ABS wil varkenssector nieuwe richting uitsturen
Heeft de Belgische varkenshouderij, met de sterke focus op export, haar limieten bereikt? Hendrik Vandamme, voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS), plaatst een aantal rake vraagtekens bij het huidige systeem en wil met een open vizier praten over een bijsturing van de Belgische, Europese en mondiale markten. Niet alleen de sector zelf, maar ook het beleid, de retail en de consument moeten wel meestappen in het verhaal.
De financiële situatie op de varkensbedrijven wordt steeds penibeler. “Er lijkt nu toch een zeker politiek besef te komen dat er best niet langer gewacht wordt om stappen te zetten”, schrijft Hendrik Vandamme in het voorwoord van het ledenblad Drietand. De landbouworganisatie luidde al meermaals de alarmbel bij verschillende schakels uit de keten en wil een open debat aangaan over een bijsturing van de markt. “Onze vaststelling is dat we vanuit onze Belgisch model, dat zeer sterk gefocust is op export, steeds gevoeliger geworden zijn voor marktfluctuaties, om welke reden die ook mogen optreden.”
Verzadigde markt
Op dit moment wordt 80 procent van de productie op de interne Europese markt afgezet in een straal van 500 kilometer. De overige 20 procent is bestemd voor derde landen, waarbij de focus vooral gericht was op China. “Is het verstandig om te blijven inzetten op die verre en eenzijdige afzet en het heroveren van de Chinese markt en buurlanden, met de machtspositie van China als bewezen onvoorspelbare factor? Is het verstandig om te blijven inzetten op een uitbreiding van de productie wanneer de binnenlandse en Europese markt steeds meer en voor langere tijd “volzet” afficheert?”, vraagt Vandamme zich af. “Niet wat ons betreft, wel integendeel.”
Is het verstandig om te blijven inzetten op een uitbreiding van de productie wanneer de binnenlandse en Europese markt steeds meer “volzet” afficheert
Het verhaal van uitbreiding van de veestapel mits mestverwerking is voor de ABS-voorzitter voorbijgestreefd. “Het noopt ons ook in het kader van het stikstofdossier tot grondige reflectie doorheen de ganse varkenskolom”, stelt hij. “Daarenboven is het niet-creëren van meerwaarde op een varkenskarkas in eigen land bij voorbaat nadelig voor wie aan de basis van de keten staat, wij als varkenshouders dus.”
Lokaal aspect opwaarderen
Toch kan daar een kentering gerealiseerd worden wanneer ook de vleesverwerkende sector en de retailsector voluit de kaart zou trekken van binnenlandse bevoorrading en dat ook duidelijk zou afficheren, vindt ABS. “Het hervormde Certus-label, vandaag onder de vlag van BePork, geeft veel te weinig return aan de varkenshouder en moet volop uitgespeeld worden op de binnenlandse markt. We weten dat de consument meer dan ooit open staat voor producten van eigen bodem. Het is zonde en onbegrijpelijk dat ook puur Belgische retailers zich bevoorraden in bijvoorbeeld Spanje, terwijl onze varkensboeren niet meer weten van welk hout pijlen te maken.”
Het belangrijkste afzetkanaal in eigen land is de distributiesector met zijn duizenden verkooppunten. “We weten dat ze bij iedere onderhandelingsronde met hun leveranciers in de clinch gaan om toch maar goedkoper te kunnen aankopen, iedere keer opnieuw. Alleen zien we de meerwaarde die daar gecreëerd wordt verdwijnen in de diepe zakken van de aandeelhouders van de retailers, ondanks hun grote woorden over maatschappelijk verantwoord ondernemen en werken aan duurzame relaties met leveranciers en boeren”, stelt Vandamme scherp.
Afbouwen met steun is voor ons niet uit den boze
Hij verwijst naar een retailer die recent aankondigde dat ze niet meer zullen praten over “duurzaam”, maar enkel nog over “zaam” waarbij aan de klant-consument gegarandeerd wordt dat hij een lage prijs zal betalen voor zijn producten. “Het woordje “duur” valt weg uit hun woordenboek. We weten daarmee ook meteen waar we ons mogen aan verwachten de volgende weken en maanden. Een andere retailer liet in een interview optekenen dat er anders zal onderhandeld worden en dat er andere leveranciersrelaties zullen ontstaan omwille van de gewijzigde retailwereld. In de versmarkt en verwerkte voeding weten we meteen ook weer welke richting het ook daar zal uit gaan”, aldus Vandamme.
Gelijk speelveld
Voor ABS moet de volledige keten en de sector zelf ook stappen in de juiste richting zetten. “Maar ook op beleidsvlak zal moeten geschakeld worden om op Europees niveau een gelijk speelveld te creëren op het vlak van sanitaire en productievoorwaarden, op het vlak van loonkosten en, niet onbelangrijk, op gestuurde productie. Afbouwen met steun is voor ons in deze niet uit den boze. We verwachten veel van hoe onze minister van Landbouw Crevits het dossier zal oppikken op Vlaams niveau en verder zal faciliteren bij de federale en Europese collega’s”, besluit Vandamme.
Bron: Drietand
