in het Belgisch Staatsblad en hierbij in werking treedt zal de regering ook de ministeriële instructies ten aanzien van de varkenssector intrekken en het document ‘aangepaste beoordeling geurhinder bij veehouderijen’ aanpassen. De omzendbrief extern salderen wordt eveneens onmiddellijk gepubliceerd en geactiveerd, en er zullen praktische wegwijzers gepubliceerd worden over het stikstofdecreet.
Standpuntbepaling Vlaanderen Europa
In het akkoord staat dat de Vlaamse regering zich waar mogelijk zal blijven verzetten tegen zowel de Europese natuurherstelwet als het voornemen om een klimaatdoelstelling van 90 procent tegen 2040 goed te keuren. Het roept ook de andere regeringen in dit land op om dezelfde houding aan te nemen. In het kader van de Europese natuurherstelwet zal Vlaanderen Europa ook oproepen om meer rekening te houden met de specifieke uitdagingen in kleine, dichtbevolkte landen. En zal de regering in het kader van de klimaatdoelstellingen elke versoepeling die door de EU toegelaten wordt overnemen vanuit het principe ‘no gold plating’, waarbij Vlaanderen dus niet verder zal gaan dan wordt geëist door de EU.
Strategisch overleg
Naar het voorbeeld van het Industrieforum, zal er voor de Vlaamse landbouw een landbouwforum 'Strategisch Overleg Landbouw' opgericht worden. Tijdens dit strategisch overleg zullen de regering en landbouworganisaties de vele uitdagingen die nog op de land- en tuinbouw afkomen, kunnen bespreken en aanpakken.
