ACLIMA-project helpt land- en tuinbouw bij duurzaam waterbeheer
Onze watervoorraden staan door de klimaatverandering steeds meer onder druk. Omdat land- en tuinbouwbedrijven dit de komende jaren zullen voelen, is het van belang dat ze zich voldoende voorbereiden op de veranderende omstandigheden. Meer opslag, minder verbruik en meer hergebruik zijn dus cruciaal om deze klimaatuitdagingen te doorstaan. Het Europese project 'Life ACLIMA' helpt nu de sector om het tij te keren.
In de eerste plaats zet de provincie Antwerpen met dit Europese project in op het demonstreren van een brede waaier aan technologieën en maatregelen. Het belangrijkste doel is daarbij waterstromen bij land- en tuinbouwbedrijven in kaart te brengen en duurzaam te optimaliseren. Veel van deze demonstraties gaan door op de Antwerpse praktijkcentra met het Proefstation voor de Groenteteelt als trekker. Op die manier wil het project de kennis over duurzaam waterbeheer overbrengen op land- en tuinbouwers.
Daarvoor steunt het project op vijf grote pijlers:
water besparen
meer hemelwater gebruiken
inzetten op waterinfiltratie
water hergebruiken
het gebruik van externe waterbronnen zoals gezuiverd afvalwater van rioolzuiveringsinstallaties
Concreet zal er de komende vijf jaar ook gewerkt worden aan proefopstellingen bij landbouwbedrijven zelf. Van waterzuiveringscontainers tot zonnepanelen op waterbassins om verdamping tegen te gaan. Ook over het recupereren van condenswater van warmtekrachtkoppelingen wordt momenteel volop nagedacht.
"Zowel in de veeteelt als in de tuinbouw zullen we nieuwe technieken in de praktijk brengen en demonstreren", zegt projectcoördinator Joris De Nies. "Hoewel dit misschien contradictorisch klinkt, bekijken we de mogelijkheden voor sproei-installaties die hittestress bij runderen tegengaan. Maar wanneer een koe het erg warm heeft, zal ze veel meer drinken dan de hoeveelheid water die we gebruiken om haar extern af te koelen."
Wanneer een koe het erg warm heeft, zal ze veel meer drinken dan de hoeveelheid water die we gebruiken om haar extern af te koelen
Voordelen in twee richtingen
"De Vlaamse land- en tuinbouwsector speelt een belangrijke rol in het verhaal van de klimaatverandering. Enerzijds ondervindt de sector er zelf de gevolgen van, anderzijds maken ze als intensieve waterverbruikers ook deel uit van de oplossing. Life ACLIMA helpt land- en tuinbouwers om meer in te zetten op onder meer circulair watergebruik. Daardoor vermindert de druk op kwetsbare waterbronnen zoals grondwater en oppervlaktewater. Een verhaal waar iedereen bij wint", aldus De Nies.
Actieve begeleiding
Naast demonstraties focust het project ook sterk op klimaatadaptatietrajecten waarin geïnteresseerde land- en tuinbouwers actief begeleid zullen worden. Ze kunnen daarbij een beroep doen op de expertise van de consortiumleden voor het implementeren van de verschillende technologieën en best practices.
Volgens gedeputeerde Ludwig Caluwé is het immers enorm belangrijk om innovaties rond duurzaam waterbeheer snel naar de praktijk te brengen. “Als provinciebestuur willen we onze land- en tuinbouwers met raad en daad bijstaan om de uitdagingen waarmee zij geconfronteerd worden het hoofd te bieden. De klimaatverandering is misschien wel de belangrijkste. Professionele bedrijven ondervinden de gevolgen van klimaatverandering op hun bedrijfsvoering, gewassen en dieren. Daarom ondersteunen wij de praktijkcentra om innovatieve oplossingen uit te testen, te demonstreren en tot bij de land- en tuinbouwers te brengen en zo de sector veerkrachtiger te maken voor de gevolgen van klimaatveranderingen.”
3,6 miljoen euro
In totaal investeert de provincie Antwerpen iets meer dan 3,6 miljoen euro in het project. 55 procent daarvan is Europese steun. Naast de provinciale cofinanciering is er ook eigen inbreng van de provinciale projectpartners. De eigen inbreng van de dienst landbouw, de POM, de hooibeekhoeve en het proefbedrijf pluimveehouderij bedraagt 395.694,75 EUR.
Het Life ACLIMA consortium bestaat uit 9 Vlaamse partners, elk met een eigen specifieke expertise. Het zwaartepunt ligt bij de 4 partners van AGHRANT, de praktijkcentra land- en tuinbouw in de provincie Antwerpen. Het proefstation voor de Groenteteelt, Proefcentrum Hoogstraten, Hooibeekhoeve en het Proefbedrijf Pluimveehouderij staan met innovatief onderzoek in direct contact met de belangrijkste doelgroep: de professionele land- en tuinbouwbedrijven. De praktijkcentra ondersteunen bedrijven actief in de teelt van groenten, aardbeien en voedergewassen en het kweken van melk- en pluimvee.
De andere projectpartners brengen expertise uit andere domeinen of trajecten. Zo is Aquafin betrokken bij het inzetten van afvalwater van RWZI’s voor de irrigatie van vollegrondsgroenten en de hydroteelt van paprika. POM Antwerpen en de Dienst Landbouw van de provincie Antwerpen zorgen voor de aansluiting bij het Vlaamse Waterlandschaps-programma. Zij staan in de eerste lijn bij de begeleiding van bedrijven die investeren in ontwikkeling.
Sumaqua simuleert en monitort de impact van de klimaatadaptieve maatregelen op bedrijfsniveau en op regionaal niveau. Regionaal Landschap Rivierenland tot slot slaat de brug naar de diverse ecosystemen op het platteland en bekommert zich om de landschappelijke integratie.
