Plaagregulatie door lieveheersbeestje in het gedrang

Onderzoekers van 12 Europese instituten waaronder het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) in Vlaanderen hebben aangetoond dat de opkomst in Europa van het veelkleurig Aziatische lieveheersbeestje het voortbestaan bedreigt van de inheemse lieveheersbeestjes. Deze evolutie zou de natuurlijke plaagregulatie die lieveheersbeestjes leveren, ernstig kunnen verminderen.

Aan het grootschalig opgezette onderzoek naar lieveheersbeestjes werkten 12 Europese onderzoeksinstellingen mee en het liep van 1999 tot 2011. Duizenden vrijwilligers over heel Europa hielpen de verspreiding van lieveheersbeestjes in kaart brengen. Deze gegevens werden gecombineerd met gedetailleerde monitoring van lieveheersbeestjesgemeenschappen in Brussel, Cambridge en Zwitserland.

Het Aziatisch lieveheersbeestje werd voor het eerst in 2001 in België aangetroffen en verspreidde zich daarna razendsnel. Tot nu toe waren er geen precieze cijfers over de gevolgen hiervan voor de inheemse populaties. Biologen maakten zich wel grote zorgen omdat de Aziatische soort andere lieveheersbeestjes eet en een voedselconcurrent is voor inheemse soorten.

In Vlaanderen stellen de onderzoekers een afname vast met 30 procent van het tweestippelig lieveheersbeestje, in het Verenigd Koninkrijk zelfs met 44 procent. Zeven van de acht onderzochte soorten lieveheersbeestjes gingen er op achteruit, enkel het zevenstippelig lieveheersbeestje bleef stabiel. Opvallende vaststelling: de trends waren in de verschillende landen zeer gelijkaardig.

Tim Adriaens, onderzoeker bij het INBO, schetst de impact: “In België komen 60 soorten lieveheersbeestjes voor. Je kan ze qua populariteit een beetje de panda’s onder de insecten noemen. Ze zijn ongelooflijk belangrijk bij het binnen de perken houden van de aantallen bladluizen, en hebben zo een symboolfunctie gekregen. Op Europese schaal zou de opmars van het Aziatisch lieveheersbeestje verschillende ecosystemen zo erg kunnen aantasten dat de natuurlijke plaagregulatie die lieveheersbeestjes leveren, ernstig vermindert.”

Het onderzoek werd geleid door het Centre for Ecology and Hydrology in het Verenigd Koninkrijk, met als voornaamste partners het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek en het Centre for Agricultural Bioscience International in Zwitserland. Daarnaast werkten nog 20 wetenschappers mee uit 12 Europese instituten in vijf landen, waaronder de Vrije Universiteit Brussel en het Biodiversity Research Centre in Louvain-la-Neuve.

Het geciteerde onderzoek verschijnt in het wetenschappelijk tijdschrift Diversity and Distributions. Verder onderzoek zal moeten aantonen of de vastgestelde achteruitgang aanhoudt en bepaalde soorten zelfs helemaal dreigen te verdwijnen.

Lees hier het artikel in Diversity and Distributions.