Pessismisme over afronding Doha-ronde in 2008

Wellicht vandaag presenteert de Wereldhandelsorganisatie (WTO) nieuwe onderhandelingsteksten over de liberalisering van de handel in enerzijds landbouwproducten en anderzijds industriële goederen. Nu al is duidelijk dat opnieuw een deadline gemist wordt. De afronding van de Doha-ronde, die eind 2001 werd opgestart in de Qatarese hoofdstad, is dit jaar onhaalbaar. Al blijft dat officieel nog wel de bedoeling, schrijft De Tijd.

De WTO heeft al heel wat deadlines gemist in de Doharonde. Blijkbaar komt dat de creativiteit ten goede. Tot voor kort was het de bedoeling een politiek akkoord te bereiken over de voornaamste onderdelen van de agenda tegen Pasen, 23 maart. Nu wordt gesproken over een akkoord "tussen de twee Pasens", waarbij dan verwezen wordt naar het paasfeest van de orthodoxe kerk, op zondag 27 april.

Of dat haalbaar is, mag betwijfeld worden. De planning was dat de twee nieuwe onderhandelingsteksten gisteren zouden worden uitgedeeld. In de loop van de dag werd dat met weinig uitleg en veel geheimzinnigheid minstens een dag verschoven. Off the record wordt toegegeven dat er "veel zenuwachtigheid" is. Landbouw en industriële goederen worden gezien als de twee sleuteldossiers in de Doha-ronde. Als daar een akkoord ontstaat over de grote lijnen, raakt het hele pakket gedeblokkeerd.

Voor zo'n akkoord is het nodig dat Europa en de VS hun landbouwsubsidies en hun importtarieven voor voedsel voldoende laten dalen, en dat de opkomende economieën (Brazilië, India, China) hun importtarieven op industriële goederen laten dalen. Die streefcijfers zijn nog niet helemaal bereikt. Europa heeft al heel wat toegegeven, en zit zowat op het tandvlees. Ook de VS hebben het grootste deel van de weg al afgelegd. De opkomende economieën willen echter niet verder gaan dan de belofte dat ze hun huidige importtarieven nooit meer zullen verhogen.

De technische voorbereiding van deze complexe onderhandeling is zo goed als rond. Nu rest de vraag of de 151 WHO-lidstaten de politieke moed hebben om de knoop door te hakken. Een probleem is dat in de andere dossiers de vooruitgang zeer beperkt is. Europa bijvoorbeeld is bereid om toe te geven inzake landbouw en om weinig tot niets te krijgen inzake industriële goederen. In ruil moet er dan wel zekerheid zijn over het openen van de dienstenmarkten in niet-Europese landen, en ook over eenvoudigere en snellere douaneprocedures. Europa zal maar instemmen met toegevingen in landbouw en industrie als het zekerheid heeft dat nadien de eisen ingewilligd worden.

Dat alles maakt het weinig waarschijnlijk dat men dit jaar technisch een volledig akkoord kan uitwerken. En dat betekent meteen dat de ratificatie door de nationale parlementen in de VS onder een nieuwe president zal verlopen. Tot nog toe wou de WTO een akkoord afronden tijdens het mandaat van George Bush, zeker nadat de Democratische presidentskandidaten Barack Obama en Hillary Clinton kritische commentaren hadden gegeven op de voordelen van vrijhandel. Nu lijkt men te hopen dat de onderhandelingen ver genoeg gevorderd zijn om de volgende president de kans op wijzigingen te ontnemen.(KS)