Peren compenseren lage appelprijzen

Fruitteeltspecialist Jef Decoster meent dat voor de komende jaren de vooruitzichten in de perensector vrij goed zijn. "De betere perenprijzen vormen in die zin een goed tegengewicht voor de appelen". Decoster steunt zijn prognose op het feit dat ondanks een behoorlijke uitbreiding van de perenproductie in Vlaanderen er Europees weinig beweging zit in het perenaanbod.

Dat aanbod zal voor wat België betreft dit seizoen alleszins zeer laag uitvallen. Er wordt als gevolg van de lentevorst slechts een productie van 50.000 ton verwacht. Dit is slechts 30 procent van een normale oogst.

Meer info: Jef Decoster, tel 016/25 36 04

APPELEN

In de fruitteelt overheerst de appel: op 14.317 ha boomgaarden in Vlaanderen zijn er 8.859 ha aangeplant met laagstammige appelvariëteiten en 45 ha met hoogstammige appelaars, zo blijkt uit de landbouwtelling van 1999. Die telling stemt echter niet overeen met wat uit de productiecijfers kan worden afgeleid. Het Verbond van Belgische Tuinbouwveilingen (VBT) raamt het nationale appelareaal op 16.335 ha, de landbouwtelling komt tot 9.602 ha. Het verandert niets aan het feit dat de belangrijkste productiecentra Zuid-Limburg en het Hageland zijn.

Crisisjaren

De overheersende appelvariëteit is Jonagold met 8.300 ha volgens de VBT-raming. Jonagored telt 2.100 ha, Boskoop 1.600 ha en Golden Delicious 1.500 ha. De appelteelt heeft slechte oogstjaren achter de rug als gevolg van ongunstige weersomstandigheden. De productiecijfers zijn sprekend: in 1995 haalde de nationale appeloogst 508.340 ton, een jaar later amper 294.588 ton, in 1998 406.730 ton. In 1999 werd er 549.320 ton geoogst. Die opbrengstverschillen hebben vanzelfsprekend invloed gehad op de productiewaarde: in 1995 bedroeg ze 7,7 miljard fr., een jaar later maar 4,95 miljard fr. en in ’98 4,3 miljard fr. De lage prijzen en het hogere aanbod drukten in ’99 de omzet tot het dieptepunt van 3,7 miljard waarvan 3,5 miljard voor de appelteelt in Vlaanderen waar bijna 94 procent van het areaal is aangeplant.

Laagstam

De fruitteelt is niet langer uitsluitend te situeren op zuivere fruitteeltbedrijven. Tegen het einde van de jaren tachtig hebben nogal wat landbouwers in Haspengouw, maar ook elders in Vlaanderen, een gedeelte van hun bedrijfsoppervlakte met laagstam beplant. Dat gaf aanleiding tot de snelle uitbreiding van de fruitteelt. Volgens de landbouwtelling van 1999 zijn er in Vlaanderen 1.475 bedrijven met laagstammige appelaanplantingen. Uit de verhouding appelareaal - bedrijfsoppervlakte blijkt overduidelijk dat op zeer veel van die 1.475 bedrijven fruitteelt slechts een onderdeel is van de totale land- en tuinbouwactiviteit. Die vaststelling blijft geldig wanneer de overige fruitteelten zoals peren, kersen en pruimen in acht worden genomen. De wisselende opbrengsten van de appeloogst geven aanleiding tot sterk schommelende prijzen. Het dieptepunt van de jaren negentig is het seizoen 1999/2000 met een gemiddelde jaarprijs van 6,71 per kg. Topseizoen was 90/91 met gemiddeld 20,38 fr., 95/96 haalde 15,24 fr. en 97/98 12,08 fr.

Interventieregeling

Om bij overaanbod catastrofes op de markt te vermijden, bestaat er een Europese interventieregeling voor appelen. Maar die is beperkt in prijs en in het op te kopen volume. In het seizoen 98/99 had de interventie in België betrekking op 12.865 ton voor een waarde van 54,1 miljoen fr. Het Europese beleid is er op gericht die interventies af te bouwen en meer verantwoordelijkheid voor het marktbeheer bij de producenten en hun verenigingen te leggen. Er bestaan trouwens al geruime tijd prijsondersteunende interventies op de veilingen die worden gefinancierd vanuit fondsen gevormd met bijdragen van de telers. Het is een toepassing van de solidariteit binnen de telerscoöperaties.

PEREN

Wie perenbomen wil planten, komt bij de boomkweker op een wachtlijst. Het is tekenend voor de snelle uitbreiding van de perenteelt tijdens dit decennium. Het areaal in de fruitstreek is sinds 1990 verdubbeld. Het Verbond van Belgische Tuinbouwveilingen (VBT) raamde het areaal laagstam eind 1999 op 6.500 ha, de hoogstammige boomgaarden op 40 ha. In 1990 telde men 3.081 ha laagstam. Met die trend gaan de fruittelers in tegen de ontwikkeling in de Europese buurlanden waar het perenareaal daalde.

Laagstam

Van de laagstammen behoort 4.900 ha of 75,3 procent tot de variëteit Conférence. De Zuid-Limburgse fruitstreek blijkt voor die variëteit optimale klimatologische voorwaarden te bieden. De expansie van de perenteelt heeft ten dele ook te maken met de vrij succesvolle bekamping van bacterievuur in Vlaanderen, een plaag waarmee de teelt elders in Europa heeft af te rekenen. Blijkens de landbouwtelling van 1999 waren er in Vlaanderen 1.366 bedrijven met 91 procent van het nationale areaal laagstammige perenteelt.

Prijsvorming

Het succes van de perenteelt heeft ook te maken met de goede prijsvorming. De gemiddelde topprijs van de jaren negentig was 31,68 fr. per kg tijdens het seizoen 90/91. De laagste prijs werd genoteerd in 93/94 met 15,46 fr. per kg. Omdat peren minder gevoelig zijn voor vorstschade dan appelen, zijn schommelingen in de perenopbrengst beperkter. Voor het minder goede oogstjaar ’97 bedroeg de nationale productie 130.260 ton peren. In ’99 bedroeg de oogst 162.720 ton. De omzet bereikte dat jaar 2,9 miljard fr. waarvan 2,7 miljard voor het aandeel van Vlaanderen.

Meer informatie: VBT, tel 016/20 12 71