Recordaantal schadegevallen door everzwijnen aan landbouwgewassen

Het aantal schadegevallen door everzwijnen in Vlaanderen bereikte in 2024 een absoluut record, in totaal 2.078. De provincie Limburg telt de meeste meldingen, daar is de populatie het grootst. In ruim 95 procent (1.987) van de dossiers gaat het om schade aan landbouwgewassen.

Everzwijnen kunnen in hun zoektocht naar voedsel een ware ravage aanrichten. “Het gaat zowel om wroetschade in graslanden als om vraatschade aan maïs en tarwe”, legt Boerenbond uit. Voor boeren heeft dit vaak een zware financiële tol. “Voor een gemiddeld bedrijf kan de kost al snel oplopen tot 5.000 à 10.000 euro, afhankelijk van het areaal.”

Schadevergoeding uitzonderlijk

Landbouwers kunnen een schadevergoeding aanvragen, maar dat is onder strenge voorwaarden: ze moeten de schade tijdig melden, preventieve maatregelen hebben genomen én kunnen aantonen dat de schade door everzwijnen is veroorzaakt. In de praktijk blijkt dit moeilijk omdat een vergoeding alleen wordt toegekend als het dier uit een natuurgebied komt waar geen jacht of bestrijding is toegestaan, bijvoorbeeld onder beheer van de overheid of een erkende natuurvereniging.

Boerenbond pleit daarom voor aanpassing van het beleid. Eerst moeten alle mogelijkheden voor bejaging optimaal benut worden, zeker in natuurgebieden. Daarnaast zouden de voorwaarden voor vergoeding moeten versoepelen. “Een landbouwer die preventieve maatregelen heeft genomen, maar toch aanzienlijke schade lijdt, zou een vergoeding moeten kunnen krijgen. Voor een landbouwer maakt het geen verschil vanwaar het everzwijn afkomstig is. De bewijslast mag niet bij hem liggen”, klinkt het.

Succesvol wildbeheerproject in Genk

De toenemende overlast van everzwijnen staat al langer op de politieke agenda. Verschillende Limburgse steden en gemeenten namen de afgelopen jaren preventieve en beheermaatregelen om de schade te beperken. Zo werd in Genk in 2023 een proefproject voor wildbeheer in bewoonde gebieden succesvol getest. Daar daalde het aantal meldingen van 496 naar 83 schadegevallen in één jaar. Omdat dit project positieve resultaten opleverde, wordt de aanpak sinds vorig jaar in heel Vlaanderen uitgerold.

Ook op beleidsniveau worden maatregelen genomen. Het federale parlement keurde dit jaar het gebruik van geluiddempers en nachtkijkers voor jagers goed, en Vlaanderen stelt een everzwijncoördinator aan die het beleid rond everzwijnen in heel Vlaanderen moet stroomlijnen.