Tamiflu groeit onverwacht uit tot kip met gouden ei

Mocht het tot een uitbraak komen van vogelgriep die ook de mens treft, dan zijn onze voorraden Tamiflu onvoldoende. En wat voor België geldt, geldt nog veel meer voor de rest van de wereld. Vraag is of farmareus Roche de rechten dan zal vrijgeven. Hoewel het antiviraal middel aanvankelijk flopte, wordt er nu plots jacht op gemaakt. Ook al zei Piet Vanthemsche in de Zevende Dag dat het middel vooral een vals gevoel van veiligheid verschaft.

Toen het Amerikaanse bedrijf Gilead eind jaren negentig met het eerste 'geneesmiddel' tegen de griep zwaaide, was de interesse groot. De Zwitserse farmareus Roche sprong op de boot, kocht de rechten en zou zich bezighouden met de verdere ontwikkeling en de promotie van Tamiflu. "Het oorspronkelijk enthousiasme waaide echter snel weer over", zegt de Leuvense viroloog en griepspecialist professor Marc Van Ranst. "Na een overweldigende promotie in de eerste dagen zakte de interesse als een pudding in elkaar. In die mate zelfs dat er vandaag een rechtszaak loopt tussen Gilead en Roche. Gilead beschuldigt Roche ervan te weinig te hebben gedaan voor het product".

De huidige paniekgolf maakt echter dat Tamiflu tegen alle verwachtingen in aan een tweede leven is begonnen. Het geneesmiddel heeft door een speling van het lot plots alles om de kip met de gouden eieren voor Roche te worden. Zelfs het aanblazen van de hype in de media lijkt al voldoende om de jacht op Tamiflu in te zetten en de aandelen van Roche omhoog te jagen. "We zijn doorlopend in gesprek met de Wereldgezondheidsorganisatie en we hebben beslist dat de beste oplossing er in bestaat dat Roche, samen met zijn partners, de productie opdrijft", liet Roche het voorbije weekend via zijn perswoordvoerder weten.

In Taiwan wil men echter zolang niet wachten. Nood breekt wet, redeneert een lokale generische fabrikant die, ondanks het nog lopende patent, klaar staat om zelf een generische variant van Tamiflu te produceren. In België bestaat alleszins de mogelijkheid om via een 'dwanglicensie' de rechten op Tamiflu onderuit te halen. Een recente omzetting van een EU-richtlijn maakt het de regering mogelijk om onder bepaalde voorwaarden op te treden, bijvoorbeeld wanneer de prijs ongehoord hoog is of wanneer er onvoldoende voorraad aanwezig is.

Als er sprake is van een echte crisis, dan kan daarvoor zelfs een versnelde procedure ingeroepen worden. Maar of het zover komt, is zeer de vraag. De wet is eerder bedoeld als een stok achter de deur die de minister in het overleg met in dit geval Roche kan hanteren.