"Optimaal gebruik dierlijke mest vergt juiste middelen"

Een oordeelkundige bemesting met dierlijke mest kan een deel van het mestaanbod in Vlaanderen verantwoord opvangen. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Gent.

In Vlaanderen gelden strenge beperkingen op het gebruik van meststoffen. Desondanks wordt vastgesteld dat er landbouwers zijn die minder mest gebruiken dan in feite is toegestaan. Sommige boeren zijn immers van oordeel dat de aanwending van dierlijke mest hun werk complexer maakt en dat ze hierdoor een hoger risico lopen op te hoge nitraatresidu's. 

Vanuit het oogpunt van het mestbeleid is het wenselijk dat deze landbouwers oordeelkundig gebruik zouden maken van dierlijke mest, en dat waar mogelijk kunstmest vervangen wordt door dierlijke mest, zonder daarbij het risco op overbemesting te verhogen. Om te onderzoeken hoe het beleid dit kan realiseren, werd door de Gentse universiteit een enquête gehouden bij 440 landbouwers.

Daarbij was het de bedoeling om na te gaan welke knelpunten landbouwers die minder dierlijke mest gebruiken ondervinden. Blijkt dat veel boeren dierlijke mest als een moeilijk product beschouwen, waarbij de mogelijke vaststelling van nitraatresidu's hen aanspoort om minder dierlijke mest te gebruiken. Het gebruik van dierlijke mest wordt vaak als 'complexer', 'onzeker' en 'kennisintensief' ervaren.

"In de praktijk komt het er op neer dat het resultaat van de bemesting sterk beïnvloed wordt door de onvoorspelbaarheid van het weer en dat de landbouwers in kwestie niet in staat zijn hier afdoende op te anticiperen. Bovendien zijn technieken die moeten toelaten om mest beter te gebruiken vaak financieel niet interessant voor bedrijven zonder eigen mestproductie", weten Viaene en Gellynck.

De onderzoekers schuiven twee oplossingen naar voren. "In de eerste plaats zijn mestopslag en een performante loonwerksector cruciaal. Opslag laat de landbouwer toe de kwaliteit van mest beter te bewaken en deze aan te wenden op het meest geschikte moment. De loonwerkers vervullen een belangrijke rol bij de introductie en het gebruik van moderne technieken voor opslag en aanwending, omdat zulke investeringen voor boeren meestal niet haalbaar zijn", luidt het.

Ten tweede dringen de Gentse professoren aan op meer voorlichting. "Boeren moeten hun bemesting baseren op een grondig inzicht in hun eigen bedrijfssituatie en ze moeten daarbij gebruik maken van beschikbare analysetechnieken en externe adviesverlening. Een deel van de landbouwers slaagt er niet in om de juiste vertaalslag te maken van advies naar praktijk. Hiervoor is een specifieke benadering nodig".

Meer informatie: het rapport is vrij consulteerbaar op de website van de Vlaamse Landmaatschappij.